Төтенше жағдайларда өндірістік персоналды радиациядан қорғаудың сенімділігін бағалау

Ғұмарбек Дәукеев атындағы Алматы энергетика және байланыс университеті Коммерциялық емес ашық акционерлік қоғамы

«Инженерлік экология және еңбек қауіпсіздігі» кафедрасы

ЕАжГЖ №1

«Төтенше жағдайларда өндірістік персоналды радиациядан қорғаудың сенімділігін бағалау»

Орындаған:Серікбай Гүлмерей

Тобы: БЖДк21-2

Нұсқа :10

Қабылдаған: Бейсекова Т.И.

Алматы,2023 жыл

Төтенше жағдайларда өндірістік персоналды радиациядан қорғаудың сенімділігін бағалау (ЕАжГЖ №1)

1.Теориялық материал

Қазіргі уақытта халықаралық қарым-қатынас деңгейі айтарлықтай өзгерістерге ұшырамайды. Жердің бірқатар аймақтарында жергілікті соғыстар бар. Сондай-ақ бірқатар дамыған елдерде ядролық, химиялық және бактериологиялық қаруды қоса алғанда, қару-жарақтың Елеулі арсеналы жинақталған. Сонымен қатар, бірқатар мемлекеттерде атом электр станцияларының, химиялық заттарды өндіретін объектілердің, ғылымның жетістіктерін азаматтық мақсаттарда пайдаланатын биологиялық зертханалардың болуы апат немесе террористік актілер жағдайында халыққа қауіп төндіреді. Сондықтан төтенше жағдайлар кезінде халықты қорғаудың іс-шаралары мен құралдарын әзірлеу қазіргі кезде аса маңызды мәнге ие болып отыр.

Қабылданған схема бойынша кешенді қорғаудың үш негізгі тәсілі жоспарланады және жүргізіледі: халықты қорғау құрылыстарында паналау; кәсіпорындардың, мекемелер мен ұйымдардың жұмысшылары мен қызметшілерін эвакуациялау; халықтың жеке қорғану құралдарын пайдалануы. Қорғау тәсілі қалыптасқан жағдаймен және қорғау іс-шараларын жүргізу үшін уақыттың болуымен айқындалады. Қорғаныс шараларын өткізу мерзімі өте шектеулі болуы мүмкін, сондықтан, ең алдымен, халықты оның тұрғылықты жеріндегі қорғаныс ғимараттарында – жұмыста, оқуда, тұрғылықты жерінде паналау қажет.

Қорғаныс құрылыстары (ЗС) — халықты жаппай қырып-жою қаруынан, сондай-ақ ядролық жарылыстар кезінде және кәдімгі зақымдау құралдарын қолдану кезінде қайталама факторлардың әсерінен қорғауға арналған құрылыстар. Қорғаныс қасиеттеріне байланысты бұл құрылымдар баспана, радиацияға қарсы және қарапайым баспана болып бөлінеді.

Баспана-бұл адамдарды жаппай қырып-жоятын қарудың зиянды факторларының әсерінен сенімді қорғауды қамтамасыз ететін құрылым. Қорғаудың сенімділігіне құрылымдар мен едендердің беріктігі, сондай-ақ баспанадағы адамдардың қалыпты өмірін қамтамасыз ететін санитарлық-гигиеналық жағдайлар жасау арқылы қол жеткізіледі.

Баспана негізгі және қосалқы үй-жайлардан тұрады. Олардың негізгілеріне адамдар паналайтын Үй-жайлар, тамбурлар, шлюздер, ал қосалқы сүзгілеу-желдету камералары, дизель электр станциялары, медициналық бөлме, санитариялық тораптар және т. б. жатады.

Паналаушыларды орналастыруға арналған үй-жайлар адамдардың белгілі бір санына есептеледі: бір адамға еденнің кемінде 0,5 м2 ауданы және ішкі көлемнің 1,5 м3 көзделеді. Үй - жайларда отыруға (бірінші қабатта) және жатуға (екінші және үшінші деңгейлерде) арналған екі немесе үш қабатты нар-орындықтар жабдықталады. Баспана орналасқан жерде кіріктірілген және бөлек болуы мүмкін. Ең көп таралған кіріктірілген баспана. Олар үшін өндірістік, қоғамдық және тұрғын үйлердің жертөле немесе жартылай жертөле қабаттары қолданылады. Жапсарлас баспана салу мүмкін болмаған жағдайда жеке тұрған тереңдетілген баспана салуға жол беріледі. Мұндай баспаналар толығымен немесе ішінара көміліп, үстіне және бүйіріне топырақпен себілген. Ғимараттар мен құрылыстардан қашықтықтар олардың биіктігіне тең қабылданады.

Әрбір пананың паналаушылардың негізгі ағындарының қозғалыс бағытын ескере отырып, қарама-қарсы жақтарда орналасқан кемінде екі кіреберісі болады, ал жапсарлас паналардың авариялық шығысы да болуға тиіс. Баспанаға кіретін жерлер негізгі үй-жайдан бөлінген және өзара герметикалық есіктермен қоршалған екі шлюзді камера (тамбурлар) түрінде жабдықталады. Кіреберістің сыртында берік герметикалық-қорғаныш есік орналасады.

Баспана әртүрлі инженерлік жүйелермен жабдықталған: ауамен жабдықтау, сумен жабдықтау, электрмен жабдықтау, байланыс және т. б.