Ислам дининин пайда болушу, Курандын жазылышы жанамазмууну

                                                  План:

           Киришүү......................................................................................................3

1. Ислам дининин пайда болушу, Курандын жазылышы жанамазмууну......6
2. Исламдин социялдык ролу жана ага болгон көз караштар  ........................11
3. Ислам  дининин  ички  бөлүнүшү,   масхабтар жана  агымдар..................18

   Корутунду...........................................................................................................31

  Колдонулган    адабияттар.................................................................................33

  Интернет   булактары.........................................................................................34

                                                Киришүү.

Дүйнөгө кенири белгилүү болгон, дүйнөлүк үч чоң диндин бири Ислам дини. Бул дин Иудаизм жана Хрмстиан диндеринен кийин VII-кылымдын I-жарымында пайда болгон. Башка диндерге караганда жаш деп эсептелсе дагы XIV-кылымдан бери жашап келген. Дүйнөнүн көп аймактарында азыркы учурда Ислам динин карманган элдер бар. Аларга Түшүк Батыш Азиядагы мамлекеттер,  Кичи Азия, Борбор Азия, Түштүк Азия (Индия), Түштүк Чыгыш Азия, Түндүк Африкадан Африканын борбордук бөлүгүнө чейинки аймактар, Европанын айрым мамлекеттеринде Ислам динин тутунган адамдар жашашат. Болжол менен дүйнөдөгү мусулмандардын саны 1,5 млр адамдан ашуун. Демек дүйнөнүн ушунча мамлекети, ушунча калкы канчалаган жылдар бери кармангандыгы бул диндин негизин эмне түзөт деген суроолор пайда болбой койбойт. Бул суроого куран жооп бере алат. Куран – Ислам дининдеги “Ыйык китеп”, Ислам дининин негизин ичине камтыган китеп. Азыркы динден сырт деп эсептелинген Кыргыз Республикасында өтө көп “дин”  жана “диний уюмдар” бар.  Алардын кээ бирлери чет элдик диний топтор , агымдар болсо, башкалары христиан, иудамзм сыяктуу диндердин өкүлү болуп, өздөрүнүн уюмдарынын кызыкчылыгына жараша иштнрин жүргүзгөн. Албетте Кыргызстанда эң кеңири  таралган дин Ислам дини. Өлкөнүн 80%ы мусулмандар , китепби Куран болкп саналат.

Ислам дини Кыргыстандын аймагына 751-жыли болгон Атлах салгылашынан кийин тарала баштаган. 960-жылы Кара хандар мамлекетинин аймагында 200 миңден ашуун түтүн мусулман болгондкгу тууралуу жазалган. Ошондон бери  ислам дини өкүм сүрүп келе жатат. Бирок 1991-жылы көз карандылыкка жеткенге чейин, Кыргызстан СССРдин курамында 70-жылдан ашуун буакыт атеистик түзүлүштө болуп, динге катуу каршылык, кысым болгон. Жалпы калк арасында ислам дини жөнүндө маалыматтар азайган. Атеистик тузүлүш бир гана ислам динине гана эмес башка диндерге да начар көз карашта болгон. Качан гана көз каркндысыз болгондо. Динге эркиндик коюлган. Дин жагынан маалыматы аз  болгон  калкка башка диндер, диний секталар, агымдар ар жактан агылып келе баштаган. Тез эле өлкөбүзгө көптөгөн    диний уюмдар  толуп,  башты айланткан өздөрүнүн  окууларын  каалагандай жүргүзүүгө аракет жасаган. Алардын арасында ислам дини жамынып анын  атынан ар кайсы топтор – секталар өз билгендерини кылып баштады. Өлкөбүздүн калкынын калың катмары мындай диндерге диндерге, алардын окуусун өздөштүрүүгө даяр эмес эле. Ошентип бир динден экинчи динге  өтүпкөндөр көбөйгөн.  

     Ислам динин дүйнөлүк окумуштуулар өтө көп изилдеген, өз ой пикирлерин билдирген. Кээ биөөлөрү Исламды жамандап чыкса. Ислам аалымдары Куранды тавсирлеген, тушүнбөгөн калктын  калың катмарына түшүндүргөн. Ислам таанучу СССР окумуштуу араб таануучу  Е.А. Белаев излдөө иштерин  жүргүзгөн. Анын көптөгөн эмгектери белгилүү, 1969-жылы  «Арабы, ислам и Арабский халифат в раннее средневековье» деген китеби чыккан. Беляев көбүнчө орто кылымдагы мусулман секткларына кайрылган. Анын “Мусулман сектанты” деген китеби кыргыз тилине 1960-жылы которулган. Ислам дүйнөсүнө кайрылып, аны изилдеген окумуштуулар өтө көп. Алардын ичине Кыргызстандык окумуштууларда кирет. Окумуштуу Асан Ормушев Сулайманович  “ Ислам цивлизациясы” деген эмгегин 2003-жылы жазган.

...