Этика

Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды университеті

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: «Этика»

Пән: Философия

                                                                                   Орындаған: Жарылғапова Ж.Ж.

Топ: ФН-21

Тексерген: Уксукбаева М.Т.

Қарағанды

2022 жыл

Жоспар

I.        Кіріспе        3

II. Негізгі бөлім        4

1.Этика ұғымы        4

2. Этика пәнінің тарихи дамуындағы негізгі кезеңдері        7

3. Этика категорияларының жүйесі        11

III.        Қорытынды        15

IV. Пайдаланылған әдебиеттер        16

1. Кіріспе

Философия, онтология және этика бір-бірімен тығыз байланысты. Дегенмен, соңғысы адами адамгершілік мәселелерін шешуге ұмтылады. Этика – жақсылық пен жамандық, дұрыс пен бұрыс, ізгілік пен зұлымдық, әділдік пен қылмыстық сияқты ұғымдарға анықтама беретін философияның бір саласы. Ол көбінесе моральдық философиямен синоним болып келеді. Интеллектуалдық зерттеу саласы ретінде мораль философиясы психология, сипаттамалық этика және құндылық теориясы салаларымен де байланысты. Философия және этика бойынша диалогтар философия кафедраларының студенттері мен осы гуманитарлық пәнге қызығушылық танытатын адамдардың сүйікті ойын-сауықтарының бірі болып табылады.

Этика немесе мораль философиясы - жақсылық пен зұлымдық мәселелерін, сондай-ақ адамдар арасындағы адамгершілік қарым-қатынастарды зерттейді.

Этика екі жарым мың жылдан астам уақыт бұрын, қоғамдық еңбек бөлінісінің нәтижесінде танымдық теориялық қызмет тікелей практикалық моральдық санадан бөлініп шыққан кезде пайда болды.

«Этика» терминінің ерекше философиялық пән ретінде пайда болуы Аристотель есімімен байланысты. «Этика» ұғымын Аристотель әдет, әдет-ғұрып деген мағынаны білдіретін «этос» сөзінің негізінде қалыптастырды.

Моральдың әртүрлі философиялық түсіндірмелеріндегі негізгі айырмашылықтар, ең алдымен, адамгершілік қайнар көзін, адам ұмтылуы тиіс белгілі бір моральдық идеалды түсінудегі айырмашылықтармен анықталады.

 «ХХІ ғасыр, егер ол болатын болса, гуманитарлық мәдениет ғасыры болады» («XXI век будет веком гуманитарной культуры, если он будет вообще»). Бұл сөздер атақты француз ойшылы К.Леви-Строссқа тиесілі және олардың мағынасы адам баласының жеке басының гуманитарлық дамуына, оның өмірінің рухани аспектілеріне қызығушылық танытпаса, оның болашағының болмауы мүмкін дегенді білдіреді.

Этика – философиялық ғылым, оның зерттеу объектісі – мораль.

        II. Негізгі бөлім

1.Этика ұғымы

Этика (грек. ethos – дағды, әдет-ғұрып) – зерттеу нысаны мораль, адамның мінезқұлқы болып табылатын ежелгі теориялық пәндердің бірі. Термин және айрықша зерттеу пәні ретінде өз бастауын Аристотель еңбектерінен алады.

«Этизм» термині Аристотельдің ар-ождан мәселесіне арналған үш шығармасының («Никомах этикасы», «Евдем этикасы», «Үлкен этика») атауына кірген. Этикалық ой-толғамдар адамдардың мінез-құлықтары мен салт-дәстүрлерінің әралуан екендігін баяндаудан басталады. Сократ әр-түрлі мінезқұлықтарды бағалап, саралау үшін парасатқа жүгіну керек деп білді.

Рашворт Киддер этиканың стандартты анықтамалары әдетте «мінсіз адам мінезі туралы ғылым» немесе «адамгершілік борыш туралы ғылым» сияқты тіркестерді қамтиды деп санайды. Ричард Уильям Пол және Линда Элдер этиканы «қандай мінез-құлық саналы тіршілік иелеріне көмектесетінін немесе зиян келтіретінін анықтауға мүмкіндік беретін ұғымдар мен принциптердің жиынтығы» деп анықтайды. Кембридж философиялық сөздігінде «этика» сөзі әдетте «адамгершілік» сөзінің синонимі ретінде қолданылатыны және кейде белгілі бір дәстүрдің, топтың немесе жеке адамның моральдық принциптеріне сілтеме жасау үшін тар мағынада қолданылатыны айтылған. Кейбіреулер адамдардың көпшілігі этиканы әлеуметтік нормаларға, діни сенімдерге, заңға сәйкес мінез-құлықпен шатастырып, оны өз алдына бір ұғым ретінде қарастырмайды деп есептейді.