ҚР жасыл экономикаға көшу тұжырымдамасы. Кіріспе, мақсаты мен міндеттері

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Экономика және Бизнес Жоғары Мектебі

МӨЖ

Тақырыбы: ҚР жасыл экономикаға көшу тұжырымдамасы. Кіріспе, мақсаты мен міндеттері.

Орындаған: Әшірәлі Ш.Б.

Тексерген: Кулумбетова Л.Б.

Алматы 2018 ж.

Жоспар

1. «Жасыл экономикаға» көшудің көрінісі.
2. Ағымдағы жағдайды талдау.
3. Тұжырымдаманы қабылдау қажеттілігін негіздеу.
4. Мақсаттары мен міндеттері.

«Жасыл экономикаға» көшудің көрінісі

Қабылданған «Қазақстан-2050» Стратегиясы: жаңа саяси бағыт» (бұдан әрі «Стратегия» - 2050) экономиканың тұрақты және тиімді моделін құруға арналған нұсқауларды бекітіп, елдің «жасыл» даму жолына өтуіне негізделген.

«Жасыл экономика» халық үшін өмір сүру сапасының жоғары деңгейі, қазіргі және келешек ұрпақтардың игілігі үшін табиғи ресурстарды мұқият және ұтымды пайдалану, сондай-ақ еліміздің халықаралық экологиялық міндеттемелеріне, оның ішінде Рио-де-Жанейродағы қағидаттарға, Йоханнесбургтегі жоспар және Мыңжылдық декларациясына сәйкес болып келеді.

«Жасыл экономика» - елдің тұрақты дамуын қамтамасыз етудің маңызды құралдарының бірі. «Жасыл экономикаға» көшу Қазақстанға әлемдегі ең дамыған 30 елдің бірі болу мақсатына жетуге мүмкіндік береді.

Есептерге сәйкес, 2050 жылға қарай «жасыл экономика» шеңберінде қайта құрулар ЖІӨ-ні 3% -ға ұлғайтуға, 500 мыңнан астам жаңа жұмыс орындарын құруға, жаңа өндірістер мен қызметтерді құруға мүмкіндік береді және халық үшін өмір сүру сапасының жоғары деңгейін қамтамасыз етеді.

Жалпы алғанда, «жасыл экономикаға» көшу үшін қажетті инвестициялардың көлемі жыл сайын ЖІӨ-нің шамамен 1% құрайды, бұл жылына 3-4 млрд долларға тең.

Ағымдағы жағдайды талдау

«Жасыл экономикаға» көшудің алғышарттарына мыналар жатады:

1. Барлық негізгі секторларда ресурстарды тиімсіз пайдалану байқалады. Мамандардың айтуынша, бұл экономикаға жылына 4-8 млрд. АҚШ доллары пайда жоғалтуға әкеледі, ал  2030 жылға қарай  бұл сома 14 млрд. АҚШ долларын құрауы мүмкін.

Осы таңда энергия пайдалануды азайту әлеуеті  жылына 3-4 млрд. АҚШ долларын құраса, ал бұл көрсеткіш 2030 жылға қарай 6-10 млрд. АҚШ долларына дейін  өсуі мүмкін.

Төмен жер өнімділігі нәтижесінде шеккен экономикалық шығындар жылына шамамен 1,5 4 млрд. АҚШ долларын құрайды және 2030 жылға қарай одан да өсуі мүмкін. Бұл аграрлық секторға әлеуметтік салдары болуы мүмкін, яғни Солтүстік Қазақстан, Алматы, Оңтүстік Қазақстан сияқты өңірлерде халықтың 30-45% айналысатын аграрлық секторға өз салдарларын тигізеді.

2. Энергия ресурстарын тарифтеу және баға қалыптастыру жүйесінің жетілдірілмеуі өнеркәсіпті технологиялық жетілдіруге ынталандырмайды.

3. Қазіргі уақытта Қазақстан табиғи ресурстар мен қоршаған ортаны қорғаудың барлық маңызды экологиялық көрсеткіштерінде елеулі нашарлаған.

Ауылшаруашылық жерлерінің үштен бір бөлігі қазір деградацияға ұшырады немесе елеулі қатерге ұшырады және өткен жылы 10 миллион гектардан астам ықтимал егістік жерлері жойылды.

Қазіргі уақытта 2030 жылға қарай экономиканың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін 13-14 миллиард текше метр тұрақты су ресурстарының тапшылығы болжанады.

Қоршаған ортаның ластануы адам денсаулығына теріс әсер етеді. Халықаралық зерттеулерге сәйкес, 10 жасқа дейінгі 40 мыңға жуық бала қорғасынға шамадан тыс әсер ету нәтижесінде неврологиялық бұзылуларға ие. Орталық және Шығыс Еуропа мен Орталық Азия елдерінің арасында органикалық заттармен қоршаған ортаны ластаудың жалпы көлемі бойынша Қазақстан екінші орында тұр.

Қалаларда ауаның ластану деңгейі жоғары, қатты бөлшектердің концентрациясы Еуропалық Одақтағы ұқсас көрсеткіштерден он есе жоғары. Атмосфералық ауаның ластануы жылына 6 мыңға дейін мерзімсіз өлімге әкеліп соқтырады деп бағалануда.