Қазіргі Қазақстанда үшінші жаңғыруды жүзеге асыруда философияның рөлі

Қазіргі Қазақстанда үшінші жаңғыруды жүзеге асыруда философияның рөлі

Егер ойымызды қарапайым тілде жеткізетін болсақ, онда философия - әлемнің іргелі негізі, оны қабылдау, қажетті талдау жүргізу және шындықты іздеу туралы мұқият толғану немесе "адамның сана-сезімі туралы ойлау" деп айтуға болады. Демек, философияның негізгі мақсаты - адамның ішкі әлемі мен оның айналасындағы шындық арасындағы ең әмбебап, іргелі, маңызды байланыстарды табу. Яғни, философия адам өмірінің негізгі мәселелерімен айналысады.

Адамзаттың өмірі, қызметі туралы толғануы - ойлау мәдениетінің пайда болуына алып келді. Ойлау мәдениеті шындыққа сәйкес қалыптасады. Мысалы, кітап оқу. Өйткені, оларда ұлы ойшылдардың тәжірибесі мен білімі мәңгі сақталады. Адамзаттың бүкіл өмірі үшін алған біліміміз өз ойларымызды байытады, оларды жаңа сұрақтармен нәрлейді. Шындықты іздеуге деген қызығушылық пен ұмтылыс бізді адекватты әрекеттер жасауға, олардың мінез-құлқын және оның талдауын үнемі бақылауға бағыттайды.

Ойлау мәдениеті адамның толғану қабілетінің белгілі бір деңгейі болып табылады және бұл  тұлғаның адамгершілік қасиеттерін, рухани құндылықтарын нығайтумен бірге өседі. Мүмкін сол себепті біздің еліміздің Тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаев өзінің саяси және әлеуметтік маңызды бастамаларында қазіргі қоғамымызды ағарту мақсатында философиялық тәсілді қолданған шығар?

 "Біздің  міндетіміз – болашақта кемелдене алатын ең жақсыны ұстану және ең жаманын жақсарту", - деген екен ұлы ойшыл Платон. Дәл осы тұжырымдаманы Н.Назарбаев Қазақстанның Үшінші жаңғыруы реформаларында пайдаланды. Елбасының жаңа саяси бастамасының негізгі мақсаты - қоғамымыздағы әрбір қазақстандықтың ұлы күші мен әлеуетін тежеп тұрған факторларды ескі жіптерінен босату процесін ұйымдастыру. Сонымен қатар, Нұрсұлтан Әбішұлы еліміздің жаңа тарихын жасауға қабілетті тұлға рөліндегі қоғамдық сананы жаңғыртуға айқын және түсінікті түрде баса назар аударды.

Философия және оның заңдылықтары туралы  хабары бар әр адам өзінің ақиқатын іздеумен және шындықты айқындаумен тікелей өзі айналыса алады. Яғни, қоғамның қалыптасқан ескі жүйелерінен арылып, мұраттарын айқындауға, жаңа адамгершілік құндылықтарға негізделген жаңа әлем құруға мүмкіндік алады. Мәдениеттің дәл осы сатысына жеткен қоғам мүшелері  өз таңдауы мен іс-әрекеті үшін жауап береді. Жауапкершілік сезімі және өзін-өзі тану қажеттілігі қоғамның, сондай-ақ тұтастай елдің жаңа идеяларының, әдістері мен даму тәсілдерінің пайда болуына жол ашады.

Әрине, біздің ойлау мәдениетімізді басқа елдермен салыстыруға болмайды. Себебі, дархан даламыздың қойнауы терең тарихына жазылған бай рухани  мұрамыз бар. Сонымен қатар, олардың әрқайсысының өзіне тән ерекшеліктері ауыз толтырып айтуға тұрарлықтай. Жаһанданудың жоғары деңгейлеріне жетіп жатсақ та, мәдени тұтастығымыз қазақ халқының рухани тамырымен байланысын жоғалтпауы керек.

Елбасының бағдарламасы -  ең алдымен, XXI ғасырдың ұлттық санасына және қоғамдық сананың өзгеру жолдарына ұтымды форматта жалпы анықтама беретін дүниетанымдық-идеологиялық жұмыс. Мақсаты - күшті және жауапты адамдардың біртұтас ұлтын құру. Мақала кіріспеден, "ХХІ ғасырдағы ұлттық сана туралы", "Алдағы жылдарға арналған күн тәртібі" деген екі негізгі тараудан және қорытындыдан тұрады.