Көмір саласының облыстағы экологиялық жағдайға әсері

Көмір саласының облыстағы экологиялық жағдайға әсері:

Ұсынылған жұмыста экологиялық жағдайға әсер ету мәселесі және тек көмір өнеркәсібінің қоршаған ортаға теріс әсерін азайту жөніндегі шаралар қаралатын болады. Неліктен? Көмір саласы өнеркәсіптің жетекші саласы болып табылады. Соңғы жылдары ол қарқынды дамып келеді. Ал Қарағанды көмір бассейні қазіргі Қазақстан экономикасында тірек болып табылады.

Бассейн шахталарында Домна коксын өндіру кезінде ең жоғары талаптарға сәйкес келетін кокстелетін маркалардың көмірі басым өндіріледі: Күкірт пен фосфордың ең аз мөлшері, күлділігі төмен, жоғары жылу шығару қабілеті, дайын өнімнің (Кокс) беріктігін қамтамасыз ететін қасиеттері. Энергетикалық маркалардың көмірлері шектеулі көлемде өндіріледі және негізінен коммуналдық-тұрмыстық қажеттіліктерге пайдаланылады. Кокстелетін маркадағы өндірілетін көмірдің барлық көлемі байыту фабрикаларында өңделеді және соңғы тауар өнімі — концентрат Коксхимиялық және металлургиялық өндірістердің ең жоғары талаптарына сәйкес келеді.

ХХ ғасырдың 80-ші жылдары-90-шы жылдардың басында көмір саласын дамытуға елеулі қаражат салынды. Жаңа горизонттарды ашу схемаларының кемшіліктері жер асты көлігі сызбаларының күрделенуіне, жоғарыда жатқан горизонттарға дейін өткен оқпандар мен шурфтардың көп санын қолдау құнының өсуіне, сондай-ақ оларға жақын орналасқан едәуір ұзындықтағы қазбаларға әкелді. Осының салдарынан басты ашу қазбаларын пайдалану тиімділігі төмендеді. Шахталардың ашылған және дайындық қорларымен қамтамасыз етілуі орта есеппен 10-12 жасты құрады. Ашылған қорлармен қамтамасыз ету бойынша неғұрлым перспективалы, демек, пайдалану мерзімі бойынша 90-жылдардың басында мынадай шахталар болды: "соқыр" (Оңтүстік-Шығыс блогы және IV горизонт) — пайдалану мерзімі 2005 жылға дейін; "Ақтас" (IV горизонт) — 2000 жылға дейін; им. Күзембаева (№125/126 алаң) — 2005 жылға дейін; "Киров" (III көкжиек) — 2005 жылға дейін; Ленин (төменгі топ және төменгі блок) — 2007 жылға дейін; им. "Тентек" (Д11-Д6 қабаттарының Солтүстік блогы, Т1 қабатының төменгі блогы) — 2009 жылға дейін; им. КСРО-ның 50 жылдығы, қазір ол. Күзембаева (IV көкжиек) — 2010 жылға дейін; "Шахтинская" (еңісті алқап) - 2009 жылға дейін. Бассейн шахталары нарықтық реформаларды жүргізу басында 48 млн.тоннадан астам жылдық өндірістік қуатқа ие болды, яғни нарықтық реформалар жүргізілгенге дейін бассейннің шахталық қоры елеулі әлеуетке ие болды.

90-жылдардың басында Қазақстанның көмір өндіру өнеркәсібі нарықтық экономика жағдайына көшкеннен кейін кәсіпорындар инфрақұрылымының сипаты айтарлықтай өзгерді. Қарағанды бассейні шахталарының тіршілік әрекетін қамтамасыз ету үшін бейімделудің түбегейлі ұйымдық-басқару және өндірістік-технологиялық механизмдері жүргізілді. Атап айтқанда, Қазақстан Республикасының Үкіметі ең алдымен көмір өнімдеріне ішкі қажеттілікті қамтамасыз ету үшін оның ең төменгі қажетті әлеуетін сақтау мақсатында шахталық қорды қайта құрылымдау жөнінде бірқатар шаралар қабылдады.

Қарағанды бассейнінің шахталарын қайта құрылымдау барысында өзінің өмір сүруі мен дамуының екі кезеңінен өтті. Бірінші кезең (1991-1996 жж.) — өндірістің және барлық техникалық-экономикалық көрсеткіштердің құлдырау кезеңі; өндіру көлемі 36 — дан 10,2 млн. тоннаға дейін, ал өндіру бойынша жұмысшының еңбек өнімділігі айына 62,8-ден 38,8 тоннаға дейін төмендеді. Бассейн шахталары, мемлекеттік қолдау мен дотациясыз, жаңа горизонттарды ашу, желдету-көтеру кешендерін жетілдіру, технологиялық жабдықтарды жаңарту және басқа да жұмыстарды толығымен тоқтатуға мәжбүр болды. Осы кезеңде көптеген шағын рентабельді және келешегі жоқ шахталар — "Северная", "Майқұдық", "Топарская", "Степнаувторой кезең 1996 жылдың ортасынан бастап "Испат-Кармет" АҚ (қазір "Миттал Стил Теміртау"