Өлшеу нәтижелерін өңдеу

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Коммерциялық емес АҚ «Ғұмарбек Дәукеев атындығы Алматы

энергетика және байланыс университеті»

Ғарыштық инженерия және телекоммуникациялар институты

Дәріс бойынша бақылау сұрақтарына жауаптар

Пәні:  Метрология, стандарттау және сертификаттау

Тақырыбы: Дәріс 6. Өлшеу нәтижелерін өңдеу

Мамандық:   Ғарыштық техника және технологиясы

Орындаған: Шайхызада Гүлдана      Тобы: КТТк 20-3

Қабылдаған: Исмаил Е.

Алматы 2022

Бақылау сұрақтары (өзін-өзі бақылау үшін)

1. Өлшеу нәтижелерін өңдеудің мақсаты қандай?

Өлшеу (бақылау) нәтижелерін өңдеудің мақсаты өлшенетін шаманың мәнін анықтау және алынған өлшеу нәтижесінің қателігін бағалау болып табылады. Бақылау нәтижелерін өңдеу әдістері экспериментаторда қателіктердің пайда болу көздері мен сипаты, эксперимент шарттары, қолданылатын өлшеу құралдарының қасиеттері, өлшеу түріне, орындалған бақылаулар санына және басқа себептерге байланысты әр түрлі болуы мүмкін.

1. Тікелей және жанама өлшемдердің анықтамаларын беріңіз.

Тікелей өлшемдер-бұл өлшемдер арқылы орындалатын өлшемдер, яғни өлшенетін шама оның өлшемімен тікелей салыстырылады. Тікелей өлшеулердің мысалы-бұрыштың шамасын өлшеу (өлшем-транспортир). Жанама өлшемдер-бұл өлшенетін шаманың мәні тікелей өлшеулер арқылы алынған мәндермен және берілген мәндер мен өлшенетін шама арасындағы белгілі бір тәуелділікпен есептелетін өлшемдер.

1. Қандай жағдайларда бір өлшемді қолдану орынды?

Бір реттік өлшеулер қатенің кездейсоқ құрамдас бөлігі алынып тасталмаған жүйелік қателіктермен салыстырғанда аз болған жағдайларда немесе оларды жүргізу үшін өндірістік қажеттілік болған жағдайларда, яғни өлшеу шарттары қайта өлшеуге мүмкіндік бермейтін жағдайларда қолданылады.

Егер нәтижеге үлкен сенімділік қажет болса, онда бірнеше өлшемдер жасалады.

1. Бір реттік өлшеу қателіктері қалай бағаланады?

Бір реттік өлшеу кезінде нәтиженің қателігі si жиынтық қателігі, оның дәлдік класы немесе жүйелі аспаптық және әдістемелік қателіктер туралы априорлық (тәжірибеге дейін) ақпарат негізінде бағаланады. Егер SI дәлдік класы белгілі болса, онда жоғарыдағы формулалар Δ қателігінің рұқсат етілген шектерін анықтайды. Содан кейін si көрсеткіші бойынша Δ мәні берілген бір реттік өлшемнің қателігін анықтайды.

1. Қалыпты үлестірудің ерекшелігі мен қасиеттері?

Қалыпты үлестірудің басты ерекшелігі-бұл басқа үлестірімдер жақындаған шекті болып табылады. Қалыпты үлестіруді алғаш рет Муавр 1733 жылы ашқан. Қалыпты заңға тек үздіксіз кездейсоқ шамалар бағынады. Қалыпты таралу Заңының тығыздығы келесідей . Қалыпты үлестіру Заңы үшін математикалық күту тең . Дисперсия тең . Қалыпты таралудың негізгі қасиеттері. 1. Таралу тығыздығының функциясы бүкіл ох сандық осінде анықталады, яғни әрбір х мәні функцияның анықталған мәніне сәйкес келеді.

6) Жеке тұлғаның орташа квадраттық қателігін не сипаттайды

өлшеу нәтижесі және ол қалай есептеледі?

Өлшенген шамалардың қосындысының немесе айырмашылығының орташа квадраттық қателігі терминдердің орташа квадраттық қателіктерінің квадраттарының қосындысының квадрат түбіріне тең, яғни Өрнек үшін A = A + b-C +...+ Q орташа квадраттық қате тең болады. ... ; 2) өлшенген шаманың тұрақты санға көбейтіндісінің орташа квадраттық қателігі сол шаманың сол санға орташа квадраттық қателігінің көбейтіндісіне тең, яғни L = kl өрнегі үшін; ; 3) дәл өлшеу нәтижелерінің орташа квадраттық қателігі бір өлшемнің орташа квадраттық қателігіне тура пропорционал м және өлшемдер санының квадрат түбіріне кері пропорционал, яғни.Е.