ҚР төтенше жағдай министрлігінің қызметі

 Эссе

ҚР төтенше жағдай министрлігінің қызметі

Адамдардың өмірінде жақсыды да жаман да  жағдайлар орын алады.  Жағдайлар адамның немесе  адамдар тобының өміріне қауіп келтіретіндей   нашар.  Мұндай жағдайлар төтенше жағдайлар деп аталады.

 Бұл қандай жағдайлар?  Бұл жағдайлардың қандай түрлері бар?  Әр түрдің тізіміне қандай құбылыстар кіреді?  Осы сұрақтарға жауап іздейміз.

 Төтенше жағдай – белгілі бір аумақта апат немесе табиғи құбылыс салдарынан өмірге қауіп төндіретін жағдайды атаймыз.  Жағдайлар әртүрлі қауіптерге ұшырайды және мүлдем басқа әдістермен шешіледі.  Сонымен қатар , олармен  күресу мүмкін емес жағдайлар да бар. Еліміздің ғылыми-зерттеу институттары, қоғамдық ұйымдары, тіпті тұтас министрліктер төтенше жағдайлардың проблемаларын, олардың туындауының алдын алу жолдарын, адамның өзін және оның мүлкін қорғау жолдарын, өнеркәсіптік және азаматтық құрылыс нысандарын зерттеуде.Әрбір адам төтенше жағдайлардың не екенін, төтенше жағдайлардың түрлерін, сыртқы факторлардың әсерінен өзіңізді қалай қорғауға болатынын және олар туындаған кезде қандай шаралар қабылдау керектігін нақты түсінуі керек.

  Төтенше жағдайлар 2 түрге бөлінеді – техногендік және табиғи.

  Сонымен, түрлер бір-бірінен қалай ерекшеленеді және қандай құбылыстар қай түрге жатады?

 Табиғи төтенше жағдайлар және оларға  мысалдар.

 Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар -бұл белгілі бір аумақтағы табиғи құбылыстардың әсерінен болатын жағдайлар.  Олар техногендік жағдайларға қарағанда қауіпті, өйткені оларды  болдырмау мүмкін емес, тек болжауға болады.Әдетте мұндай жағдайларда құрбандар көп болады.  Табиғи жағдайларға мысалдар келтірейік:

Жер сілкінісі

 Олар жиі жанартаулық белсенділікпен байланысты.  Жер сілкінісі литосфералық плиталардың бір-біріне үйкелісінің әсерінен болады.  Жер сілкінісі 2,5 миллионға жуық адамның өмірін қиды.  Бұл планетадағы ең қауіпті табиғи апаттардың бірі болып саналады.

 Дауылдар мен торнадолар

 Жер сілкінісінен жақсы емес.  Бұл спиральды жолмен қозғалатын өте күшті жел.  Дауылдағы желдің орташа жылдамдығы сағатына шамамен 180 шақырымды құрайды.  Дауылдар кез келген тірі жанды өздерімен бірге алып кете алады.  Бұл құбылыстың күшті нұсқасы - торнадо.  Қазір бұл шынымен де үлкен мәселеге айналып отыр.  Иә, торнадо дауылдан кішірек және ұзақтығы қысқа, бірақ торнадо ғимараттарды бұзып үлкен зақым келтіреді.  Желдің жылдамдығы қазірдің өзінде сағатына 600 шақырымға дейін үдеп жатыр!  

 Цунами

Цунамилердің көпшілігі Тынық мұхитының өрт сақинасында, тектоникалық ығысулар жанартаулық белсенділік пен жер сілкінісі жиі болатын геологиялық белсенді аймақта болады.  Дүние жүзіндегі жер сілкінісінің 90%-ы және цунамидің 80%-ы Өрт сақинасының бойында болады. Оның қаншалықты қауіпті екенін түсіну үшін

Ең жойқын және өлімге әкелген  Үнді мұхитында 2004 жылы болған цунамиді еске алайық.  Бұл Цунами тарихтағы ең адам өлімі көп болған апат, қаза тапқандар саны 230,000-нан асады және 14 елдегі адамдарға әсер етті, ең қатты зардап шеккен Индонезия, одан кейін Шри-Ланка, Үндістан және Таиланд.  Күшті су астындағы жер сілкінісінің күші 9,3-ке дейін, ал оның тудырған өлім толқындарының биіктігі 98 футқа дейін болды.

Техногендік сипаттағы төтенше жағдайларға:

• көлік апаттары;

•қауіпті және улы заттардың жарылысы,

• өндірістердегі өрттер;

•әртүрлі химиялық заттардың ағуы немесе бөлінуі;

•кеңістіктердің радиоактивті немесе биологиялық заттармен ластануы;

•тұрғын үйлердің, цехтардың және ғимараттардың қирауы;

•су және атом электр станцияларындағы авариялар;

• су жолдарындағы бөгеттер мен бөгеттерді бұзу.  

Бұл адамдардың жаппай жойылуына, тұтас аймақтардың экожүйесінің өлуіне себепші болады.  Сондықтан қорғаныш құрылыстарын салу және нығайту, апатсыз технологиялық өндірістік процестерді орнату және қауіпті және қауіпті өндірістерде қауіпсіздік шараларын сақтау өте маңызды.