Аудармашының "жалған достары " лексикалық мәселе ретінде

ҚАЗАҚСТАН  РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ  БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ

«МАҢҒЫСТАУ ТУРИЗМ КОЛЛЕДЖІ»МКҚК

Тіркеу № ________                                                          «ҚОРҒАУҒА  ЖІБЕРІЛДІ»

«____» _____________2022ж.                                                     Директорының оқу ісі                                  жөніндегі орынбасары                                                                                                                

                                                                                                __________Бисенова А.Х.

                                                                                                 «____» ______ 2022ж.

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Пәні: Аударманың теориясы мен тәжірибесі

Тақырыбы: Аудармашының "жалған достары " лексикалық мәселе ретінде

Мамандығы: 0512000 «Аударма ісі»

Біліктілігі: 0212023 «Гид-аудармашы»

Орындаған: Нурлы Самал

Жетекшісі: Шайрова Г.С.

Ақтау-2022ж

МАЗМҰНЫ

Кіріспе……………………………………………………………………………..3

1.«Аудармашының жалған достары» тіларалық құбылыстың теориялық және практикалық мәселелері…………………………………………………4

1.1 «Аудармашының жалған достарының» пайда болуы. Фон………………...4

1.2 Аудармадағы «аудармашының жалған достары» мәселесі………………...5

2. Аударманың негізгі аспектілері…………………………………………......7

2.1 Псевдоинтернационализмдерді аудару жолдары……………………………7

2.2 Ағылшын тіліндегі айтылым құрылымындағы «Аудармашының жалған достары». Амбивалентті синтаксистік құрылымдар………………………..…11

2.3 Фразеологиялық бірліктердің құрылымындағы «Аудармашының жалған достары»……………………………………………………………………….…14

Практикалық бөлім……………………………………………………………19

Қорытынды……………………………………………………………………..20

Пайдаланылған әдебиеттер…………………………………………………...21

Кіріспе

Аударманың ұзақ тарихы бар. Оның тамыры ата-ана тілі жеке тілдерге ыдырай бастаған және бірнеше тілді білетін және әртүрлі тілдік қауымдастықтар өкілдерінің қарым-қатынасында делдал бола алатын адамдар қажет болған сонау дәуірлерден басталады.Дегенмен, бірқатар себептерге байланысты, атап айтқанда, пәнаралық сипатына байланысты аударма дербес ғылым ретінде 20 ғасырдың басында ғана қалыптасты. Халықаралық байланыстар мен ақпарат алмасуды кеңейту жағдайында аударматану қарқынды дамып, қазіргі уақытта өзіндік теориялық базасы, концептуалды аппараты және терминдер жүйесі бар дербес ғылыми пән мәртебесіне ие. Белгілі отандық аудармашы В.Н. Крупнов аударма туралы былай дейді: «аударма – үлгіге орын болмайтын тілдік әрекет.» [Крупнов 1976: 6]

Соңғы жылдары аударма әдебиетінде «аудармашының жалған достары» (француз тілінен алынған калька) деп аталатын сөздер категориясына зерттеушілердің қызығушылығы артты.Ұқсас типтегі тіларалық салыстырмалы синонимдер, сонымен қатар тіларалық омонимдер мен паронимдер. Осы санаттағы сөздерді аудару кезінде тіларалық болғандықтан жалған сәйкестендірулер орын алуы мүмкін аналогизмдердің кейбір графикалық (немесе фонетикалық), грамматикалық және көбінесе семантикалық ортақтығы болады. «Жалған достар» мысалдарын талдау халықаралық лексиканы аудару кезінде ең көп қателіктер орын алатынын көрсетеді. Халықаралық параллельдер жалпы семантикалық құрылыммен сипатталады, сондықтан аудармада оңай анықталады. Алайда мұндай сәйкестендірулердің нәтижесінде жалған баламалар жиі туындайды, өйткені олардың мағыналық құрылымдарындағы ортақтықпен қатар аудармашы жиі ұмытып кететін елеулі айырмашылықтар да болады.