Зерттеу жұмысының тақырыбына сәйкес ғылыми ақпаратты іздеу және жинақтау

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

Алматы Технологиялық Университеті

Инжиниринг және ақпараттар технологиясы факультеті

«Автоматтандыру және робототехника» кафедрасы

№2 өзіндік жұмысы

Тақырыбы: «Зерттеу жұмысының тақырыбына сәйкес ғылыми ақпаратты іздеу және жинақтау»

Пән: «Ғылыми зерттеу негіздері»

Орындаған: АиУ 20-12 студенті Қанатқызы.Б

                                                            Қабылдаған: Джулаева Ж.Т

Алматы 2022

     Біздің айналамыздағы ақпарат көздерінің барлығын ғылыми еңбектер дайындау үшін пайдалануға болмайды.  Өйткені, ғылыми жұмыс әрқашан жеткілікті тар тақырыптық бағытқа ие және көптеген дереккөздердің сапасы қанағаттанарлықсыз, ал кейбір дереккөздер жай ғана қол жетімді емес (құпиялылыққа байланысты). Ақпараттың бастапқы көздерін іздестіру зерттеушінің қарауындағы іздестірілетін дереккөздің шығыс деректері негізінде оларды сәйкестендіруді қамтиды.Ақпараттың бастапқы көздерін жинау ең оңай процедуралардың бірі болуы мүмкін.  Оны жүзеге асыру үшін зерттеушіге қажетті дереккөздердің көпшілігін белгілі бір күнге жұмыс орнының жанына шоғырландыру жеткілікті.

      Жүйелеу – жинақталған материалды мазмұнына қарай ретке келтіру мен топтастыру және оны пайдалану реттілігін есепке алудан басқа ештеңе емес.  Нәтижесінде барлық жиналған дереккөздер сәйкес тарауларға сұрыпталуы керек.Қарастырылып отырған процедура жүйелі дереккөздерді талдаумен аяқталады.  Мұндай талдау көздерді таңдаудың толықтығын мұқият тексеру және олардың шығыс деректері мен мазмұнының сәйкестігін тексеру болып табылады.

      Ақпараттың бастапқы көздерін іздеу, жинау, жүйелеу және талдаудың негізгі құралдары.  Жазбаша жұмыстарды дайындауда кітапхана каталогтары жиі қолданылады.  Бұл ішінара кітапханалардың әлі де ең толық және қолжетімді ақпараттық қор болып табылатындығына байланысты.  Сонымен бірге кітапхана каталогымен жұмыс істеудің айқын ыңғайлылығын жоққа шығару қиын.

     Каталог – ақпараттық қорда сақталатын және белгіленген ережелерге сәйкес есепке алынатын көздердің жүйеленген тізімі.Кез келген кітапхана каталогының «негізі» кітаптың немесе осы кітапханада сақталған және тіркелген мерзімді басылымның ең маңызды ізі туралы құжатталған анықтамалық ақпаратты қамтитын брошюралар немесе картотекалар болып табылады.

    Ақпараттық жүйелерді жасау және оларды қолдану ғылым мен техниканың жетістіктерін көпшілікке жеткізу үшін өте қажет. Ғылыми ақпарат көздері ретінде әдебиеттер, мерзімді басылымдар, кітапхана қорлары, электрондық есептеуіш машинасы, байланыс құралдары т.б.жатады. Ақпараттық өнімдерді жинақтау, олардың базасын жасау қағазсыз информатикаға көшумен байланысты. Электрондық есептеуіш машинасы қолдану ақпараттардың көп мөлшерін сақтау, оларды дер кезінде тұтынушыға жеткізуді қамтамасыз етті.  Ақпараттар қорын библиографиялық және фактографиялық деп екіге бөледі. Библиографиялық қор жарияланған еңбектер туралы ақпараттарды жинайды. Ал фактографиялық қорда осы жарияланған еңбектердің өздері сақталады. Ақпараттық қорлар салалық, политақырыптық, құжаттардың түрлеріне байланысты – патент, диссертация т.б. болуы мүмкін. Мұндай қорлар әр саладығы ғылыми зерттеу институтарында, ақпараттық органдарда жасалады.Ақпараттық өнімдерді жасау үшін оларды алатын технология қажет. Технологиялардың негізін қолданбалы бағдарламалардың пакеттері – ППП- құрайды.Информациялық өнімдерді жасау үшін техникалық жабдықтар, ақпарат базасы және ППП қажет. Тұтынушылар ақпарат қорын пайдалану үшін ақпараттар жүйесін пайдаланады. Байланыс құралдары мен электрондық есептеуіш машинасы жетілдіру арқылы оларды тұтас бір ақпарат инфрақұрылымына айналдыруға болады- интернет.Ақпарат ресурстарының құрылымдық бірлігі ретінде ғылыми құжат есептеледі, ол ғылыми-техникалық ақпаратты сақтайтын материалдық объект. Ақпаратты беру тәсілі бойынша құжаттар – мәтіндік – кітап,журнал, графикалық – сызба, диаграммалар, аудиобейнелік – дыбыс, кино-бейнежазбалар, машинаоқитын – микрофотожазғыштар. Құжаттар бірінші және екінші деп бөлінеді.