Несеп шығару мүшелерінің морфологиясы мен физиологиясы. Несеп түзілудің нейро-гуморальдық реттелісі

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ

Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Фармацевтика Академиясы

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: Несеп шығару мүшелерінің морфологиясы мен физиологиясы. Несеп түзілудің нейро-гуморальдық реттелісі

Орындаған: Амангелді А.

Тобы: 103 «Б» ФК

Қабылдаған: Жакипбекова Г.С.

Шымкент 2016

ЖОСПАР

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім:

1. Несеп ағзалары
2. Бүйрек

ІІІ. Қорытынды

ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Несеп-жыныс жүйесі, systema urogenitale несеп ағзаларын, organa urinaria, жыныс ағзаларын, organa genitalia, біріктіреді. Бұл ағзалар өзінің дамуы жағынан бір-бірімен тығыз байланысқан және сонымен бірге олардың шығару түтіктері не үлкен бір несеп-жыныс түтігіне бірігеді (еркектерде несеп шығаратын өзек), не бір ортақ кеңістікке ашылады (әйелдерде қынап кіреберісі).

НЕСЕП АҒЗАЛАРЫ

Несеп ағзалары, organa urinaria, біріншіден, екі безден және екіншіден, несепті жинап шығаруға арналған ағзалардан (несепағар, несепқуық., несеп шығаратын өзек) тұрады.

БҮЙРЕК

Бүйрек, (грекше nephron), іш қуысының артқы қабырғасында, ішастардың артында жататын жұп экскреттік несеп шығаратын ағза. Бүйректер омыртқа бағанасының бүйір жақтарында соңғы кеуде және екі жоғарғы бел омыртқа деңгейінде орналасады, Оң бүйрек сол бүйректен орташа 1-1,5 см (бауырдың оң үлесінің қысымына қарай) төмен жатады. Бүйректің жоғарғы шеті XI қабырға деңгейіне жетеді, төменгі шеті мықын қырынан 3-5 см қашықта тұрады. Бүйректердің бұл көрсетілген орналасу шекаралары жеке адамдарда өзгеріп отырады; көбіне жоғарғы шекарасы XI кеуде омыртқасының жоғарғы жиегі деңгейіне дейін кетеріледі, төменгі шекарасы 1-1,5 омыртқаға төмен түседі. Бүйрек сопакша пішінді келеді. Оның заты бет жағыйда тегіс, қою қызші түсті. Бүйректе жоғарғы және төменгі шеттерін, extremita superior et inferior, латералды және медиалды жиектерін, margo lateralis et medialis және алдыңғы және артқы беттерін, fades anteiior et posterior, ажыратады. Бүйректің латералды жиегі  дөңес, медиалды жиегі ортасында ойыс; медиалды ғана емес, сәл төмен және алға қарайды. Медиалды жиектің ортаңғы ойыс бөлшек қақпасы, lulus renalis, болып табылады, ол арқылы бүйрек артериялары мен нервтері кіріп, вена, лимфа тамырлары мен несепағар шығады. Қақпа бүйрек қойнауы, sinus renalis деп аталатын, бүйрек затына еніп тұратын тар кеңістікке ашылады; оның бойлық белігі бүйректің бойлык білігіне сөйкес келеді. Бүйректің алдыңғы беті артқы бетіне карағанда дөңес.

Бүйректің топографиясы. Оң және сол бүйректің ағзаларға қаты-насы бірдей емес. Оң бүйрек алдыңғы іш қабырғасына regiones epigastri-са, umbilicalis et abdominalis fat. dextra, an сол бүйрек regiones epigastrica et abdominalis lot. sinistra проекцияланады. Оң бүйрек кішкене бөлігі арқылы бүйрек үсті безімен жанасады, одан әрі төмен қарай оның алдыңғы бетінің көп бөлігі бауырмен жайғасып жатады. Оныя томевгі 1/ 3-і flexura coн dextra-ға түйісіп жатады; медиалды жиегі бойымен duodeni-дің төмендеген белігі өтеді; соңғы екі белікте ішастар болмайды. Оң бүйректің ең төменгі шегінің сірлі жабындысы бар. Coл бүйректің жоғарғы шетің қасында, оң бүйректегі сияқты алдыңғы бетінің бір бәлігі бүйрек үсті безімен жанасады, іле-шала төменде сол бүйректің жоғарғы 1/3 бөлігі бойында асқазанмен, ортаңғы 1/3-де pancreas-қа, алдыңғы бетінің латералды жиегі жоғарғы белігінде кекбауырға жанасып жатады. Сол бүйректің алдынры бетінің төменгі шеті аш ішектің бөлік-терімен медиалды, an flexura coli sinistra немесе темендеген жиек ішектін бастапқы бөлігімен латералды түйіседі. Әрбір бүйрек өзінің жоғарғы (бөлімінде артқы беті арқылы бүйректі өкпеқаптан бөлетін көкетке, тұрғaн XII қабырғадан төмен бүйрек орынжайын түзетін т. psoas major m. quadratus lumborom және rn. tnmsversus abdominis-ке жанасып жатады.