Рухани және материалдық мәдениет
Автор: Amina2004taraz • Октябрь 6, 2021 • Лекция • 1,071 Слов (5 Страниц) • 619 Просмотры
Ұлттық мәдениет – қандай да бір этникалық қауым өкілдерінің өзіндік тарихи көрінісі бар рухани мұраларының жиынтығы. Мәдениет материалдық және рухани деп екіге бөлінеді.
МАТЕРИАЛДЫҚ МӘДЕНИЕТ
Материалдық мәдениет – адамның қолынан жасалған құндылықтардың жиынтығы. Енді материалдық мәдениеттерге қысқаша тоқталып кетейік.
КИІЗ ҮЙ
Материалдық мәдениет дегенде бәріміздің есімізге тұрғын үй түсетіні анық. Көшпенділердің ең бірінші сәулеттік құрылысы – киіз үй. Киіз үй тез жиналатынымен және кез-келген ауа-райына ыңғайлысымен ерекшеленеді. Киіз үйдің 2 қанаттан 30 қанатқа дейінгі түрлері кездеседі. Сонымен қатар, киіз үйдің ішіндегі сандық, көрпе және тағы басқалары материалдық мәдениетке жатады.[pic 1]
[pic 2]
МУЗЫКАЛЫҚ АСПАПТАР
Ұлттық музыкалық аспаптардың әрқайсысының әуенділігі мен саздылығы бар. Аспаптарды тек музыка үшін ғана емес, жаугершілік заманда халыққа хабар бергенде, аң үріткенде пайдаланып отырған.
[pic 3]
- Домбыра – ғасырлар сырын сақтаған қос ішекті аспап.
[pic 4]
Қылқобыз – ерте заманнан келе жатқан қазақ халқының екі ішекті, ысқышпен ойналатын аспабы. Өзіндік жасырын сыры мол, адамның еркіне көне қоймайтын, күрделі аспап.
[pic 5]
Жетіген – қазақ халқының өте ерте заманнан келе жатқан жеті ішекті шертпелі музыкалық аспап. Жетігеннің шығу жайында неше түрлі аңыздар бар, соның бірі: Ерте заманда қарияның жеті ұлы өлген кезде шығарған аспабы.
ЫДЫС – АЯҚ
Ыдыс-аяқ түрлері материалдық игіліктің бірі ретінде молшылық-тоқшылық, ырыс-берекенің көзі деп есептелінді. Өйткені дәстүрлі наным-сенім бойынша аузы жоғары қараған іші қуыс ыдыс-аяққа Тәңірі несібе бұйыртады екен деседі. Ыдыс-аяқтар көшпелі тұрмыстың талаптарына сай көбінесе ағаштан және теріден жасалған.
...