Мәдениет морфологиясы

Мәдениет морфологиясы

Құндылықтар жоғары деңгейде объектілерді, халжағдайды, қажеттілікті, мақсатты таңдауды түсіндіреді. Құндылықтар қоғам мен адамдарга жақсылық пен жамандықты, ақиқат пен адасуды, әсемдік пен сиыксыздықты, әділеттілік пен әділетсіздікті, ерiктiлiк пен тиым салушылықты, мәнді мен мәнсіздікті ажыратуға көмектеседі.

Құндылықтар деп, адамдар мен әлеуметтік топтардың, қоғамның қажеттіліктерін қанағаттандыратын белгiлi бiр заттар мен құбылыстардын касиеттерін айтады. Құндылықтар үлкенді, кiшiлi, абсолютті және салыстырмалы, Материалдық және рухани тағыда басқа түрлерге бөлінеді. Кез-келген құндылықтарды олардын типіне және деңгейiне карап классификациялау аркашан да белгілі бір шартка байланысты, ейткені оларга әлеуметтік және мәдени мәндер енеді. Алайда оған қарамастан мазмұны жағынан құндылықтарды шартты түрде мына реттiлiкпен жiктеуге болады.

Витальдық :денсаулық, қоршаған орта және деп аталады, олардың арасында.

Әлеуметтік: мәртебесі т.б. қоғамдағы, лауазымы, байлық, отбасылық, гендерлік қатынастар, және.

Әлеуметтік: мәртебесі т.б. қоғамдағы, лауазымы, байлық, отбасылық, гендерлік қатынастар, және

 Саяси: Сөз бостандығы, азаматтық бейбітшілік пен құқық нысаны ереже.

 Моральдық: жақсылық, махаббат, құрмет, абырой, адамгершілік.

 Құдайға ғибадат, сенімі, өз жанын     құтқару.

Эстетикалық: сұлулық, үйлесім, идеалдар.

2 сұрақ

Материалдық мәдениет және рухани мәдениетке салыстырмалы тұрғыда мысал келтіре отырып мазмұнын ашыңыз.

Мәдениеттануды біз екыге бөліп қарастырамыз:

Материалдық мәдениет                              

Рухани  мәдениет

Рухани  мәдениет қоғамның ғылымда, өнерде, мемлекеттік және қоғамдық өмір мен кұкыктарда кол жеткен жайлары. Рухани мәдениет материалдык өмір жағдайының бейнесi болып табылады. Тек санамен, түйсікпен қабылданатын мәдениет жетістіктері.Мысалыға:дін,саясат,өнер,білім,мораль,құндылақтар.

Материалдық мәдениет қоғам дамуының белгiлi бiр кезеңiнде кол жеткен өндіріс кұралдары мен басқа да материалдық байланыстардың жиынтығы. Қолмен ұстап, көзбен көруге болатын дүниелерді материалдық мәдениет үлгілеріне жаткызамыз.Мысалы:баспана, ұлттық тағам және тағыда басқалары.