Жобалау мен ғылыми зерттеудің өзара байланыстылығы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

[pic 1]

                                                 СӨЖ

Тақырыбы:Жобалау мен ғылыми зерттеудің өзара            байланыстылығы

                                       Орындаған:Сабетбай Аружан

Жобалау пайда болған алғашқы кезеңдерде жобаны ғылыми негізделіп, дәл есептелген түрде жасалатын және негізінен технологиялық қызметтерді пайдаланылатын белгілі бір нәрсенің нобайы деп түсіндірілген болатын. Кейін зінің кең таралуына байланысты жобалау әмбебаптық ипат алды. Мысалы, экстенсивтік тұрғыдан қарастырсақ, жоба жасау және оны ендіру барлық салаларды: өнеркәсіп пен құрылысты, мәдениет пен саясатты, білім беруді қамтитынын көруге болады. Интенсивтік тұрғыдан қарастырсақ, жобалау объектісі мен тақырыбы, проблемасы мен әдістері, құрылымы бірдей болып келетін рефлексиялық құралдар арқылы (логикалық, семиотикалық, психотехникалық) ұйымдастырылатыны да байқалады. Осындай біртұтас не бірегей тұрғыда түрлі салаларда қолдануға болатыны жобалаудың әлеуметтік тиімділігінің кӛрсеткіштері болып табылады.

Жобалаудағы негізгі идеяны беруді нормаландыру тәсілдерінің бір-бірінен айырмашылығын салыстыратын болсақ, кәсіби мэдениетке негізделген түрде — мэтін ре тінде, корпоративтік—қолөнериіілікке н егізделген түрде — қатаң үлгі ретінде, ап технологиялыц. мэдениетке негізделген түрде — негізгі идея экрандық бейнеде, немесе көрініс түрінде болып келеді. Бұл - жобалаудың басты белгілерінің бірі, өйткені, жобалау арқылы қайта жаңарту үрдісі берілген үлгіні қайталауға да, мэтіндік сипатгы күрастыруға да ұқсамайтын үрдіс. Экрандық бейне, немесе көрініс ретіндегі идеяның ерекшелігі семиотикалык таңбалау кұралдары-схемалар, сызбалар арқылы әртүрлі тұргыдагы идеялар мен ойларды бірыңғай көріністерге айналдыру мүмкіндігінде деп есептеледі. Сөйтіп, мәдениет контекстінен, дәлірек айтқанда, технологиялық мәдениет тұрғысынан қарастырғанда, ж обалауды инновацияларды тасымалдау мен нормага келтірудің неггзгі тәсілі деуге болады. Сонымен катар, оны орындаушылардың өзара коммуникативтік жэне тұлғалык қүзыреттік қарымқатынастарының болуы жэне жобалау барысында міндетті түрде технологиялық сызбалар мен идеяларды қарастыру экрандық бейнелеу, немесе керініс ретінде пайдаланылуы тиіс.«Тәжірибелік-бағдарлы ғылым» ұғымын білдіретін термин ретінде М.А.Данилов «багдарламалъщ-жобалъщ түргыны» енгізіп, оның қарастыратын пэнін «белгіленетін, сипатталатын, қайта жаңғыртылатын практикалық әрекеггер жүйесі» деп, мақсатын «белгілі бір жүйені және оның мазмүнын дамыту» деп көрсеткен болатын. Бұл жерде әлеуметтік-мәдени күбылыстарды зерттеуде классикалық түрлермен қатар колданылатын ғьшымилыктың жаңа түрпаты калыптасып келе жатқаны туралы айтуға олады. Дәстүрлі сипаттағы тарихилық, дамытушылык жэне тэжіри едегі жаңартушылық принциптерімен бірге ж обалау принципі білім берудегі кешенді проблемаларды гылыми түрғыдан талдаудың басты әдіснамалық міндетгерінің бірі болып қалыптасып келеді. .