«Қорқыт ата» кітабындағы «Бәмсі – Байрақ» жыры мен қазақтың батырлық эпосы «Алпамыс батыр» жырының ортақ түркілік ерекшеліктері

Алматы қаласы

 И.Қ.Мандоки атындағы №154 ЖББМ

Тақырыбы: «Қорқыт ата» кітабындағы «Бәмсі – Байрақ» жыры мен қазақтың  батырлық эпосы «Алпамыс батыр» жырының  ортақ түркілік ерекшеліктері

Орындаған: Абушахмаева Жансая Нартайқызы

Ағылшын тілі пәнінің мұғалімі

Ғылыми жетекші:   Х.М.Тұрсұн 

                                   тарих ғылымдарының докторы, алаштанушы

                                   О.Бекжан

                                   филология ғылымдарының кандидаты, түркітанушы

Алматы 2019 ж.

Аннотация  

Абушахмаева Жансая бұл ғылыми жобасында «Қорқыт ата кітабындағы» «Бәмсі – Байрақ жыры» мен «Алпамыс батыр жырын» салыстыра отырып талдап Сыр бойында өмір сүрген ежелгі оғыз – қыпшақ тайпалары мен қоңырат тайпаларының ортақ тарихи тағдырларын, Қазақ халқының қалыптасуындағы өзіндік ықпалын түрлі қосымша материалдар арқылы батыл болжамдар жасапғ дәлелдеуге тырысқан.

                                    Аннотация  

На научный проект из книги «Коркыт ата» тюркские особенности в поэмах «Бамси – Байрак» жыры и «Алпамыс батыр»

 Абушахмаева Жансая в своём научном проекте, сравнивая, анализируя поэмы «Бамси – Байрак жыры» из книги «Коркыт ата» и «Алпамыс батыр жыры» доказывает, что древние огуз – кипчакские племена и племена кипчаков жившие на берегу Сырдарьи, оказывает общность судьбы родственных народов с одного тюркского корня, что наложили отпечаток на формирование казахского народа.

Пытаясь о чем свидетельствует сюжетные параллели, заимствование разбираемых памятников литературы. Она делает свои смелые утверждения, пытаясь доказать эти мысли на основе различных материалов и на основе особенности арабской письменности, позволяющей разночтение текста, что служило и будет служить питательной основой для построения неоднозначных и исторических воззрений.

                                      An abstract 

To the research project from the book «Korkyt ata» on the  theme «The Turkic» peculiarity in the poems of «Bamsi – Bairak Jiri» and «Alpamys Batyr».

  Abushakhmayeva Zhansaya in her research  work comparing and analyzing the poems «Bamsi – Bairak Zhyry» and  «Alpamys Batyr» from the book  «Korkyt Ata» proves that ancient Tribes of ogyz – kipshak and  Tribes of  kipshaks that lived on the coast of Syrdaria exert general influence to the formation of  Kazakh people. She makes her brave assertions and tribеs to prove with different additional materials.    

 Мазмұны:

І.Кіріспе бөлімі

Тақырыптың тарихнамасы мен деректері

ІІ. Негізгі бөлімі

2.1. Қорқыт ата жайлы аңыздар мен ғалымдардың болжамдық дерек көздері

2.1.2Қорқыт ата жыры мен Алпамыс батыр жырының тарихи генезисі

2.1.3 Өлмеудің жолын өнерден іздеген күйші

2.1.4 Қорқыт бейнесінің грек аңыздарымен ұқсастығы

2.1.5 Қорқыт жайлы зерттеген  қазақ зерттеушілері мен оны пір тұтып, оның өсиетін кейінгіге жеткізгендер

2.2.1 Бәмсі – Байрақ жыры мен Алпамыс батыр жырындағы ұқсастықтар мен ерекшеліктер

2.2.2 Бәмсі – Байрақтың дүниеге келуі

2.2.3 Алпамыс батырдың дүниеге келуі

2.2.4 Бәмсі – Байрақтың өсуі

2.2.4 Алпамыс батырдың өсуі

2.2.5 Бәмсі-Байрақтың үйленуі

2.2.6 Алпамыс батырдың үйленуі

2.2.7 Бәмсі-Байрақтың ерліктері

2.2.8 Алпамыс батырдың ерліктері

2.3 Алпамыс батыр жыры түркі өркениетінің ортақ ескерткіші

2.4 Жиделібайсын қай жерде?

2.5 Жырларды қорытындылау

ІІІ. Қорытынды

IV. Ұсыныс

V. Пайдаланған әдебиеттер тізімі

VІ. Ғылыми жетекшінің пікірі

Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеті:

Түркі дәуіріндегі «Дәдә Қорқыт», «Бәмсі - Байрақ» жыры мен қазақ батырлық эпосы «Алпамыс батыр» жырлары арқылы Қорқыт баба өмір сүрген кезеңдегі ру – тайпалардың тарихын ашып көрсету. Бәмсі – Байрақ туралы жыр мен Алпамыс батыр жырының арасындағы мәтіндік, сюжеттік байланыстарды аша отырып, қазақ халқының түркілік генезисінің тарихи сабақтастығын көрсету. Өз тегімізді тану үшін осындай әдеби ескерткіштердің тарихи мәліметтерін оқып,талдау.