Мейіргер ісінің тарихы мен философиясы

Мейіргер ісінің тарихы мен философиясы.

Медициналық этика, биоэтика және деонтология.

Мейіргер ісі мамандық ретінде

       Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДСҰ) 1944 жылы Ганноверде өткізген мейіргер ісі мамандары Конгресінде келесідей анықтама береді: Мейіргер ісі- бұл өнер мен ғылым, ол пациенттің денесін, ақылы мен ішкі дүниесін толықтай қамтиды, үйрету немесе тәсіл арқылы рухани және физикалық қолдайды, денсаулықты сақтауға ерекше назар аударады, сондай-ақ пациентке көмек көрсеткенде физикалық сияқты пациентке рухани және әлеуметтік қамқорлықты қосады және отбасы, қоғам немесе мүгедектерді медициналық қызметті іске асырады.

       Кейінірек Халықаралық мойындауға ие болған тағыда бір «ескірмейтін» мейіргер ісі анықтамасын 1967 жылы американдық мейіргер, ұстаз, ағартушы, зерттеуші және лектор В.Хендерсон берді. Ол мейіргердің бірегей қызметі өз күшімен білімі және ерік-жігерімен адам денсаулығына жазылып кетуіне немесе өліміне қатысты істердің іске асуына пациент немесе дені сау адамға көмек көрсетуінде деп жазды. Осылайша ол тезірек тәуелсіздікке ие болды.

      Алғаш мейіргер ісі анықтамасын аты аңызға айналған Флоренс Найтингейл (1820-1910жж) 1959 жылы шыққан «Күтім туралы жазбалар» кітабында пациенттің жазылып кетуіне ықпал ету мақсатында пациенттің қоршаған ортаны қолдану бойынша қалай әсер ететінін анықтады. Ф.Найтингейл денсаулыққа күтім көрсету дегеніміз – ауру кезіндегі адам жағдайына қолдау көрсету, ал пациентке күтім жасау – аурудан зардап шегушіге көмек. Ол алғаш рет мейіргер ісін дәрігерлік қызметтен мамандық ретінде бөліп алды және дәрігерлік білімнен , практикалық және ғылыми дайындықтан арнайы өзгешелікті талап етті. Оның идеясы, көзқарасы, үлкен сенімге ие болды және әлемдегі көптеген елдерге танылды. Заманауи зерттеушілер мейіргер ісі моделдерінің концертуальді теориясы ретінде Ф.Найтингейлдің еңбектерін қарастырады.

Найтингейл 1820 жылы 12 мамырда аристократ ағылшын отбасында дүниеге келген, шығу тегі итальян. Ол сол кезде тек ерлер алатын жеткілікті жан-жақты білімді алды. Зерттеушілер Ф.Найтингейлді оның талантты болғанын, оның қабілеті әр түрлі қызмет түрлерін іске асыруға жететінін атап айтады, бірақ оның таңдауы медицина болды.

[pic 1]

               Ф.Найтингейл 20 жасында өз қалауымен мейіргер болуды шешті, бірақ 33 жасында ғана өзінің арманына жетіп, мейіргер болды. ол ауруханада жұмыс істей жүріп, мейіргер дайындайтын мектептер керек екенін түсінді.

         Флоренс 33жасында өзінің ұйымдастырушылық қабілетін және күтім бойынша біліктілігін жоғары деңгейде көрсететін жоғарғы Лондон қоғамымен ауру әйелдерге күтім көрсету мекемесінде суперинтендант қызметін атқарды.

         Флоренс 1854 жылы қазанда Қырым соғысы кезінде, дала госпитальдарында жұмыс істеп өзін көрсетті. Оның госпиталь жұмысын ұйымдастыруы арқасында өлім деңгейі 49 дан  2% -ға төмендеді. Ол жараланушылардың тығыз орналасқандарын азайту үшін палаталар санын көбейтті. Ас үйлер мен кір жуатын орындарды ұйымдастырды. Флоренс – мейірімді мейіргер- пациенттердің жараларын физикалық тану емес, оларды рухани құтқару деп санады.  

        Ф.Найтингейлге 1856 жылы Англияға қайтысымен армиялық медициналық қызметті қайта құруға тапсырма берілді. Ауруханалар желдеткіш  және канализация жүйелерімен жабдықталды, аурухана қызметкерлері міндетті түрде қажетті дайындықтан өтті, ауруханаларда статистикалық өңдеу жүргізілді. Аурудың алдын алу маңыздылығы туралы түсіндіру жұмыстары жүргізілді. Найтингейл өзінің «Госпитальдар туралы жазбасында» госпиталь ісінің ұйымдастырумен санитарлық ғылым байланысын көрсетті.    

         Ф.Найтингейл Ұлыбританиядағы орта және кіші медицина қызметкерлерін дайындау жүйесін құрды. Ф. Найтингейл құрған мектеп медицина қызметкерінің басқарушы және педогогикалық шені дайындау модельдері болды. Ол мейірбикелік  мектептерде мамандандырылған медицина мейірбикелердің сабақ бергенін көздеді, ал ауруханаларды басқаруға арнайы дипломы бар мейірбикелерді алды.

...