Дәм беруші тауарларының сапасын сәйкестендіру және бағалауда, таңбалаудың мағынасын ашуда, жалған тауарларды айырып тануда, сақтау шартт

«Дәм беруші тауарларының сапасын сәйкестендіру және бағалауда, таңбалаудың мағынасын ашуда, жалған тауарларды айырып тануда, сақтау шарттары мен мерзімдерін сақтауда дағдыларды қалыптастыру»

Жұмыстың мақсаты: сапа көрсеткіштерінің әр түрін зерттеу. Көрсеткіштерді және олардың мәндерін сипаттамалық белгілер бойынша жүйелеуді үйрену. Тауарлардың тұтынушылық қасиеттерінің номенклатурасын және олардың көрсеткіштерін зерттеу, оларды ерекшеліктері мен қанағаттандырылатын қажеттіліктеріне қарай топтарға жіктеуді үйрену.

Негізгі ұғымдар

Сапа-объектінің белгіленген және күтілетін қажеттіліктерді қанағаттандыру қабілетіне байланысты сипаттамаларының жиынтығы.

Қасиеттері мен сапа көрсеткіштері

Пайдалану және тұтыну процесінде оның пайдалылығын анықтайтын өнімнің қасиеттері тұтынушы деп аталады.

Сапа көрсеткіші-өнім (немесе тауар) қасиеттерінің сандық және сапалық көрінісі.

Сапаға қойылатын талаптар-бұл тауарлар белгілі бір жағдайларда және белгілі бір уақыт ішінде мақсатына сай пайдаланылуы үшін оларға сәйкес келуі тиіс шарттар мен ерекшеліктер.

Әр түрлі жіктеу белгілеріне байланысты тауарларға қойылатын талаптар келесідей бөлінеді:

ағымдағы және перспективалы;

жалпы, жеке және нақты;

. міндетті және ұсынылған.

Ағымдағы талаптар-жаппай шығарылатын өнімге әзірленеді және қойылады. Талаптар, әдетте, нормативтік және техникалық құжаттармен реттеледі. Ағымдағы талаптар кезең-кезеңімен қайта қаралады, нақтыланады және өзгертіледі.

Перспективалы талаптар-өнім параметрлерінің неғұрлым кең және жоғары деңгейін біріктіреді. Олар ағымдағы талаптар негізінде жасалады. Перспективалық талаптарды әзірлеу кезінде міндетті түрде қоғамдық және жеке қажеттіліктердің өзгеруі ескеріледі.

[pic 1]

Тауарлардың қамтылу дәрежесіне байланысты талаптар жалпы, жеке және нақты болады.

Жалпы талаптар тауарлардың біреуіне немесе басым көпшілігіне бірдей қойылады.

Жалпы талаптарға мыналар жатады:

* негізгі және қосалқы функцияларды орындауға қойылатын талаптар;

* тұтынушының өмірі мен денсаулығы үшін қауіпсіздік талаптары;

* қоршаған орта қауіпсіздігінің талаптары;

* белгіленген мерзім шегінде пайдаланудағы сенімділік талаптары;

* эргономикалық талаптар;

* эстетикалық талаптар;

* тауарларды таңбалауға қойылатын талаптар;

* буып-түю, сақтау және тасымалдау талаптары және т. б.

Тауарлардың неғұрлым тар тобына нақты талаптар қойылады, ал нақты өнімге нақты талаптар қойылады.

Орындау сипаты бойынша міндетті және ұсынылатын талаптар бөлінеді.

Міндетті талаптар-орындау үшін шартсыз болып табылады. Мысалы, шығарылған еліне және мәміле шарттарына қарамастан тауарлардың барлық топтарына қойылатын қауіпсіздік талаптары міндетті болып табылады.

Ұсынылатын талаптар – ерікті түрде орындау үшін ұсынылатын нұсқаулардан тұрады. Жиі ұсынылатын талаптарда болашақта орындалуы міндетті талаптарға сәйкес келетін жағдайлар болады.

Анықтау әдістеріне сәйкес сапа көрсеткіштері топтарға бөлінеді: органолептикалық, өлшеу, тіркеу, есептеу, сараптамалық, әлеуметтанулық, тәжірибелік пайдалану әдістері, өлшемді және өлшемсіз.

Кесте 3. Анықтау әдістері бойынша сапа көрсеткіштері

Сипаттаушы қасиеттері бойынша сапа көрсеткіштері былайша бөлінеді: сенімділік, эргономикалық, экологиялық, эстетикалық, қауіпсіздік, технологиялылық, тасымалдану, стандарттау және біріздендіру, патенттік-құқықтық, экономикалық.