Элвин Тоффлер – “Болашақтың шогы”

                               Комерциялық емес акционерлік қоғам

                       Ә. Сағынов атындағы Қарағанды Техникалық Университеті

                                                                                                                                                                Әлеуметтік-гуманитарлық кафедра

                                             Реферат

Пәні: Мәдениеттану, әлеуметтану

Тақырыбы: Элвин Тоффлер – “Болашақтың шогы”

Орындаған: С-21-1 қаз. тобының студенті Мустояпова Темира

                    Қабылдаған: Тусупбеков Ж.А.

                                         Қарағанды 2022

Тұрақтылықтың аяғы

Болашақ шогы – қоғамда өзгерістердің қарқынды үдемелі уақыт құбылысы. Яғни, қоғамда өзгерістер біртіндеп емес, бірінен соң бірі тез жүреді. Салыстырып қарасақ, егер адамның соңғы 50 000 жылын сегменттерге бөлсек, әр сегмент шамамен 62 жылға тең, содан өмірдің 800-ге жуық сегменттері пайда болады. Оның толық 650-і үңгірлерде өтті.Өмірдің осы кезеңдерінің соңғы 70 жылы бір ұрпақтан екінші ұрпаққа жазу арқылы ақпаратты тиімді  беруге мүмкіндік туды. Тек соңғы алты сегментте көпшілік баспа сөзін көрді. Тек соңғы төртеуінде уақытты кез-келген дәлдікпен өлшеу мүмкін болды. Тек соңғы екеуінде біреу бір жерде электр қозғалтқышын қолданды. Және барлығының басым көпшілігі қазіргі уақытта біз күнделікті өмірде қолданатын материалдық игіліктер осы 800-ші сегментте ойлап табылған. Оның түсіндірмесінің мағынасы жағынан ең жақынын БҰҰ-ның Бас хатшысы У Тан жазды: “ Үлкен маңыздылықтың басты фактісі-дамыған экономикалар бүгінде жақын арада болмаса да, кез-келген уақытта, ресурстардың кез-келген түрі мен санының болуы... Ресурстар енді шешімдерді шектемейді. Енді шешімдер ресурстарды жасайды. Бұл түбегейлі революциялық өзгеріс, мүмкін адам бұрын-соңды білмеген ең революциялық өзгеріс”[1]. Яғни, айналамыздағы ресурстарға деген көзқарасымызды өзгерту, өзгерістер ауқымын айтарлықтай кеңейту және, ең бастысы, олардың қарқынын жеделдету арқылы біз өткенмен байланысты біржола үздік. Біз өзімізді ескі ойлау, қабылдау және бейімделу тәсілдерінен алшақтаттық. Бұл адамның бейімделу қабілеті туралы сұрақтар туғызады: Осы жаңа қоғамда өмір сүру қалай болады? Ол өзінің императивтеріне бейімделе ала ма? Ал егер бейімделе алмаса, ол бұл императивтерді өзгерте алады ма?

Қысқа мерзімділік

Қысқа мерзімділік – материалдың ұзақ уақыт бойын өзінің тауарық түрін көп уақыт ұстай алмауы. Осы тарауда адам өміріне айтарлықтай көп өзгеріс әкететін факторлар туралы айтылған. Солардың бірі – адамның заттың, адамға, ғимараттарға, тағы басқаларына деген қарым-қатынасының өзгеруі. Соған қатысты бір сән маманы былай деп жазады: “Жақында қыздар көйлектерін балмұздақпен дақтап, оларға суреттер салып, аппликациялар жасай алады, ал аналар олардың еркеліктеріне қарап күлімсірейді”[2]. Ал жазушы Луис Очинклос бұл туралы осылай ашуланып шағымданады: “Нью - Йорктегі өмірдің сұмдығы – тарихсыз қала... Менің барлық аталарым мен арғы аталарым осы қалада тұрды... бірақ олар иеленген үйлерден, біреуі ғана аман қалды. Жоғалып бара жатқан өткенді талқылау кезінде мен дәл осыны айтқым келеді”[3]. Яғни, қалада тұрақты ғимараттар жоқ. Оларды әр 10-15 жыл сайын бұзып, орнына басқа ғимараттарды салады. Сонымен қатар, сондай қалаларда жылжымалы блоктармен салынатын және кез-келген уақытта басқа жерге қойылатын мектептер, университеттер салынып жатыр. Олар конструктор сияқты, тек конструкция базасы тұрақты болып, шамамен 25 жыл тұрады, ал қалғандары уақытша болып келеді. Қысқа мерзімділікке жалға алу да, достық мерзімі де, тағы басқалары жатады. Соның нәтижесі ретінде балалар кішкентайынан осындай өмір салтына бейімделеді. Олардың санасында барлығы уақытша екені қалыптасып, заттарға күтім жасауды білмейтін болады, бірақ олар алдыңғы ұрпаққа қарағанда кез-келген өзгерістерге тез бейімделе алады.