Әл-Фарабидың «Ізгі қала тұрғындарының көзқарастары туралы трактат», «Бақытқа жету туралы кітап», «Бақытқа жол сілтеу» еңбектерінің негіз

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ЭКОНМИКА ЖӘНЕ БИЗНЕС ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ

«БИЗНЕС-ТЕХНОЛОГИЯЛАР» КАФЕДРАСЫ

«ФИЛОСОФИЯ» ПӘНІ БОЙЫНША

 №1 СОӨЖ /СӨЖ

Тақырыбы: Әл-Фарабидың «Ізгі қала тұрғындарының көзқарастары туралы трактат», «Бақытқа жету туралы кітап», «Бақытқа жол сілтеу» еңбектерінің негізінде бақыт жайлы эссе дайындау.

Орындаған:

«Логистика» мамандығының

2 курс студенті

Ескалиева А

Тексерген:

Сулейменов П.М.

Саяси  ғылымдарының кандидаты,

доцент

Алматы, 202

«Бақыт – өз басың үшін көксейтін игілік...

Бақытқа жеткізетін еркін әрекет тамаша әрекет.»

                                                                           Әл-Фараби

     Бақыт-бұл эмоционалды әл-ауқат пен қанағаттану күйі. Бақыт қуанышты сәттер мен күлімсіреу арқылы көрінеді. Бұл әркім әрқашан сезінгісі келетін қалаулы сезім. Бақытты болу жағдайларға, жетістіктерге және басқа жағдайларға әсер етеді. Бақыт-бұл ақыл-ой күйінде көрінетін ішкі қасиет. Бейбіт көңіл-күй бақыт деп саналады. Бақыттың эмоционалды күйі-бұл қуаныш, қанағат, ризашылық, эйфория және Жеңіс сезімдерінің қоспасы.

      Бақытқа ақыл-ойдың тыныш күйі арқылы психологиялық тұрғыдан қол жеткізіледі. Еркін ақыл-ой жағдайында мен ойлауға тұрарлық стресс факторлары болмауы керек дегенді білдіремін. Бақытқа жеке адамдар алға қойған мақсаттарға жету арқылы да қол жеткізіледі. Сәттілік әрқашан бақытпен бірге жүреді және олар жеңіс пен қанағат сезімін береді.

      Өмірде жеке бақытты қамтамасыз ету үшін адамның өзін бірінші орынға қоюы және өзін-өзі жақсы қабылдауы маңызды. Басқа адамдарды немесе басқа нәрселерді бірінші орынға қоюдың орнына сізді бақытты ететін нәрсені бірінші орынға қою - бақытқа деген шынайы ұмтылыс. Өмірде адамдар көңілін қалдырады және оларға басымдық беру әрқашан жеке адамдардың бақытын төмендетеді. Сондай-ақ өзін-өзі сүю және өзін-өзі қабылдау тәжірибесінің тұжырымдамасы бар. Өзіңізді сүю-бақыттың кілті, өйткені бұл шешім қабылдау кезінде өзіңізді бірінші орынға қою қиын болмайтынын білдіреді.

       Адам үшін оның басында болып жатқан ойларды бақылау маңызды. Ақыл-ойдың тыныш күйіне ойлар тыныштықта болған кезде қол жеткізіледі. Стресстік көңіл-күйді тудыратын нәрселерден аулақ болу ұсынылады.

Бақыт-бұл таңдау әсер ететін жеке шешім. Бақыт туралы кең таралған сөйлем бар:" бақыт - бұл таңдау", бұл өте дұрыс, өйткені адамдар бақытты болғысы келетін-келмейтінін өздері таңдайды. Бақыт жағдайлардан туындайды және адамдар бұл жағдайларды таңдауға және оларды бақытсыз ететіндерден аулақ болуға еркіндікке ие.

         Әл – Фараби дүние жүзілік мәдениет пен білімнің Аристотельден кейінгі екінші ұстазы атанған . Ол данышпан философ, энциклопедист – ғалым , әдебиетші – ақын , математик . Әл – Фараби 870 ж. Арыс өзенің Сырдарияға құя беріс сағасындағы ежелгі Отырар қаласында дүниеге келген, Ол ең алғаш білімді қыпшақ тілінде Отырар қаласында алған , өсе келе сол замандағы ғылым мен мәдениет орталығы атанған Бағдад , Дамаск , Каир т.б. қалаларда білім алады. Өзінің түркі тілімен қатар араб , латын, санскрип тілдерін жетік білген .

        « Бақыттың мәні – парасаттылықта әркімнің өз алдына игілікті мақсат қоя білуінде... адамның өз мінез-құлқын,

іс-әрекетін ерікті түрде өзгертіп, игілікке бағыттап отыруында»,-деген екен

        Әл-Фараби адам еркі еркіндігіне, жақсы мен жаманды таңдауына көп маңыз артады. Ерік еркіндігі жан парасаттылығымен анықталады және ол тек адамға тән, адамдағы ізгілікті қалыптастыратын және күшейтетін қажетті шарт. Алғашқы ақыл жететіндей мәндерді игеру мен ақыл-парасат арқылы жүзеге асады. Әл-Фарабидің бақыт концепциясы адам әрекеттері мен мінезін қарастыратын этиканың пәні, азаматтық немесе саяси философияның пәні ретінде қарастырылады. Оның философиясы қала тұрғындарын, саяси билікті ұйымдастыру әдісін, қоғам мүшелерінің әрекеті мен мінез құлығын басқару білімдерін біріктіреді. «Азаматтық ғылымның бір бөлігі бақыт пен қиялдағы бақыттың арасындағы айырмашылықты көрсетеді. Сонан кейін мұнда қалалар мен халықтарға тән әрекеттер, мінез құлық, өнеге және жалпы ерік қасиеттері тізіп көрсетіледі. Ақырында бұл бөлім жаңағыларды қайырымды және қайырымсыз деп екіге бөледі. Азаматтық ғылым ғана адамзаттың қорытында мақсаты бақытқа жету жолын талдайды, бақыт адамдардың қасиеттерімен жақсы және ізгілікті әрекеттерімен жүзеге асады.