Картографиялық генерализация

Өзбекәлі Жәнібеков атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік  педагогикалық университеті

Реферат

 Пәні: Картография және топография негіздері

 Тақырыбы:Картографиялық генерализация

                                        Орындаған:Көпен Айгерім

                                                    Қабылдаған:Қарабаева Ақмарал

Жоспары:

1.Кіріспе

2.Негізгі бөлім

3.Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Картографиялық генерализация деген – картада бейнеленетін объекттерді оның арналуына, масштабына, мазмұнына және картографияланатын аумақтын негіздеріне қатысты таңдау және жинақтау.

 Генерализация термині латынының generalis деген сөзінен шығып жалпы, ең манызды дегенді білдіреді. Процесстің мақсаты болып картада негізгі объекттердің сипаттамасын, оның сипаттамалық негіздерін және өз ара байланысын өткізуден тұрады.

Генерализация – барлық картографияланатын бейнелерге жүргізілетін қасиет, ол ең ірі масштабтарға да жүргізіледі.

Жер бетінің 1 км 2 әр түрлі масштабты карталарда қалай бейнеленетінің қарастырайық. 1 :1 000 карта масштабында ол 1 м 2 болады, ал 1:10 000 карта масштабында - 1 дм 2 болады, 1 : 100 000 карта масштабында - 1см2 болады және 1 : 1000 000 - 1 мм 2 болады. 1: 1000 масштабтағы бейнелердің бәрін ұсақ масштабтарға көрсету мүмкін емес. Сондықтан масштаб кішірейген сайын ірі масштабтағы бөлек элементтер көрсетілмейді. Сондықтан масштаб кішірейген сайын керекті элементтерді таңдап талдап көрсетеді.

Генерализация объекттердің сандық және сапалық сипаттамаларын жинақтап, кеністікте орналастыруда детальдардын негізгі түрлерін нақты бейнелеуде қолданылады.

Генерализация факторлары.                                                 Генерализация факторлары: карта масштабы, оның арналуы, тақырыбы және түрі, картографияланатын объекттің негізі мен зерделенгендігі, картаны безендіру графикасы.

Факторлар генерализацияға жақындауды, оның шарты мен сипаттамасын анықтайды.

 Картаның арналуы. Картада тек қана оның арналуына ғана қатысты объекттерді көрсетеді. Картаның арналуына жауап бермейтін басқа объекттердің бейнеленуі картаны қабылдауға кедергі беріп картамен жұмыс жасауды қиындатады. Егер мысалы мектептік оқулық саяси-әкімшілік картасы сынып тақтасында көрсету үшін арналса, онда тек қана ең негізгі мазмұн элементтерін сақтайды (үлкен қалалар, шекаралар және т.б). Оларды жинақтап артық детальдарсыз ірі белгілермен бейнелейді. Ал егер сондай картаның арналуы анықтамалық болып және үстелдік болып қолданылса, онда ол берілген масштабқа максимум мүмкіндікпен әкімшілік бөліну, елді мекен пункттері, жол торабтары жайлы мәліметтер мазмұнынан құрылуы керек.