Сефевидтер мемлекеті

Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі

М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті

Тарих, экономика және құқық факультеті.

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: Сефевидтер мемлекеті

Орындаған: ИСТР-31 топ студенті

Иргалиев М.Р.

Тексерген: аға оқытушы-магистр

Мырзабаева Б.М.

Орал – 2024  жыл

ЖОСПАР:

КІРІСПЕ..................................................................................................................3

I-ТАРАУ СЕФЕВИД МЕМЛЕКЕТІ

1.1 Сефевид династиясының құрылуы.............................................................4

1.2 Сефевидтердің ықпалының күшеюі............................................................8

II–ТАРАУ СЕФЕВИД МЕМЛЕКЕТІНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰРЫЛЫМДАРЫ

2.1 Экономикалық-мәдени жағдайы...............................................................12

1.  Сәулет өнері....................................................................................................15

ҚОРЫТЫНДЫ....................................................................................................19

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...............................................20

Кіріспе

Зерттеудің өзектілігі: Сефевид мемлекетін зерттеудің өзектілігі оның Таяу Шығыс аймағындағы тарихи процестерді және олардың қазіргі геосаяси оқиғаларға әсерін түсіну үшін маңыздылығына байланысты. Персияда XVI-XVIII ғасырларда билік еткен Сефевидтер әулеті аймақтың саяси, әлеуметтік және мәдени картасын қалыптастыруда шешуші рөл атқарды және осы кезеңді зерттеу Таяу Шығыстағы қазіргі проблемалар мен қақтығыстардың тарихи тамырларын тереңірек түсінуге мүмкіндік береді.

Зерттелу деңгейі: Бұл тақырыпты зерттеу деңгейі мұрағаттық құжаттарды, шежірелерді, тарихи әдебиеттерді және археологиялық олжаларды қоса алғанда, тарихи дереккөздерді терең талдауды қамтиды. Бұл тәсіл Сефевидтік мемлекет туралы және оның Персия мен жалпы Таяу Шығыс тарихы үшін маңыздылығы туралы жан-жақты түсінік алуға мүмкіндік береді. Зерттеу сефевидтер әулетінің өмірі мен қызметінің әртүрлі аспектілерін, соның ішінде саяси, әлеуметтік, экономикалық және мәдени аспектілерді талдауды қамтиды. Тақырыпты зерттеуге осындай кешенді көзқарас Сефевид мемлекетінің аймақ тарихындағы рөлі мен ықпалын терең және жан-жақты түсінуге мүмкіндік береді.

Зерттеудің мақсаты: Персия мен Таяу Шығыстың саяси, әлеуметтік және мәдени бірегейлігін қалыптастырудағы рөлі мен маңыздылығын анықтау мақсатында сефевидтік мемлекеттің тарихи эволюциясын жан-жақты талдау.

Зерттеудің міндеттері: Сефевид мемлекетінің саяси құрылымы мен басқару аппаратын оның ұйымдастырылуы мен жұмыс істеу ерекшеліктерін анықтау үшін талдау.

Сефевидтердің сыртқы саяси қызметін, оның ішінде басқа мемлекеттермен және мәдениеттермен қарым-қатынасын, олардың аймақтық және әлемдік аспектілердегі рөлін бағалау үшін зерттеу.

Сефевид Үкіметінің экономикалық және әлеуметтік саясатын талдау, оның реформаларының қоғам өміріне және экономиканың дамуына әсерін түсіну.

Зерттеу хронологиясы: XVI ғасырдың басы мен XVIII ғасырдың соңы.

Өзіндік жұмыстың құрылымы: Өзіндік жұмыс кіріспе, 2 тарау, олар әрі бірнеше бөлімдерден, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

I-ТАРАУ СЕФЕВИД МЕМЛЕКЕТІ

1.1 Сефевид династиясының құрылуы

Сефевидтер мемлекетінің негізін шах Исмаил I (1487-1524) қалаған, оның әкесі Шейх Гейдар, ал анасы –Аққоюнлин билеушісі Ұзун Хасан Алемшах-бегімнің қызы. Аққоюнлин билеушісі Сұлтан Ягубтың бұйрығымен 1488-1492 жылдары Исмаил мен оның ағалары Сұлтан Әли мен Ибраһим түрмеде отырды. Исмаилдың кейінгі өмірі (1492-1499 жж.) лахиджанда – билеуші Гилян сарайында өтті. Онда ол жоғары білім мен білім алды. 1499 жылдан бастап Исмаил қарқынды әскери-саяси қызметке қосылды. 1501 жылы игерген Шах Исмаил I Тебриздегі Шах тағымен жаңа-Қызылбаш (Сефевид) мемлекетінің негізін қалады. Қысқа уақыт ішінде шах Исмаил I Сефевидтер мемлекетін қуатты империяға айналдырды. Сефевидтер мемлекетін басқаратын әулеттің атауы "Сефевия" тарикатының негізін қалаушы Шейх Сафиаддин Исхак Ардебилидің (1252-1334) есімімен байланысты болды, ол шығу тегі Әзірбайжан түркі болды. Әр түрлі уақытта Сефевидтер мемлекетінің астаналары Табриз (1501-1555), Казвин (1555-1598) және Исфаган (1598 жылдан бастап) қалалары болды. Табриз, Ардебил, Шемаха, Ганджа, Дербент, Марага, Нахчыван, Казвин, Баку, Хамадан, Исфаган, Керман, Шираз, Мешхед, Герат, Йезд қалалары Сефевидтер мемлекетінің маңызды әлеуметтік-экономикалық, мәдени орталықтары болды.