Оқу пәндері арқылы оқушылардың зерттеу құзыреттілігін қалыптастыру

Асембаева С.К.

Билет №15

Эссе тақырыбы: «Оқу пәндері арқылы оқушылардың зерттеу

құзыреттілігін қалыптастыру»

        А.В.Виневская былай дейді: «Құзыреттілік – бұл жүйелік түсінік, ол құзыреттіліктің көлемін, міндеттемелердің шеңберін анықтайды. Тар мағынасында бұл субъект танымға ие болатын сұрақтардың шеңбері ретінде қарастырылады...»

        Б.Ж.Нұрбековтың айтуы бойынша, құзыреттілік – өмірде кездесетін әртүрлі оқиғалардың ең тиімлі шешу жолдарын көрсететін адамның болмысты қабылдауының сапасы сияқты қарастыруға болады деген. 

Қашықтықтан оқыту бойынша оқытушылардың кәсіби құзырлығын қалыптастырудың теориялық және әдіснамалыұ негіздері. П.ғ.д. ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертация. Алматығ 2010, 120 бет.

Қазіргі уақытта «Жаратылыстану» білім саласы барлық пәндердің Қазақстан мектептерінде оқытылуы заманауи талаптардан кенже қалғанына орай бүкіл  білім жүйесінде кешенді шаралар қабылдау қажеттігін көрсетеді.

        Бастауыш сынып оқушыларында зерттеу құзыреттілігін қалыптастыру әдістері арқылы берілген мақсатқа қол жеткізудің жолы болып табылады. Қандай пән болмасын, жаратылыстану немесе гуманитарлық ғылым саласы екеніне қарамастан кез-келген зерттеу жұмысы орындалады. Мыналарды атауға болады: тақырып таңдау, сол тақырып төңірегінде теорияны зерттеу, зерттеу әдістерін таңдау мен оларды тәжірибелік жағынан меңгеру, материалдар жинақтау, талдау, жалпыландырылуы, қорытынды шығару. Бұл саты зерттеу жұмысының ажырамас бөлігі болып табылады.

        Зерттеу жұмысын жүргізу кез-келген оқушының қолынан келе бермейтіні анық. Себебі ол үшін оқушы бойында белгілі бір құзыреттіліктер болуы қажет:

• Әдебиеттермен жұмыс істей алу қабілетінің болуы;
• Кітаптардағы материалдарды сынай алу қабілетінің болуы;
• Оқушы өз ойын анық, тура, нақты жеткізе алу қабілетінің болуы;

Зерттеу жұмысы жоғары дәрежеде жүргізіліп, нәтижеге қол жеткізуі үшін, мұғалім де белгілі бір құзыреттіліктерге ие болуы қажет:

• Шығармашылықпен жұмыс жасайтын педагог;
• Өз өзін тәрбиелей алатын тұлға;
• Өз педагогикалық позициясын ұстанып, зерттеу құзыреттілігіне ие
• Педагог өзінің және оқушының жұмысының жетістіктерін болжай білуі қажет;

Бастауыш сынып оқушыларының ғылылыми зерттеу қызметін қалыптастыру бойынша мектеп психологиялық-педагогикалық тұжырымға жүгінуі қажет: қол жетімділік, табиғилық, саналылық, мідение саналылық, мәдени саналылық.

«Адамның айтқаны емес, Алланың айтқаны болады»- деген рас екен.