Сайлау жүйесінің мәні және сайлау жүйелерінің негізгі түрлері

Сайлау жүйесінің мәні және сайлау жүйелерінің негізгі түрлері.

Тәуелсіз елдің дамуы үшін халықтың жағдайын қарау үшін, елді басқару үшін әрине басшы керек. Белгілі бір уақытқа дейін сайланатын басшысы бар елді «республика» деп атайды.Яғни,сайлау дегеніміз- белгілі бір басшыны, белгілі бір мерзімге дейін сайлау. Сайлау дегеніміз-әділ түрде өтетін, басшы сайлайтын жүйе. Сайлауға елдің барлық кәмелеттік жасқа толған азаматтары мен азаматшалары қатыса алады. Сайлау жүйесі елімізде 1995 жылы қабылданды және Қазақстан Республикасында президент 5 жылға сайлана алады. Сайлау дауыс беру арқылы өтеді. Яғни көпшіліктің берген дауысы сайланады.

Ең бірінші 1917 жылы Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынұлы секілді ел қорғандары жиналып билікті қолға алу үшін «Алаш» партиясын құрды. Қоғамдағы болып жатқан халықтың зарын жеткізу үшін құрылған саяси топ. Елде неғұрлым саяси партиялар көп болса, соғұрлым демократияның бар екенідігінің белгісі болып табылады. «Алаш»партиясының көздегені надандықпен күресіп, бай, білімді елдер қатарына қосылу еді. Қазіргі таңда президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаевтың жарлығымен «Аманат» партиясы өз жұмыстарын жүргізуде. Бүгінгі күнде әлемде мажоритарлық және пропорционалды сайлау жүйелері бар. Мажоритарлық жүйе көпшілік дауыс берген кандидаттың билікке келуі. Бұл жүйе АҚШ, Франция, Ұлыбритания елдерінде қолданылады. Ал Пропорционалды сайлау жүйесі сайлауға ұсынған партиялық тізімге сәйкес Парламентте депутаттың ие болатын сайлау жүйесі. Қазақстан Республикасында жоғарыда аталған екі жүйе де қолданылады. Сайлауға Қазақстан Республикасының әр азамат, азаматшаларының