Элементорганикалық полимерлі қосылыстардың маңызы, олардың түрлері

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ҚЫЗДАР  ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ИНСТИТУТЫ

ХИМИЯ КАФЕДРАСЫ

[pic 1]

БӨЖ

Тақырыбы: Элементорганикалық полимерлі қосылыстардың маңызы, олардың түрлері.

Орындаған:  «6B05301-Химия» БББ 3-курс студенті Турлыбекова Ұ.І.

Қабылдаған:П.ғ.магистрі,оқытушы Бөкенбай Ә.Е.

                                              Алматы, 2025 ж.

                                       ЖОСПАР

I КІРІСПЕ

II НЕГІЗГІ БӨЛІМ

2.1 Элементорганикалық полимерлердің құрылымдық ерекшеліктері

2.2 Элементорганикалық полимерлердің қасиеттері 

2.3 Элементорганикалық полимерлердің түрлері

2.4 Элементорганикалық полимерлі қосылыстардың қолдану салалары мен болашағы

III ҚОРЫТЫНДЫ

IV ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР КӨЗДЕРІ

[pic 2]

    I КІРІСПЕ

    XXI ғасырда ғылым мен техниканың үздіксіз дамуы жаңа функционалды, экологиялық тұрғыдан қауіпсіз әрі жоғары өнімді материалдарға деген сұранысты арттырып отыр. Бұл қажеттілікке жауап бере алатын бағыттардың бірі – элементорганикалық полимерлі қосылыстар. Бұл қосылыстар классикалық органикалық полимерлерге қарағанда кеңейтілген қасиеттер жиынтығына ие, өйткені олардың құрамында көміртек атомымен қатар кремний (Si), фосфор (P), бор (B), қалайы (Sn), күкірт (S), селен (Se), титан (Ti), алюминий (Al) сынды бейорганикалық элементтермен тікелей байланысқан құрылымдар кездеседі.Элементорганикалық полимерлердің құрылымында кездесетін ерекше байланыстар (мысалы, –Si–O–, –P–O–, –B–C–, –Sn–C–) молекуланың жалпы конфигурациясын өзгертіп, оған термиялық, химиялық, механикалық және биологиялық тұрақтылық сияқты артықшылықтар береді. Сонымен қатар, бұл полимерлердің икемділігі, диэлектрлік қасиеттері, радиацияға төзімділігі және сыртқы ортаның әсеріне қарсы тұрақтылығы – оларды жоғары технологиялы өндіріс салаларына енгізудің негізі болып табылады.Бүгінгі таңда элементорганикалық полимерлер электроника, құрылыс, медицина, ғарыш және әскери техника, қорғаныс өнеркәсібі, оптоэлектроника, нанотехнология, сондай-ақ “жасыл” химия салаларында кеңінен қолданыс табуда. Әсіресе кремнийорганикалық қосылыстар (силикондар) мен фосфорорганикалық полимерлер – қазіргі заманғы материалтану ғылымында айрықша орын алады. Олардың жанбайтындығы, суда ерімейтіндігі, биоүйлесімділігі және термиялық беріктігі оларды көптеген салаларда таптырмас етеді.Зерттеу тақырыбының өзектілігі – аталған қосылыстардың кең таралуында ғана емес, сонымен қатар олардың жаңа қасиеттерін зерттеу, құрылымын жетілдіру және болашақта экологиялық қауіпсіз, қайта өңделетін, көпфункционалды материалдар алудағы маңызында жатыр.

   Осы ғылыми жұмыстың мақсаты – элементорганикалық полимерлі қосылыстардың құрылымдық ерекшеліктерін, қасиеттерін, түрлерін және олардың қолдану салаларындағы маңызын жан-жақты талдау. Сонымен қатар, олардың даму болашағын бағалап, заманауи ғылым мен өндірістегі орнын көрсету.

II НЕГІЗГІ БӨЛІМ

2.1 Элементорганикалық полимерлердің құрылымдық ерекшеліктері

    Элементорганикалық полимерлер — молекула құрылымында көміртек атомымен бірге басқа да бейорганикалық элементтер тікелей байланысқан жоғары молекулалық қосылыстар. Бұл полимерлердің негізгі айырмашылығы — бейорганикалық элементтердің полимер тізбегінің негізгі немесе бүйірлік бөлімінде орналасуы және осы құрылым арқылы ерекше физика-химиялық қасиеттер қалыптастыруы. Мұндай байланыстар классикалық полимерлерге тән емес, сондықтан да элементорганикалық қосылыстар ерекше құрылымдық сипаттамаларға ие.Құрылым тұрғысынан алғанда, элементорганикалық полимерлердің тізбегі көміртекпен қатар кремний, фосфор, бор, қалайы, күкірт, т.б. элементтермен байланысады. Ең жиі кездесетін байланыс типтері мыналар: –Si–O–Si– (силикондарда), –P–O– және –P=O (фосфорорганикалық полимерлерде), –B–O– және –B–C– (борорганикалық полимерлерде), –Sn–C– (станнорганикалық қосылыстарда). Бұл байланыстар полимер молекулаларына жоғары беріктік, икемділік, термостабильдік және химиялық төзімділік береді.Кейбір элементтер (мысалы, кремний) полимер тізбегінің “өзегі” ретінде қызмет етеді, ал басқалары (мысалы, фосфор немесе бор) функционалдық топ ретінде қосылады. Бұл архитектура полимерлердің кеңістіктік құрылымын күрделендіріп, оның механикалық және физикалық қасиеттерін оңтайландырады.