Әдебиеттегі өлең

Әдебиеттегі өлең құрылысы қолданатын көркемдік әдістерді талдау кезінде ғана емес, сонымен қатар қарапайым жүйелі мағынаны түсіну кезінде де өте құнды. Әрине, ешкім оқығанда бірден жазылмайды: бұл метафора, мұнда гипербола, бұл дыбыстық жазу, ал бізде ассонанстық рифма бар деп біле қоймайды. Әдебиеттегі өлең құрылысы маңызды көркемдік әдістерді бөліп көрсету жаңа мағыналарды, жаңа қырларды табуға және сезінуге, автордың оятуы күткен сезімдерді жүйелі негіздеуге талданған өлеңнің көркемдік әлеміне толығымен енуге көмектеседі.

Әдебиеттегі өлең құрылысы  талдау поэзияны тікелей оқу процесінің және көркем сөздің сұлулығы мен күшімен таныстырудың маңызды бөлігі болып табылады. Өлең-бұл ритақты түрде ұйымдастырылған, әдетте рифмалық жолдармен жазылған салыстырмалы түрде шағын көркем шығарма. Өлеңмен жазылған шағын көлемді әдеби шығарма, лириканың басым түрі.

Әдебиеттегі өлең құрылысы  поэтикалық сөйлеу жанры, верификация заңдарына сәйкес жазылған шағын әдеби шығарма. Өлеңдер-бұл ерекше жанр, өлеңді сипаттайтын барлық нәрсе – рифма деген стереотип кең таралған. Әр өлеңде автор жеткізетін ерекше мағына бар. Әдетте өлең талдау барысында бірінші жолдан соңғы жолға дейін автордың идеясы сақталған болуы қажет. Ақын үшін өлең-шығармашылық өзін-өзі көрсету тәсілі жүйесінде бағытталынуы тиіс. Өлеңдер арқылы ол оқырманға өзінің сезімдерін, эмоцияларын және психикалық импульстарын жеткізеді. Шығармашылық адамдар үшін әдебиеттегі өлең құрылысы  - бұл әлемге жан дүниесінде не бар екенін әдемі және органикалық түрде айтудың тәсілі. Өлеңдер ең бастысы - махаббат, достық, Отан, адамдар, балалар туралы жазылады. Өлең-ұлы ақынның немесе аз танымал автордың әлемге шағын хабары.

Эксперименттік өлеңдер автордың шығармашылық еркіндігін көрсетеді, рифмалардың ерікті ауысуы бар әртүрлі құрылымға ие болуы мүмкін. Мұндай өлеңдер орта ғасырларда өзекті болды. Алайда, олар бүгінде креативті авторлар арасында танымал. Әдебиеттегі өлең құрылысы поэтикалық шығармалар негізінде жүзеге асырылына отырып жасалынады.

Өлеңнің мәні әр ақын мен оқырман үшін әр түрлі. Егер автор өз ойын кедергісіз жеткізіп, оны соңына дейін қисынды түрде аяқтай алса, бұл дұрыс деп саналады. Сыншылардың пікірінше, жақсы өлең-бұл автордың сезімтал сөздерінің жиынтығы ғана емес, әлеуметтік әдеби "өнім" және ол оқырманға қандай да бір сабақ немесе мораль әкеледі. Қазіргі поэтикалық әлемде танымал және аз танымал авторлардың көптеген өлеңдері бар. Бірақ олардың барлығы жанға әсер ете алмайды, оқырманның назарын маңызды моральдық және рухани құндылықтарға аудара алмайды, қызығушылық тудырады, өлеңді қайтадан оқуға, ойлануға мәжбүр етеді.