ГАЖ және қоғам. Геоақпараттық жүйені қоғамда пайдалану

                             Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі[pic 1]

Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

[pic 2]

«География және табиғатты пайдалану»  факультеті

«Картография және геоинформатика»  кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы: ГАЖ және қоғам. Геоақпараттық жүйені қоғамда пайдалану

              Орындаған: Қонарбаева М.Қ.

                          Тексерген:Кудайбергенов М.К.

Алматы, 2022ж

МАЗМҰНЫ

Кіріспе бөлім........................................................................................................3

1. Геоақпараттық жүйе туралы түсінік..............................................................4

2. ГАЖ және қоғам..............................................................................................5

2.1.ГАЖды қолдануға негізделген әдістер   .....................................................7

3. Геоақпараттық жүйені қоғамда пайдалану....................................................8

3.1. ГАЖ-дың қосымша модульдері...................................................................8

3.2. ГАЖ-дың мүмкіншілігі мен қолдану аумағы............................................10

Қорытынды бөлім...............................................................................................11

Пайдаланылған әдебиеттер................................................................................12

Кіріспе

Жер жөніндегі ғылымда ақпараттық технологияның арқасында геоақпараттану және географиялық ақпараттық жүйелер-ГАЖ деген сияқты ұғымдар пайда болды. Геоақпараттану-бұл географиялық ақпараттық жүйелерді ғылыми дәлелдеу, жобалау, құру, пайдалану және қолдану туралы ғылым, ол технология және өндірістік әрекет. Қазір өнеркәсібі дамыған елдерде ГАЖ 1960 жылдардың басында құрылып, келесідей салаларда қолдана басталда: олар геодезия және картографияда, кадастрда, ресурстарды басқаруда, табиғат пен экологияны қорғау, экономикад. ГАЖ- бұл кеңістіктік - үйлестіруші деректерді жинауды, сақтауды, өңдеуді, кіруді, бейнелеуді және таратуды қамтамасыз ететін ақпараттық жүйе. ГАЖ-дың мәні- қалай болғанда да деректерді жинауға, деректер қорын құруға, оларды компьютерлік жүйелерге енгізуге, сақтауға, өңдеуге, түрлендіруге болады. Пайдаланушы сұранысы бойынша ол мәліметті көбінесе картографиялық пішінде беруге, сонымен қатар кесте, график, мәтіндер(текст) түрінде шығаруға да мүмкіндік береді. ГАЖ-ды пайдалану мақсаттары: жерді инвентаризациялау, талдау, модельдеу, басқару, болжам жасау, жоспарлау, мониторинг, картаға түсіру, тұтынушыға қызмет көрсету. Қазіргі ГАЖ технологияларын қолдану арқылы жасалған ірі масштабты пландарда, жер бедері əдеттегі тəсіл сияқты тек горизонтальдармен ғана шектелмеген. Ол түрлі жоба жұмыстарында өте құнды материал болып табылатын триангуляциялық үлгіні қамтиды. ГАЖ-дың мемлекеттік бағдарламалардың ең маңызды мəселелер қатарына енуі, сандық картографияның негіздерін жаңартуды, толықтыруды талап етеді.

1 Геоақпараттық жүйе туралы түсінік

Геоақпаратты жүйелердің анықтамалары көп, нақты айтканда —бүл аймақгық деректерді жинау, сақгау, өндеу, сараптау және шығаруға арналған компьютерлік жүйелер. Демек, ол графикалық функцияларды жөне деректер қорымен жүмыс жасау функцияларын біріктіреді, сонымен қатар, қүрамында графикалық модуль және деректер қорын басқару жүйесінің модулі бар. Соңғысы карталардағы, пландардағы нысандар т.б. байланысты атрибуттық деректерді сақтауға жөне үйымдастьфуға мүмкіндіктер береді. Геоақпараттық жүйелерінің базасындағы технологияны ірі масштабты жалпы географиялық, тақырыптық жəне мониторинг жүргізу мақсатындағы, сонымен қатар, басқару міндеттерін шешуді көздейтін арнайы карталар жасауға пайдаланған қолайлы. Мұндай карталар жүріп жатқан үрдістердің динамикасын бақылап, ақпараттарды тұрақты түрде жаңартып отыруды талап етеді. 6.Географиялық апараттық жүйенің  құрылымы мен қызметі. [3]