Ш. Әлжановтың қазақ педагогикасына қосқан үлесі

[pic 1]

РЕФЕРАТ

Тақырыбы:

Ш. Әлжановтың қазақ педагогикасына қосқан үлесі

Орындаған:Кенджебаев Айбек

Алматы 2024

Кіріспе

Шарафи Есмұханұлы Әлжанов – қазақ педагогикасы мен білім саласының дамуына үлкен үлес қосқан, ғылыми жаңалықтар ашқан қоғам қайраткері және педагог. Оның педагогикалық идеялары мен еңбектері ұлттық білім беру жүйесінің қалыптасуында ерекше орын алады. Әлжанов педагогиканы дамытумен қатар, психология ғылымының да маңыздылығын ескере отырып, екі ғылымды сабақтастыра зерттеді. Ол алғашқылардың бірі болып психология мен педагогиканың өзара байланысын зерттеп, жоғары оқу орындарында сабақ беру әдістемесін ғылыми тұрғыдан дәлелдеді.

Шарафи Әлжановтың өмірі мен қызметі

Шарафи Есмұханұлы Әлжанов 1901 жылы қазіргі Ақмола облысында дүниеге келіп, білім жолында аянбай еңбек етті. Мәскеудегі педагогикалық академияның аспирантурасын бітіріп, 1932–1938 жылдары ҚазПИ-де кафедра меңгерушісі және Қазақ АКСР-і Оқу-ағарту халық комиссариатының Мектептер жөніндегі ғылым-зерттеу институтының директоры қызметтерін атқарды.

Әлжанов ұлттық педагогикалық ғылымның дамуына орасан зор үлес қосты. Ол қазақ тілінде оқыту әдістемесін жетілдірумен қатар, қазақ мектептеріндегі тәрбие мен білім беру сапасын арттыруға атсалысты. Оның еңбектері арқылы қазақ мектептерінде ғылымға негізделген оқыту мен тәрбиелеу жүйесі қалыптасты.

Педагогика мен психологияның сабақтастығы

Шарафи Әлжанов қазақ педагогикасында алғашқылардың бірі болып, педагогика мен психологияның мәселелерін бір-бірімен байланыстыра зерттеді. Ол баланың психологиялық даму заңдылықтарын ескере отырып, оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың тиімді жолдарын ұсынды. Бұл өз кезеңінде үлкен жаңалық болып саналды. Әсіресе, баланың психологиялық ерекшеліктерін ескеру арқылы оқыту әдістемелерін жасауға назар аударды. Осылайша, оқушылардың жас ерекшеліктеріне, олардың танымдық және эмоционалдық қабілеттеріне қарай оқу процесін икемдеу маңызды екенін дәлелдеді.

Әлжанов жоғары оқу орындарында сабақ беру әдістемесін ғылыми тұрғыдан зерттеп, оқытушылар мен студенттер арасындағы өзара әрекеттестіктің маңызды элементтерін анықтады. Ол студенттердің дербес ойлауын дамыту, шығармашылық қабілеттерін арттыру және білімді жүйелі түрде меңгеруге бағытталған жаңа әдістерді енгізді. Оның педагогикалық теориялары мен әдістемелері студенттердің ғылыми ойлауын қалыптастыруда ерекше рөл атқарды.

Жоғары оқу орындарындағы сабақ беру әдістемесі

Шарафи Әлжанов жоғары оқу орындарындағы сабақ беру әдістемесін ғылыми негізде дәлелдеген алғашқы педагогтардың бірі болды. Ол мұғалімдердің сабақ беру процесінде психологиялық аспектілерге назар аудару қажеттілігін көрсетті. Психология ғылымына сүйене отырып, оқытушыларға студенттердің танымдық белсенділігін арттыру және олардың зияткерлік қабілеттерін дамыту әдістерін ұсынды.