Іргетастардың тағайындалған міндеті және құрылысы. Іргетастарды дайындау және жинақтауға қабыдау

3- Дәріс.  Іргетастардың тағайындалған міндеті және құрылысы. Іргетастарды дайындау және жинақтауға қабыдау.

Жабдыққа iргетасты қабылдау дегеніміз  - оның геометриялық өлшемдерiн жобалық тексеру мен сызба бойынша өлшемдерімен салыстыру болып табылады. Жоба бойынша оның маркасымен салыстыру үшін, құрылыс лабораториясынан  iргетастың нақты сапасын растайтын мәлiметi болуы керек. Қабылдауды инженер-техникалық қызметкерлер немесе мамандандырылған бригадирлер өткiзедi. Құрылыс мекемесі жобалық нақты сызба және оның өлшемдері  көрсетiлген iргетастың атқарушы сұлбасын ұсынуы керек.

Тексеру үшiн аспап: рулетка (ұзындық өлшеуіш), сымды шек диаметрімен 0,3-0,5мм, тіктегіштер, жонылған ағашты брус-сызғыш  ұзындығымен 1,5-2м.

Қабылдау алдында бүтiн және жақтаулық iргетастың кесiк бетiн қабырғалардың бiрлерiнде немесе нивелира арқылы геодезиялық қызметпен тасымалданатын ғимараттың еден бiтелген реперден биiк белгiнi келтiредi.  

Бойлай және көлденең іргетастың остеріне белгі (1 сурет) жүргізеді. Іргетастың беттеріне ось бойынша болатты ішекті 5 іліп қояды. Ілмені аунақшаға 3 немесе қапсырмаларға, кронштейнге бекітілген, іргетастқа жақын орнатылған немесе бөлмедегі қабырғаларына ілмені орындайды. Шектерді 3 жүк 6 көмегімен тартады. Шектерді ілу үшін ігретастың периметрі бойынша 80...100см биіктікте орындайды, тосқауыл бұрыштан 25÷25мм тіреулерде, іргетастың арматурасына электропісірумен ұстатылған. Үлкен емес іргетастарға шектерді ағашты брустарда немесе төсем астарда 150..200мм биіктікте іргетас бетінен тартуға болады. Шектерден тіктегіштерді (отвесы) 4 түсіреді, іргетастың беттерімен бойлай және көлденең остердің орналасу дұрыстығы тексеріледі. Тиiстi тiк сызықтар немесе кертiктер реперлерде және қапсырмаларда жасалады.

Содан кейін тіктегіштерден рулетка көмегімен және жиналмалы метрмен бұрандамаларды  іргетасқа құдықтардың осьтік өлшемдерін тексеруді жүргізеді.

Іргетастарда осьтер бояумен немесе кертпе қашаумен орындалады. Іргетастың тікбұрыштығын оның диагоналы бойынша түзу тартылған баумен тексереді. Өстердiң тiкбұрыштығы - катеттерi ұзына бойына және көлденең өстер бойынша орналасатын тiк төртбұрышты үшбұрыштардың гипотенуза-ларының теңдiгi бойынша бекiтiледi. Іргетастарда, механизмдер өстерi параллель орналасады. Осьтердің ара қашықтығын тексереді. Параллель еместiк 0,1 мм/м  ден аспау керек. Құрылыстық сызбада орта аралық қашықтықты, анкерлік құдықтардың өлшемдері және олардың орналасуын аса ықыласпен тексеру керек. Анкерлік құдықтардың тереңдігін  қуысты саңылау арқылы немесе ойықтарға қыстыратын таңбаланған тақтайшаның ұзындығы бойынша тексередi. Есептеу барысында сүргiленген ағаш тақтайшасының сызғышынан iргетастың биiк белгiсiнiң төменгi шетi дәл келу тиiстi. Деңгей тақталанған немесе жатқызылған астар бойынша есепке алынуы қажет.  Терең анкер құдықтарында (2,а сурет) бұл бастардың бұрылуын шектейтiн стопорлар өту үшін  анкерлiк тақталардың тiркеме қағаздарының бiтелуiн, болттардың Т  сияқты бастарының саңылауын тексеру керек. Өптелі немесе ұңғымалы анкерлiк құдықтарда төменгі тiрек беттердің  көлденеңдiгін және тақтаның тұтас болуын тексеру керек .

[pic 1]

                   1- іргетас; 2 - репер осьтік және биіктік белгі; 3 – шектерді  аспалау үшін аунақша;  4 - тіктегіш; 5- шек; 6 - жүк

1 сурет. Іргетастың осьтерін белгілеу сұлбасы

          Көлденеңдiкті ағаш тақтайшаға төменгi тiрек беттің қатты тығыздап қысылғандығының деңгейі арқылы тексередi.

          Сызбада көрcетiлген өлшемдерден іргетастың нақты өлшемдерiнiң жiберiлетiн ауытқулары, «Бетонды және темiрбетонды конструкциялар монолитты» қойылған СН және П III-15-76 олардың нормалары  асу тиiстi емес.

Монолитты: барлық биiктiктерге жазықтықтар және олардың қиылысуы-ның сызықтарының тiк немесе жобалық көлбеуiнен) жоспардағы негiзгi өлшемдердiң тексерiлетiн бөлiмшесiнiң барлық жазықтығына ±20, көлденең жазықтықтардың iргесi ) ± 5;  (тiрек беттерден басқа) 2 м ұзындықтың жобалық тексерудiң жанында тақтайшасымен бетон бетiнiң ± 20, жергiлiктi ауытқулары ұзыннынан немесе элементтердiң аралығы +6,-3; элементтерiнiң көлденең қимасы шаралары металлдық элементтер үшiн жиiрек, тiректердiң қызмет-шiлерiнiң беттер және кепiлдеме қағаздардың белгiлерiндегi -5, анкерлiк бұрандамаларды орналастыру +20 биiктiгi, жоспар бойынша, тiректер нобай-дың  iшi  ± 5.