Тіл мәдениеті

Ең алдымен мәдениет деген не деген сұраққа жауап бергім келеді

Мәдениет – адамдық, кісілік болмыстың өлшемі.Адам бұрыннан жасалып келген мәдениетті  бойына сіңіреді, қабылдайды, өзінің болашақ қызметінің алғышартына айналдырады.Сөйтіп өз білімін, икемін, қабілетін дамыта отырып, өзінің мәдениетті, адамдық мәнін жасайды.

• Мәдениет – жеке адамның өмір сүру мақсаты мен құндылық жүйесі, адамның өмір сүрген ортамен қарым-қатынасы.

Мәдениеттің адамзат үшін басты бес  қызметтері бар:

1. Адамды қалыптастыру қызметі. Мәдениет – адамды тұлға деңгейіне көтеретін құрал.
2. Жалғастық, мұрагерлік қызметі. Мәдениеттің бұл қызметінде ұрпақтан ұрпаққа берілетін өмір тәжірбиелермен байланысты өзі де дамиды, қолданушылардың да әлеуетін арттырады.
3. 3. Танымдық қызметі. Мәдениет пен білім тығыз байланыса отырып тұлғаның интеллектуалдық деңгейін көтереді.
4. 4. Реттеу қызметі. Мәдениетте күнделікті қарапайым қатынастардан гөрі идеалдарға көбірек көңіл бөлінеді.
5. 5. Қатысымдық қызмет. Бұл – мәдениеттің қоғамдағы негізгі қызметтерінің бірі. Мәдени құндылықтарды оларды жасаушылар мен тұтынушылар арасындағы қарым-қатынас ретінде алуға болады.

Ендеше тәл мен мәдениет сабақтастығы дегеніміз не? Олардың арасындағы байланыс қаншалықты маңызды?

Бұл сұраққа мен  Ғалым Жамал Айтқалиқызының мынандай керемет сөздерімен жауап берігм келіп отыр:

«Мәдениетті тілден бөліп алып қарамаймыз, тіл – мәдениеттің бір көрінісі. Ол екеуінің ара қатынасы ерекше де маңызды, кез-келген мәдениеттің түрлері, атаулары тіл арқылы бейнеленіп, тілдің кумулятивтік қызметі арқылы ұрпақтан ұрпаққа жеткізілетіні белгілі»

Себебі Тіл мәдениетпен тығыз байланысты: ол оған еніп, онда дамиды және оны білдіреді.

Осы идеяның негізінде жаңа ғылым - лингвомәдени логика пайда болды, оны ХХ ғасырдың 90-жылдарында қалыптасқан лингвистиканың тәуелсіз бағыты деп санауға болады