Топырақ құрамын зерттеу

        Қазақстан Республикасы ғылым және жоғары білім министрлігі

Ш.Уалиханов атындағы Көкшетау университеті КеАҚ  

                             Химия және биотехнология кафедрасы  

                      [pic 1]                     

                                                     Реферат 

Тақырыбы: Топырақ құрамын зерттеу

Дайындық бағыты:   6В015 Мұғалімдерді ғылыми пәндер бойынша дайындау

Білім беру бағдарламасы :  6В01504 Негізгі мектептегі  химия және биология (көп тілде білім беру) 

Орындаған: ХК 221  тобының студенттері

Айқынбаев Е.Т., Қасен Ә.Е., Орынбек Ә.Д., Медет Д.Б.

Ғылыми жетекші : дәріскер Тлеуова Зере Шарипкызы  

Көкшетау - 2023 ж.

Мазмұны

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

2.1. Топырақтың құрамы мен қасиеттері

2.2. Топырақтың су режимі

2.3. Механикалық құрамы бойынша түрлері

2.4. Қазақстанның әртүрлі облысындағы топырақ түрлері

ІІІ.Қорытынды

ІV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. Кіріспе

Жер бетіндегі өсімдік жамылғы мен басқа тірі биологиялық организмдер өмірі үшін аса маңызды рөл атқаратын қабат ол топырақ қабаты болып табылады. Топырақ жамылғысы бір көзбен қарағанда байқала бермейтін көп қырлы күрделі дүние. Оған көз жеткізу үшін күрекпен жерді қазған кезде топырақ қабатындағы өсімдіктер тамырларының тереңдеп кеткені арқылы байқаймыз. Өсімдік тамырлары топырақтың беткі бөлігінде өте тығыз орналасса, төмендеген сайын азайып бара жатқанын көреміз.

Топырақ - жауын құрты, құмырсқа, қоңыз және басқа жәндіктер тұқымдарының мекен ететін жері. Онда сонымен бірге саршұнақтар, дала тышқаны, суыр және басқа ірі хайуандар мекендейді.

Топырақ қабатында көзге көрінбейтін тірі организмдер де мекендейді. Оларға: саңырауқұлақтар, балдырлар, бактериялар жатады. Оларды тек микроскоп арқылы көреміз. Егер жердің әр шаршы сантиметрін есептеп қарағанымызда біз миллионнан астам микроскопиялық тірі организмдерді көреміз.

Топырақ дегеніміз не? Көптеген ғалымдардың пікірінше топырақ-табиғи ортадағы климаттың, су мен тау жыныстарының, тірі организмдердің бір-бірімен тығыз байланысы негізінде пайда болған жер бетіндегі құнарлы қабат болып табылады.

Топырақтың ерекше бір қасиеті барлық заттардың құрамын өз бойында сұйық, қатты және газ күйінде сақтай береді. Олардың ішінде суда еритін немесе ерімейтін, от пен судың әсерінен түрлі өзгерістерге ұшырайтын және өз қалпын сақтап қалатын денелер де жатады [1].

1. Негізгі бөлім

2.1. Топырақтың құрамы мен қасиеттері

Топырақ – күрделі динамикалық жүйе. Ол минералды және органикалық заттардан тұрады. Минералды компоненттер топыраққа, ең алдымен, ол түзілген аналық жыныстан түседі. Органикалық заттар топырақ жамылғысын мекендейтін тірі организмдердің арқасында пайда болады және дамиды. Минералдар мен органикалық заттардың өзара әрекеттесуі әртүрлі қосылыстардың күрделі кешенін жасайды. Ең алдымен, біз топырақ фазалары туралы айтатын боламыз.

Төрт негізгі бөлім бар:

• Қатты
• Сұйықтық
• Газ тәрізді

• Тікелей эфир

Олардың барлығы өзара байланысты және бір-біріне белсенді әсер етеді.

Қатты фазаға органикалық және минералды заттар жатады. Бұл бір-бірімен еркін іргелес жатқан әртүрлі өлшемдер мен пішіндегі бөлшектер (блоктар, саз, құм, шаң және т.б.). Қатты бөліктің өзі төмен динамикалық жүйе болып табылады. Бұл ең көлемді - ол жабынның 45-60% алады. Материалдың көптеген физикалық, физика-химиялық және химиялық қасиеттері онымен байланысты.

Сұйық бөлігі - су және онда еріген тұздар. Бұл фаза атмосфералық жауын-шашыннан, жер асты суларынан және су буының конденсациясынан пайда болады. Ол топырақ жамылғысының жалпы көлемінің шамамен 25% құрайды. Бұл кезең ең динамикалық болып саналады. Дәл осыдан өсімдіктер қоректік заттарды сіңіреді. Өйткені, ылғалдың жеткілікті мөлшері болмаса, флора мен топырақ микроорганизмдерінің қалыпты дамуы мүмкін емес.