Банк бухгалтериясының ұйымдастырылуы мен құрылымы

             Банк бухгалтериясының  

     ұйымдастырылуы мен құрылымы

Банктің бухгалтерлік қызметін ұйымдастыруға қойылатын қағидаттық талаптар есепке алу қағидаларында айқындалған.

Банк бухгалтерлік аппараттың ұйымдық құрылымын дербес белгілейді. Бұл, әдетте, бөлімдерден және/немесе секторлардан тұратын бірыңғай бухгалтерлік бөлім (мысалы, теңгемен операцияларды есепке алу, валюталық операцияларды есепке алу, бағалы қағаздармен операцияларды есепке алу және т.б.). Ұйымдық құрылымның ерекшелігіне қарамастан, банктің барлық бухгалтерлік қызметкерлері оның бас бухгалтеріне есеп береді.

Операциялық жұмысты орындауға және бухгалтерлік есепті жүргізуге байланысты процестердің жиынтығы есеп-Операциялық жұмыс деп аталады, ал тиісті функцияларды орындайтын жұмысшылар банктің есеп - операциялық аппараты деп аталады.

Бухгалтерлік есепті ұйымдастыруға, банктік операцияларды орындау кезінде заңнаманың сақталуына банк басшысы жауапты болады. Есеп саясатын қалыптастыру, есеп жүргізу, толық және дұрыс есептілікті уақтылы ұсыну үшін жауапкершілік банктің бас бухгалтеріне жүктеледі. Әдетте бас бухгалтердің әр түрлі жұмыс учаскелеріне жауапты орынбасарлары болады: Банктің ішкі шаруашылық операцияларын есепке алу, операциялық есеп, валюталық операцияларды есепке алу, бағалы қағаздарды есепке алу, кірістерді, шығыстарды және қаржылық нәтижелерді есепке алу, қаржылық және салық есептілігін жасау.

Бас бухгалтердің негізгі міндеттері-Банк жүргізетін операциялардың есебін әдістемелік қамтамасыз ету, аналитикалық және бақылау функциялары, Банктің міндеттемелерін қамтамасыз ету. Бас бухгалтер есеп-операциялық жұмысты ұйымдастырады, ұйымдастыру мәселелерімен айналысады, қамтамасыз етеді:

• банк жасаған операцияларды бухгалтерлік есеп шоттарында көрсету;
• клиенттердің шоттарын ашуды рәсімдеу;
• жеке шоттардағы түзетулерді бақылау;
• шоттар бойынша пайыздарды есептеуді бақылау;
• қатаң есепке алу бланкілерінің пайдаланылуын бақылау;
• жауапты орындаушылар арасында бухгалтерлік есеп шоттары мен міндеттерін бөлу;
• банк басшылығына жедел ақпарат ұсыну;
• есептілікті жасау;
• банктің қаржылық қызметін экономикалық талдау.

Бас бухгалтер күн сайын кассалық операциялардың қорытындысын, ақшаны кіріске алудың толықтығын, айналымдар мен баланстың жиынтығын, ақша-есеп айырысу құжаттарының дұрыс қалыптасуы мен сақталуын тексереді. Алайда оған ақша мен материалдық құндылықтар үшін тікелей материалдық жауапкершілікке байланысты міндеттер жүктелмейді.

Бас бухгалтер, оның орынбасарлары мен бөлім бастықтары Бухгалтерия қызметкерлеріне арналған лауазымдық нұсқаулықтарды, сондай-ақ кітаптарда, журналдарда операцияларды жүргізу және тіркеу немесе өңделген мәліметтерді есептеу орталығына не ақпараттық жүйеге беру тәртібін, Бухгалтерия жұмысының, есепке алу мен есептілікті жүргізудің әртүрлі аспектілерін реттейтін басқа да ішкі құжаттарды әзірлейді.

Есепке алу-операциялық жұмысты ұйымдастыру көбінесе банкте белгіленген құжат айналымына, яғни.Банкке түскен немесе құрылған сәттен бастап мұрағатқа (күннің құжаттары) тапсырылғанға дейін оларды өңдеудің барлық кезеңдері бойынша құжаттардың өту тәртібіне байланысты. Құжат айналымын бас бухгалтер әзірлейді. Осы Тәртіпті ұтымды ету мақсатында банкте құжат айналымының кестесі жасалады, оны басшы бекітеді.

Бас бухгалтердің операцияларды құжаттандыруға және бухгалтерияға қажетті құжаттар мен мәліметтерді ұсынуға қатысты талаптары банктің барлық қызметкерлері үшін міндетті болып табылады. Бас бухгалтердің немесе ол уәкілеттік берген лауазымды адамдардың қолы қойылмай, құжаттармен ресімделген ақшалай және есеп айырысу құжаттары, қаржылық міндеттемелер жарамсыз болып саналады және орындауға қабылданбауға тиіс.

Есеп айырысу-кассалық құжаттарға қол қою құқығын банк басшысы ресімдейді. Қол қою үлгілері операциялық және бақылаушы қызметкерлерге және құжаттар пайдаланылатын өзге де қызметтерге кассаға беріледі. Аталған құжаттарға бірінші қол қою құқығына әдетте банктердің басшылары мен бас бухгалтерлері, олардың орынбасарлары және есеп-операциялық бөлімдердің бастықтары ие болады.