Оңтүстік Американың сыртқы пішініне сипаттама

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министірлігі

        Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Педагогикалық Университеті

                       БӨЖ

Тақырыбы: Оңтүстік Американың сыртқы пішініне сипаттама 

Орындаған:Абылай Г

Тобы:129-17

Қабылдаған:Қожабекова З

Географиялық орны. Оңтүстік Америка Солтүстік Америка материгімен бірге Америка дүние бөлігін қүрайды. Ал тілдік ерекшелігіне қарай материкті Орталық Америкамен қосып, Латын Америкасы деп те атайды. Материк пішіні солтүстік жартышардың субэкваторлық белдеуінен оңтүстік жартышардың қоңыржай белдеуіне дейін созыла орналасқан үшбүрышқа үқсайды. Ең енді жері 5° о.е. бойына сәйкес келеді. Жағалаулары көпшілік бөлігінде тік жартасты, онша тілімденбеген болып келеді. Тек ірі жазықтар үласып жататын жағалауларында ғана (оңтүстікке қарай) шағын шығанақтар орна- ласқан. Материк жағалауларына жақын маңда аралдар аз, тек оң- түстік-батысы мен қиыр оңтүстігінде бірнеше аралдар тобы кездеееді (атластан табыңдар). Аралдардың ең ірісі - Магеллан бүғазы арқылы материктен бөлініп жатқан Отты Жер аралы.

Материк жағалауындағы мүхиттар. Материктің батысын Тынық мүхит, ал шығыс жағалауларын Атлант мүхитының сулары шайып жатыр. Оңтүстік Америка жағалауларында материктік қайраң өте енеіз, әсіресе Тынық мүхит жағалауларында бірден терең шцңгымалар басталады. Олар Тынық мүхиттық литосфералық плитасының майысып, Оңтүстік Америка плитасының астына енуінен қалыптасқан. Материктің солтүстік жағалауын Атлант мүхитының Кариб тецізі шайып жатыр.

Батыста аса биік Анд тауларының орналасуына байланысты Тынық мцхиттпың материк табиғатына тигізетін әсері онша емес. Материктің экватордан солтүстікке қарай жатқан бөлігінде жағалауға бағытталған жылы ағыстар жүйесі тау етектеріне мол ылғал әкеледі. Қоңыржай ендік пен экватор аралығындағы Перуана суыц агысы бой- лай өтетін жағалау бөліктерінде жаңбыр өте сирек болады, осында атақты Атакама шөлі орналасқан.

...