Қазақстан

Қазақстанның басты орфографиялық нысандарын, соның ішінде Қазақстан аумағындағы жазықтардың таралуы мен олардың түрлері өте көп. Республика аумағының геологиялық құрылымының ерекшеліктері, тектоникалық белсенділігі, қалыптасқан уақыты, сол сияқты ішкі күштердің (экзогендік) әсерінен өзгеру қзақтығы алуан түрлі жер бедерін қалыптастырды. Басқа аумақтармен салыстырғанда біздін жеріміз сияқты әр түрлі жазықтан тауға дейін кездесетін жер аз. Оған ойпаттар мен жазықтар, үстірттер мен қыраттар, аласа таулар мен биік таулар мысал бола алады. Қазақстан аумағында жер бедері шамамен – 132м-ден (Қаракия ойысы)6995м (Хан Тәңірі шыңы) аралығында ауытқиды. Жазықтар Қазақстан аумағында басым бөлігін алып тұр. Сыртқы көрінісіне қарай тегіс, төбелі, сатылы, ал жалпы көлбеулігіне қарай көлденең, көлбеу, дөңес, иілген болады.Ойпатты жазықтардан кемерленген шектелетін, әлсіз тілімделген, төбесі тегіс көтеріңкі жазық – үстірт. Қазақстанның оңтүстік-батыс шетінде шөлді Үстірт орналасқан. Бетпақдала үстірті- Балқаш көлінің батысында орналасқан, палеогненнің көлденең жатқан қалың сазды, құмды, қиыршықтасты жыныстардан тұратын, шығу тегі жағынан құрлықтық денудациялық жазық. Таулар (таулы аймақтар)- бұл өзін қоршап тұрған аумақтан біршама биікке көтеріліп тұрған, терең тілімделген, қатпарлы немесе қатпарлы-жақпарлы кең көлемді жер қыртысының құрылымы. Қазақстанның тау жүйелері бойлық (меридиан) бағыттағы Орал және ендік бағыттағы Орта Азия орогенді белдеулеріне жатады. Біріншісіне Батыс-Қазақстанның жазықтары мен үстірттерінің аралығындағы шағын аумақты алып жатқан Оралдың оңтүстік шегі болып табылатын Мұғалжар тауы

...