Сыртқы тыныс алу қызметін өлшеуге арналган аспаптар. Сыртқы тыныс қызметі және тыныс алу жолдары

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті

Медициналық биофизика және информатика кафедрасы

Эссе: Сыртқы тыныс алу қызметін өлшеуге арналган аспаптар. Сыртқы тыныс қызметі және тыныс алу жолдары

Орындаған: Амирханова.А.Д

                                                                                                          ЖМФ 1-005 топ

                                                                                        Тексерген: Айткенова.А.А

Қарағанды

2017

1.   Тахушева В.К  «Как мы дышим?»

2.  Чикина С.Ю., Черняк А.В  «Спирометрия в повседневной врачебной практике»

 3. Сафонов И.В  «Структура  и метаболизм эндогенного сурфактанта»

4. Баттакова Ж.Е  «Исследование функции внешнего дыхания у рабочих горнорудного предприятия при проведении  профилактического осмотра»

5. тыныс алу жүйесінің аурулары  http://dereksiz.org/tinis-alu-jjesini-aurulari.html

6. Тыныс алу жүйесінің маңызы http://freepapers.ru/46/tynys-alu-zhjesn-mayzy/276161.1799949.list1.html

Адам өмірінде тыныс алу қаншалықты маңызды?  Іріктеп алынған мақалалар бойынша шолу жасасақ, өкпе бұл- диффузия  сияқты маңызды процесстің  жүретін орын . Оның нәтижесінде организм оттегіге байытылып, көмірқышқыл газын, зат алмасу кезіндегі соңғы өнімдерді шығарады да, адам өміріне қажетті энергия бөлінеді.

Ал егер, өкпеде  орналасқан кеуде ішілік кеңістік, герметикалық тұйық болса, онда ол пердемен қоршалады. Соның нәтижесінде перде ішілік және өкпе ішілік қысым болса, ол атмосфералық қысымнан төменірек болып келе ме?

Сонымен қатар, демді шығарғанда және алғанда өкпенің эластикалық қасиеті қаншалықты берік? Ол неге байланысты?

 Бұл- альвеолалардағы сұйықтықтың беттік керілуіне байланысты болып табылады. Ол альвеола құрамындағы липидті сурфанктант.

1929 жылы  von Neergard иттердің өкпелерінің желдетілуінің себебі физиологиялық ерітіндінің барымен пайымдады. Соның әсерінен, өкпенің беттік керілуі қалыпты тыныс алумен тығыз байланысты деп атап көрсетті. Ал, 1947 жылы Grunewald  сәбилердің қаза болуы ателектаздардың әсерінен, ал физиологиялық ерітінді, сол керілуді азайтады деп тұжырым жасады. Бірақ, 1955 жылы Clements өкпедегі беттік керілуді төмендететін затты синтездейді деген гипотеза енгізді. Ал, келесі жыл оны «Сурфактант» деп атады. 1959 жылы Avery мен  Mead  сәбилердің РДС ауруынан қаза болуының себебі: сәбилерде сурфактант мөлшерінің шамадан аз болуы деп дәлелдеді.

Сурфанктанттың  құрамының  90%-ын  липид, әсіресе фосфолипид алады. Соның ішінде 25%-фосфатидилхомин,45%- дипальметилфосфатидилхолин және 5%-фосфатидилглицеролдан тұрады. Сурфанктант липидтері  эндоплазмалық ретикулуммен синтезделіп, гольджи аппаратына транспортталып, альвеолалардың пластинка тәрізді денесімен әсерлеседі. Соның арқасында сурфанктант альвеолалардың кішіреюіне , сұйықтықтың өкпе капиллярларының плазмасынан альвеолалардың бетке шығуына бөгет жасайды. Сонымен қатар, өкпені антибактериалды қорғап, макрофагоциттердің белсенділігін арттрып, ұсақ тыныс алу жолдардарындағы сұйықтықтың жиналуына кедергі жасайды. Ең бастысы, сурфактант- беттік керілуді төмендетеді. Яғни, сурфактант: метаболизмдік, иммундық,  антибактериальды,  тосқауылдық, тазалағыштық сияқты маңызды қызметтерді атқарады.

Демек, сурфактанттың маңыздылығы соншама, егер қандай да бір ауытқушылықтар болатын болса, соңы мүшкіл болар... Мәселен,  мерзімнен бұрын туылған баланың өкпесі дұрыс жетілмей, сурфанктаттың  мөлшері  жеткіліксіз болса, дем алу  қиындайды.  Бұл РДС ауруына ұшыратады.

Сондай өкпелік ауруларды, тыныс алу органдарының қабынуын, ауруын спирография әдісі зерттейді. Бұл әдіс арнайы сулы және ауалы спирограф құрылғысымен жүзеге асады. Алайда, миокард  инфаркті, стенокардия, токсикоз, қатерлі артериалдық гипертензия, гипертониалды криз сияқты аурулары бар адамдарға бұл әдіс  арқылы өтуге тыйым салынады.