Домбыра Қадыр мырза әлі

Бердегалиева Амина

11 "ә" сынып

Халықтың жойылып кетпеуіне үлес қосқан асыл қасиеттерді айқындау мен ардақтау халықтың өмір сүруге қабілетін арттыруымен бірге өзіне деген сенімін күшейтеді. Дәл осындай пікірді ұстанған Қадыр Мырза Әлидің бойында ұлттық намысты, болашақ туралы тебіреністерді, елге арнаған сүйіспеншілігін табамыз. Толғаныс молдығымен, халқының артықшылық пен кемшілік қасиеттерін біліп-мойындауымен толы шығармашылығы кең оқырмандарды жинап, отаншылдық сана-сезімнің оянуына әкеліп соқты.

Табиғат дыбыстарының бәрі дерлік адам болмысына сәйкес өлшеммен өлшенеді. Қазақтар домбыраның шертілуіне, күйдің мән-мағынасына, ырғағына қарап, қоңыр дыбысты, қоңыр үнді деп атайды. Онысы көңілге қонымды дегенді білдіреді. Қазақ даласының дыбысын, қауырсынды қозғалтып тұрған желді, аспанда демалып жатқан тауларды, алыстап бара жатқан бұлттарды бұл аспаптан ешкім жақсырақ жеткізе алмайды. "Асқақ құлан" аңызын еске алайық. Баласын жоғалтқан ойды қабылдай алмайтын ханға хабарды жеткізу үшін сөздер жеткіліксіз, сондықтан домбырашы ғана оның жанына шындықты қондыруға қолы келеді. Ханның бұл жаман хабарды көтере алуы домбыраның үнінде ерекше сиқыр бар екенін дәлелдейді. Домбырасыз жүргізілмейтін айтыстар адамдардың ойларын ортаға салды, сезімдерін қыздырып, шындыққа ұмтылысты жақындатады. Ержүрек ақындардың домбыраны әрқашан бағалағаны таңқаларлық емес. «Домбыра - бұл тек қана ұлттық аспап. Оны түсіну үшін қазақ болып туылу керек... Дыбысы мүлде ерекше. Ол Қазақстанның кең даласы, тауларымыз, ата-бабаларымыз, тарихымыз туралы жырлайды...»-деп сезімін