ЖЭС тұжырымдамасы

                                 Рамазан Ақнұр «19-03»

Практикалық сабақ 2. ЖЭС тұжырымдамасы

        2.1-тапсырма. Мәтінді қазақ тіліне аударыңыз.

        Теплова́я электроста́нция (или теплова́я электри́ческая ста́нция) — электростанция, вырабатывающая электрическую энергию за счет преобразования химической энергии топлива в процессе сжигания в тепловую, а затем в механическую энергию вращения вала электрогенератора. В качестве топлива широко используются различные горючие ископаемые топлива: уголь, природный газ, реже - мазут, ранее - торф и горючие сланцы. Многие крупные тепловые станции вырабатывают лишь электричество - традиционно ГРЭС, в настоящее время КЭС; средние станции могут также использоваться для выработки тепла в централизованных схемах теплоснабжения (ТЭЦ).

        В традиционных теплоэлектростанциях топливо сжигается в топке парового котла (ранее также назывались парогенераторами), нагревая и превращая в пар питательную воду, прокачиваемую внутри котла в специальных трубках. Полученный перегретый пар с высокой температурой (до 400-650 градусов Цельсия) и давлением (от единиц до десятков МПа) подается через паропровод в турбогенератор - совмещенные паровую турбину и электрогенератор. В многоступенчатой паровой турбине тепловая энергия пара частично превращается в механическую энергию вращения вала, на котором установлен Электрический генератор.         В ТЭЦ часть тепловой энергии пара также используется в сетевых подогревателях.

        В ряде теплоэлектростанций получила распространение газотурбинная схема, в которой полученная при сжигании газообразного или жидкого топлива смесь горячих газов непосредственно вращает турбину газотурбинной установки, ось которой соединяется с электрогенератором. После турбины газы остаются достаточно горячими для полезного использования в котле-утилизаторе для питания паросилового двигателя (Парогазовая установка) или для целей теплоснабжения (Газотурбинная ТЭЦ).

Жылу электр станциясы-яғни,жану процесінде отынның химиялық энергиясын жылу энергиясына, содан кейін электр генераторы білігінің айналуының механикалық энергиясына айналдыру арқылы электр энергиясын өндіретін электр станциясы. Отын ретінде әртүрлі жанғыш қазбалар кеңінен қолданылады: көмір, табиғи газ, аз - мазут, бұрын - шымтезек және тақтатас. өптеген ірі жылу станциялары тек электр энергиясын өндіреді - дәстүрлі ГРЭС, қазіргі уақытта КЭС; орта станцияларды орталықтандырылған жылумен жабдықтау схемаларында (ЖЭО) жылу шығару үшін де пайдалануға болады.

Дәстүрлі жылу электр станцияларында отын бу қазандығының оттығында жанып, арнайы түтіктерде қазандық ішінде сорылатын қоректік суды қыздырады және буға айналдырады. Жоғары температурамен (400-650 градусқа дейін) және қысыммен (бірліктерден ондаған МПа - ға дейін) алынған қатты қыздырылған бу турбогенераторға бу құбыры арқылы-біріктірілген бу турбинасы мен электр генераторына беріледі. Көп сатылы бу турбинасында будың жылу энергиясы ішінара электр генераторы орнатылған біліктің механикалық айналу Энергиясына айналады. ЖЭО-да будың жылу энергиясының бір бөлігі желілік жылытқыштарда да қолданылады.

Газ турбиналық тізбек бірқатар жылу электр станцияларында таралды, онда газ тәрізді немесе сұйық отынды жағу арқылы алынған ыстық газдардың қоспасы газ турбиналық қондырғысының турбинасын тікелей айналдырады, оның осі электр генераторымен байланысады. Турбинадан кейін газдар бу қозғалтқышын (бу-газ қондырғысы) немесе жылумен жабдықтау (газ турбиналық ЖЭО) үшін кәдеге жарату қазандығында пайдалы пайдалану үшін жеткілікті ыстық болып қалады.

        2.2-тапсырма Мәтінің мазмұнын айтыңыз.

        Отын – жылу энергиясын алуға қолданылатын жанғыш заттар. Агрегаттық күйіне қарай – қатты, сұйық және газ тәрізді, жаратылысы бойынша – табиғи және жасанды отын деп ажыратылады.