Саны көп бақылаулары бар тура өлшеулер нәтижелерін стандартты өңдеу

«Ғ.ДАУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ»

Коммерциялық емес акционерлік қоғам

«Автоматтандыру және басқару» кафедрасы

№1  ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС

Пәні : Метрология,стандарттау,сертификаттау және сапаны басқару

Тақырыбы : Саны көп бақылаулары бар тура өлшеулер нәтижелерін стандартты өңдеу.

Мамандығы: 6В17108-«Автоматтандыру және басқару»  

Орындаған​: Әділбекұлы Нұрислам

Тобы: Aук 21-1

Қабылдаған : Тілеубаева Ж.С.

         ______     __________________  «___»  ___________ 2022 ж.

         (бағасы)                              (қолы)

Алматы 2023[pic 1]

Зертханалық жұмыс №1. Саны көп бақылаулары бар тура өлшеулер нәтижелерін стандартты өңдеу

Жұмыс мақсаты: саны көп бақылаулары бар тура өлшеулер нәтижелерін стандартты өңдеудің, өлшеу құралдар қателіктерінің таралу заңдарын анықтаудың, қателіктерді бағалау мен өлшеулер нәтижелерін көрсетудің дағдыларын алу.  

Тапсырма:

1.2 Зертханалық жұмысты орындау тәртібі

1.2.1 Зертханалық жұмысты орындауға оқытушыдан нұсқа нөмірін алып, жүйеде тіркеліңіз:

- Metlab.exe файлын қосып, бас мәзірден орындалатын зертханалық жұмыстың нөмірін таңдадым: студенттің тіркелу терезесі пайда болды. Өзімнің аты жөнімді, топ нөмірін енгіздім.(1.1 сурет )

[pic 2]

1.1 сурет – Зертханалық жұмыс нұсқасы

[pic 3]

1.2 сурет

1.2.2 Пайда болған виртуалды зертханалық стендтің терезесінде температураның мәнін (тапсырма бойынша) енгіздім. «Первичные преобразователи» бетінде термопаралар мен термокедергілердің ұсынылған тізімінен таспырмаға сәйкес бірінші ретті түрлендіргіштің типін көрсеттім. Первичные преобразователь ТХК-0179-1 болды. «Проверить правильность выбора прибора» батырмасын бастым. Бірінші түрлендіргіш дұрыс таңдалғандықтан  жасыл лампасы жанды. Жұмыстың келесі «Екінші ретті аспапты таңдау» кезеңіне көштім. Ол үшін «Вторичные приборы» бетіне көштім .Ол жерден Ш452-02  деп екінші ретті аспапты таңдап тексердім, жасыл лампа жаңды.(1.2 сурет)

1.2.7 Жұмыстың келесі кезеңі «Имитациялық тәжірибе» болып табылады. Ол үшін «Статистическая обработка результатов» бетіне көштім. Бақылау санын «50» деп енгізіп, осы терезенің оң және сол жақтарындағы екі «Имитационный эксперимент» батырмаларын бастым. Бірінші ретті түрлендіргішпен өлшенген кірудегі шаманың 50 мәнінен тұратын екі тік жолы және екінші аспабымен өлшенген кірудегі шаманың 50 мәнінен тұратын екі тік жолы пайда болды. Олар берілген кірудегі температураның мәнінің кездейсоқ тәртібімен алынған өлшенген нәтижесі болып табылады.

1.2.8 Жұмыстың келесі кезеңі «Нәтижелерді статистикалық өңдеу».

Бірінші ретті түрлендіргішпен өткізілген имитациялық тәжірибелерді статистикалық өңдедім. Ол үшін «Excel» батырмасын басып, сонда өлшенетін шаманың 50 мәнінің сұрыптауы автоматты түрде «.xls» кеңейтілуі бар файлда орнатылады. Пайда болған терезеде кеңейтілуі «.xls» болатын файл атын енгіздім. «Excel» файлын ашып, бақылау нәтижелері мен өлшеу нәтижелерінің математикалық күтімінің, дисперсиясының, орта квадратты ауытқуының бағаларын есептедім.(1.3 сурет)

1)Бірінші ретті түрлендіргіш үшін

1) Математикалық күтімі X = [pic 4]=25,4062мВ

2)Дисперсия D = S2 = [pic 5]=0,044436 мВ;

3)Орта квадратты ауытқуы(набл.) [pic 6]=[pic 7]=0,210799 мВ

4) Орта квадратты ауытқуы(изм.) [pic 8]=0,029812 мВ

[pic 9]

      1.3 сурет

1.2.9 Бақылау нәтижелері мен өлшеу нәтижелерінің математикалық күтімінің, дисперсиясының, орта квадратты ауытқуының бағаларының мәндерін компьютермен есептелген мәндерімен салыстыру  үшін есептелген мәндерді сәйкес терезелерге енгізіп, «Проверка» батырмасын бастым. Есептелген мәндер дұрыс болғандықтан, енгізу терезелердің сол жағында жасыл светодиодтар жанды (1.4 сурет).