Жылдамдық. Оны тәрбиелеудің құралдары мен әдістері

                           «Астана медициналық университеті»

                КЕАҚ Оңалту бөлімі, спорттық медицина және дене  шынықтыру

                                         Реферат    

 Тақырыбы: Жылдамдық. Оны тәрбиелеудің құралдары мен әдістері.

                           Тексерген: Нұрғазы Тоқташұлы Бубербаев

                             Орындаған:Оразқызы Ақмаржан

                             Тобы:105 Педиатрия

                                           Нұр-Сұлтан

                                                  2021

Жоспары:

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

2.1. Жылдамдықтың жалпы сипаттамасы.

2.2. Жылдамдықты тәрбиелеудің құралдары мен әдістері.

III. Қорытынды

IV. Пайдаланған әдебиеттер

I. Кіріспе

Қозғалыс сапасы ретінде жылдамдық - бұл адамның белгілі бір жиілікпен және импульсивтілікпен осы шарттар үшін ең аз уақыт кесіндісінде қозғалыс әрекетін жасау қабілеті. Бұл сапаның табиғаты туралы мәселеде мамандар арасында көзқарастардың бірлігі жоқ. Кейбіреулер жылдамдықтың физиологиялық негізі жүйке-бұлшықет аппаратының лабильділігі деп ойлайды. Басқалардың пайымдауынша, жылдамдық көрінісінде нерв процестерінің қозғалғыштығы маңызды рөл атқарады. Көптеген зерттеулер жылдамдықтың адамның кешенді қозғалыс сапасы болып табылатыны дәлелденген.

Адамның жылдамдығының негізгі түрлері-қозғалыс реакциясының уақыты, бір жүрісті барынша жылдам орындау уақыты, максималды жиілікпен қозғалысты орындау уақыты, тұтас қозғалыс актісін орындау уақыты. Сондай – ақ жылдамдық көрінісінің тағы бір түрі ("жылдамдық сапасы") - қозғалыстың жылдам басталуы (спорттық тәжірибеде "күрт"деп аталатын). Тұтас қозғалыс жылдамдығы адамның жылдамдығын жанама түрде сипаттаса да, жылдамдықтың қарапайым түрлері емес, тұтас қозғалыс жылдамдығының (жүгіру, жүзу және т.б.) жылдамдығы іс жүзінде ең үлкен мәнге ие.

Жылдамдық-бұл адамның әртүрлі физикалық әрекеттерінде өте алуан түрлі және ерекше көрінетін сапа. Мұндай мысал алыңыз. Адам автокөлік жүргізіп, оның алдында дереу тоқтауды талап ететін кедергі туындайды. Бұл жағдайда жүргізушінің жылдамдығы екі нысанда көрінеді. Біріншісі-адам кедергіні көрген сәттен бастап тежегіш педаліне аяқпен қозғала бастағанға дейін уақытпен көрінетін қозғалыс реакциясының жылдамдығы. Екіншісі-қозғалыс жылдамдығы, яғни оң аяғы акселератор басқышынан тежегіш басқышына ауысатын жылдамдық. Бұл формалар арасында тығыз байланыс жоқ: адам өте жылдам реакцияға және сонымен бірге салыстырмалы баяу қозғалысқа ие бола алады. Және керісінше.

Олардағы ациклдік және циклдық, жарылу жылдамдауларын тез орындау қабілеті-спортшының ең маңызды қасиеттерінің бірі, мысалы, жеңіл атлет.

Қозғалыс жылдамдығы бірінші кезекте бұлшықеттердің, бағыттаушы және үйлестіруші қозғалыстың шиеленісуі мен босаңсуын тудыратын тиісті жүйке қызметімен анықталады. Ол спорт техникасының жетілуіне, бұлшық еттің күші мен икемділігіне, буындардағы қозғалысқа, ал ұзақ жұмыс кезінде спортшының төзімділігіне байланысты.

Жылдамдық – туа біткен сапа, мысалы, тиісті табиғи деректер болмаса, қысқа қашықтыққа жүгіруге болмайды деген тұжырымдар бар. Алайда, тәжірибе көрсеткендей, жүйелі көп жылдық жаттығу барысында спортшы жылдамдықтың сапасын өте жоғары деңгейде дамыта алады.

Жылдамдықтың әртүрлі көріністері бар. Жедел қимыл реакцияларын көру, дыбыс немесе тактильді тітіркендіргішке қабілетті деп ажыратады. Мысалы, семсерлесушінің қарсыластың әрекетіне жауап ретінде реакциясының жылдамдығына, жүгірудің стартынан қысқа қашықтықтарға жылдам қозғалуына. Жылдамдық бағыты мен сипаты бойынша қозғалыстарды ауыстыру, қозғалыстарды тоқтату қабілеттілігінен де көрінеді. Бұл спорттық ойындарда, шаңғымен жылдам түсу, слаломда ең көп байқалатын жылдамдық сапасының жағы.

Жылдамдықтың сипаттамаларының бірі, мысалы, спринтерлік жүгіру, радиотаратқыштың кілтінде жұмыс істеу, музыкалық аспапта трелді орындау және т. б. сияқты іс-әрекеттерде үлкен рөл атқаратын қозғалыс жиілігі болып табылады. Дененің қозғалатын бөлігінің салмағы аз болса, оны үлкен жиілікпен дамытуға болады. Қозғалыстың ең үлкен жиілігі-саусақтар мен білезіктер. Дене қозғалысының сәулелі-білезік, шынтақ және иық буындарындағы қозғалыстармен салыстырғанда ең баяу. Қозғалыс жиілігі өте аз дамиды.