Термиялық өңдеу үрдістері

                   Мазмұны

Кіріспе

1. Түлке 20 маркалы болат;

1. 20 маркалы болат сипаттамасы

1. Термиялық өңдеу үрдістері

1.  Шынықтыру үрдісі
2.  Қыздыру мен шынықтыруда ұстау уақытын анықтау
3.  Босату үрдісі
4.  Босату кезіндегі ұстау уақытын анықтау

1. Шахталық электрлік пеш

3.1 Шахталық пеш СШЗ 4.12/12

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Қосымша

Кіріспе

Термиялық өңдеу жалпы зауыттық бұйым дайындау  процесінің құрамдас бөлігі болып табылады. Термиялық өңдеу  металлургияда, машинажасауда және басқада маңызды өнеркәсіп саласында  механикалық және  эксплуатациялық қасиеттерді жоғарылатуда металл өнімдердің құрылымын және қасиеттерін өзгерту үшін кең қолданылады. Бұйымдарды термиялық өңдеу  түрлерінің бірі шынықтыру.

Шынықтыру – бұл термиялық өңдеу операциясы, болатты  Ас3 критикалық нүктеден 30-50°С жоғары  қыздыру мен  выдержке при этой фазалық ауысулар аяқталуы үшін осы  температурада ұстау, кейін критикалықтан жоғары жылдамдықпен суыту.

Шынықтыру машинажасаудың әртүрлі саласында машина бөлшектері мен құрал-саймандардың  кең ассортиментінің сенімділігін және жұмыс мерзімін жоғарылату үшін пайдаланылады. Шынықтыру нәтижесінде беріктік және қаттылық көбейеді, иілімділік пен тұтқырлық төмендейді. Шыныққан бөлшектердің күйі үлкен біртексіз құрылыммен ерекшеленеді, сондықтан ылғида бөлшектерді шынықтыру қосымша термиялық өңдеуге– босатуға ұшыратылады. Курстық жұмыста маған берілген тақырып түлке болып табылады. Сондықтан мен түлке жайлы біраз мағлұмат айтып кетсем.  Алтыбұрыш құрамына шестигранды түйісу және жазылған шеңбер диаметрі 8-100мм металлпрокат кіреді.

  Алтыбұрыш жасауда әр түрлі маркадағы болаттар қолданыла береді (аз көміртектендірілгеннен бастап легірленген болаттарға дейін). Шестигранді прутка ұзындығы 2-6 метрді құрайды. Жоғары төзімділік және жақсы эксплуатационды шестигранді сипаттамасы оны каркас дайындау үшін құрылыстан ерекше бір орын алып берді; олар химия және тағам өндірісінде, жеңіл және ауыр машина жасау өндірісінде, авиақұрылыс, себебі дайындама қатты жүктемелерге шыдауға мүмкіндік беретін арнайы өндірістік жабдықтар жасауға мүмкіндік беруі оның артықшылығы ретінде қарастырылады.

  Болатты шеңбер. «Шеңберлі түйісу прокатты» деген атауы да көптеп тараған. Болатты шеңбер дөңгелек прут, овал немесе түйісу пішініне ие болады. Жоғары қаттылықты және эластитті құрылымға ие бола, олар термиялық өңдеу мен пісіруге жақсы бейімделеді. Болатты шеңбер көбінесе құбыр өңдеу дайындама ретінде қолданылады, бірақ бұл оның жан-жақты болуына бөгет болмайды, тұрмыстық жағдайда бастап өте биік ғимараттарға дейін. Болатты шеңбер үй жағдайына керек, тұғырға ілгіш, саты, изгородей және тағы да басқа құрылысын жасауда, құрылыста-бекіткіш элемент ретінде және күшейтілген бетондарды жасауға мүмкіндік береді.

  Бұл және басқа да болатты шеңбер және де болат 20,35,40,45 маркалары «МеталлМаш» компаниясында көп жасалып, сатылымда үлкен сұранысқа ие.
      Ыстық илектелген (ГОСТ 2590-88). Ыстық илектелген металлопрокат айналу түйісуі 5-270мм диаметрде болуы мүмкін. Шикі-аз көміртектелінген, легірленген және автоматты болат. Шеңбер дәлдігіне рұқсат етілген қателік-30-50мм. Шаңғышы және шыбық ұзындығы  2-12 м түрінде қойылады (9мм диаметрден төмен болса).Калибрлік ( ГОСТ 1051-73) : суық созылғыш (ыстықкатонды шеңберден суық волоченді әдісімен дайындалады), суықкатонды (суық прокаттау әдісімен дайындалады);

    Қосымша технологиялық іс-әрекеттермен ( ұсақтау, жылтырату және тағы басқада) уақытылы өңдеу арқасында калибрлік шеңбер бөлім бойынша және тегіс беттік бойынша нақты өлшемдер алынады. Шыбық және ормадар түрінде қолданылады (25 мм аз диаметрде). Калибрлік дөңгелек түйісу прокаты білік, осьтер, итергіштер және тағы да басқа машиналық механизмдердің бөлшектерін дайындауда кеңінен қолданылады.

   Болат 20, басқаша көміртегілі Ст20 атымен танымал ГОСТ 1050-88 бойынша жасалған бұйымды, шеңбер түйісу (круг)және басқа да әртүрлі өлшемдер қазіргі таңда өзіміздің Алматы қаласында кеңінен жасалады.