Инвистициялардың жіктелуі мен құрылымы

Мазмуны

1 ИНВЕСТИЦИЯЛАР ЖІКТЕЛУІ ЖӘНЕ ҚҰРЫЛЫМЫ

1.1 ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ ЖӘНЕ ИНВЕСТИЦИЯЛАРДЫҢ МӘНІ

Инвестициялар-біздің экономикамыз үшін салыстырмалы түрде жаңа термин.

Жоспарлы экономика болмысында "күрделі салымдар"ұғымы қолданылды.

Ғылыми әдебиетте бұл екі ұғым соңғы жылдары әртүрлі. Дәстүрлі түрде инвестициялар деп болашақта табыс табуды есептей отырып, белгілі бір экономикалық жобаларды жүзеге асыруды түсіну қабылданған. Мұндай тәсіл инвестицияларды түсіну отандық және шетелдік экономикалық әдебиетте басым болып табылады.

Ресей Федерациясының 1999 жылғы 25 ақпандағы № 39-ФЗ "күрделі салымдар нысанында жүзеге асырылатын Ресей Федерациясындағы инвестициялық қызмет туралы" Заңында (1999 жылғы 25 ақпандағы № 39-ФЗ Федералдық заңның редакциясында):

Инвестицияларға мынадай анықтама беріледі:"...инвестициялар-ақша қаражаты, бағалы қағаздар, өзге де алу мақсатында кәсіпкерлік қызмет және (немесе) өзге де қызмет объектілеріне салынатын мүлік, оның ішінде мүліктік құқықтар, ақшалай бағасы бар өзге де құқықтар пайда (немесе) жетістіктер басқа да пайдалы әсері".

Инвестициялар-бұл күрделі ұғымға қарағанда кең түсінік салымдар.

Инвестицияларды портфельдік және нақты бөлуге қабылданған. Портфельдік (қаржылық) инвестициялар — акцияларға, облигацияларға, басқа да бағалы қағаздарға, басқа кәсіпорындардың активтеріне салымдар.

Нақты инвестициялар-жаңа кәсіпорындарды құруға, жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарды қайта құруға және техникалық қайта жарақтандыруға салымдар. Бұл жағдайда кәсіпорын-инвестор,өзінің өндірістік капиталын ұлғайтады - негізгі өндірістік қорлар және олардың жұмыс істеуі үшін қажетті айналым қаражаты.

Портфельдік инвестицияларды жүзеге асыру кезінде инвестор өзінің, қаржылық капиталын ұлғайтып, дивидендтерді бағалы қағаздар немесе басқа да кірістер.

Ресей Федерациясының "Ресей Федерациясындағы инвестициялық қызмет туралы" Заңында"күрделі салымдар" ұғымы былайша түсіндіріледі:

"...күрделі салымдар-негізгі капиталға инвестициялар (негізгі құралдар), оның ішінде жаңа құрылысқа, жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарды кеңейтуге, қайта жаңартуға және техникалық қайта жарақтандыруға, Машиналар, жабдықтар, құрал-саймандар, мүкәммал сатып алуға, жобалау-іздестіру жұмыстарына және басқалар шығындар". Егер осы ұйғарымды негізге алсақ, онда айналым қаражатына салынған инвестициялар күрделі болып саналмайды салымдары бар.Осылайша, "нақты инвестициялар" ұғымы кең"күрделі салымдар". Сәйкес вышеупомянутому заң нақты инвестициялар-бұл негізгі капиталға салынған қаражат және айналым капиталы да, материалдық емес активтерге да жатады.

Егер өндірістік позициядан нақты айтқанда, сонда күрделі салымдар-құрылыс-монтаж жұмыстарына жұмсалатын шығындар ғимараттар мен құрылыстарды салу кезіндегі жұмыстар; машиналар мен жабдықтарды сатып алу, монтаждау және баптау; жобалау-іздестіру және қайта даярлау; жер учаскелерін бөлу жөніндегі шығындар және т. б. байланысты қоныс аудару және т.б.

Статистикалық есеп пен экономикалық талдауда нақты инвестицияларды капитал құрушылар деп те атайды. Капитал құраушы Инвестициялар мынадай элементтерді қамтиды:

* негізгі капиталға инвестициялар;

* күрделі жөндеу шығындары;

* жер учаскелері мен объектілерді сатып алуға Инвестициялар

табиғатты пайдалану;

* материалдық емес активтерге инвестициялар (патенттер, лицензиялар,бағдарламалық өнімдер, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық әзірлемелер және т. б.);

* материалдық айналым қорларын толықтыруға Инвестициялар қаражат.

Капитал құрайтын инвестициялар құрылымында негізгі капиталға инвестициялар ерекше орын алады, олардың көлеміне жаңа құрылысқа, қайта жаңартуға, кеңейтуге арналған шығындар енгізіледі және техникалық қайта жарақтандыру және жұмыс істеп тұрған өнеркәсіп,ауыл шаруашылығы, көлік, сауда және басқа да кәсіпорындардың шығындары, тұрғын үй және мәдени-тұрмыстық құрылыс шығындары.