Сирек ағашты және бұта басқан жерлерді өңдеу арқылы ауылшаруашылық алқаптар учаскелерін игеру және орналастыру

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

[pic 1]

Факультеті: «География және табиғатты пайдалану»

Кафедрасы: «География, жерге орналастыру және кадастр»

Мамандығы: « Жерге орналастыру 3-курс »

СӨЖ

Пәннің аты: «Учаскелік жерге орналастыру»

Тақырыбы: «Сирек ағашты және бұта басқан жерлерді өңдеу арқылы ауылшаруашылық алқаптар учаскелерін игеру және орналастыру»

                                                             Орындаған: Міркен Рауан,4-топ

                              Тексерген  аға оқытушы: Дабылова Б. Е.

                                                 Алматы, 2022ж.

                                                Жоспары

1.Ландшафттық морфологиялық құрылымы

2. Ауыл шаруашылығы алқаптарын орналастыру және оның әртүрлілігі мен тазалығы

3.Сирек ағашты және бұта басқан жерлерді өңдеу арқылы жерді игеру

4.Қорытынды

5.Қолданылған әдебиеттер

Ландшафттық морфологиялық құрылымы

Жер меншiгiнiң пайда болуы мен дамуымен жердi алуға, жерге меншiк пен жер пайдалануды қалыптастыруға және бөлуге, олардың шекарасын бекiтуге бағытталған шаруашылық аралық жерге орналастыру дами бастады.  Кейін ірі кәсіпорындардың пайда болуымен шаруашылық ішілік жерге орналастыру қажеттілігі туындады.  Ірі жер иеліктері жеке өндірістік-территориялық, шаруашылық бірліктерге бөлінді.

 Жерге орналастыру процесінде аумақты ауыл шаруашылығының қажеттіліктеріне бейімдеу мәселелері шешілді: жер учаскесін орналастыру;  жол желісін жоспарлау;  аумақтарды жекелеген жерлерге (егістік, бау-бақша, шабындық, жайылымдар), жерлерді – ауыспалы егістіктер мен егістіктерге, егістіктерді – өндірістік аумақтарға бөлу;  аумақтың су режимін реттеу;  сумен жабдықтау және мелиорация.

 Шаруашылық ішілік жерге орналастыру ғылыми негізделген жобаға негізделген, онсыз өндіріс пен аумақты ұтымды ұйымдастыру мүмкін емес.  Ол жер иелері мен жер пайдаланушылардың экономикалық мүдделерін барынша қанағаттандыруға бағытталған және жерді қорғау мен ұтымды пайдалануды ұйымдастыруға бағытталған.Шаруашылық ішілік жерге орналастыру ауылшаруашылық кәсіпорнында өндірісті, еңбекті және шаруашылықты ұтымды ұйымдастыруды жүзеге асырудың, егіншіліктің озық жүйелерін, егіншілікті, ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру технологияларын, машиналар жүйесін пайдалануды жүзеге асырудың аумақтық негізі болып табылады. өндірістің экономикалық тиімділігін арттыру шарты.  Бұл ретте жерді пайдаланудың режимі мен шарттары сақталады, топырақ құнарлылығын молайту, табиғи ландшафттарды сақтау және жақсарту қамтамасыз етіледі.

Жер пайдалану аумақтары, әсіресе ірі совхоздар мен колхоздар және олардың өндірістік бөлімшелері, әдетте, топырақ және ландшафтық жағдайлары бойынша біркелкі емес.  Іргелес жатқан ауыл шаруашылығы алқаптары рельефінің сипатымен, физикалық қасиеттерімен және топырақ құнарлылығымен, микроклиматымен (жылу мен ылғал балансы, жарықтандыру) ғана емес, сонымен қатар әртүрлі ауыл шаруашылығы дақылдарының олардың өсу жағдайларына қажеттіліктерін қамтамасыз ету жағынан да ерекшеленеді.  Сондықтан ірі егіс алқаптарын ұйымдастырғанда, ауыспалы егістердің территориясын орналастырғанда, машиналардың қуатын ескере отырып, техниканы оңтайлы орналастыруға жағдай жасаумен қатар, ландшафт түрлерінің морфологиялық құрылымының ерекшеліктерін де ескеру қажет.

 Ауыл шаруашылығы дақылдарының шығымдылығы мен топырақ құнарлылығының ұдайы өсуіне оңтайлы жағдай жасау үшін әрбір жер және ауыспалы егіс үшін табиғи қасиеттері бойынша сәйкес ауыспалы егістің немесе жердің егістеріне барынша толық сәйкес келетін жер учаскелері бөлінуі керек.

Кәдімгі жерге орналастыру материалдарымен қатар (план, топырақ-ботаникалық карталар, жер кадастрының мәліметтері) ауыл шаруашылығы алқаптарын және ауыспалы егістерді орналастыру үшін картографиялық негіз ретінде ірі ландшафттық зерттеулердің материалдары қызмет етеді.  Ландшафттық морфологиялық құрылымы бойынша әртүрлі жер учаскелерін бір егістік массивіне қосу мүмкін емес.  Бұл ландшафттың ықтимал бүлінуінің алдын алу және ең бастысы, белгілі бір өсімдік немесе жануарлар түрлерінің мекендеу ортасының ерекшеліктерін ескере отырып, жерді пайдалану қажеттілігінен туындайды, бұл ең жоғары экономикалық тиімділікпен тұрақты дақылдардың өнімділігіне кепілдік береді.