Музыкадағы темп (қарқын) өте жылдам және тез. Оны дұрыс дирижерлау тәсілі

Реферат

Тақырыбы:  Музыкадағы темп (қарқын) өте жылдам және тез. Оны дұрыс дирижерлау тәсілі.

Орындаған: Билібаева Меруерт Ермекқызы

Темп (итал . tempo лат. tempus уақыт, ол. Zeitmaß) — музыкадағы уақыт өлшемі, жеңілдетілген - "музыканың орындалу жылдамдығы"

Музыкадағы қарқыны, шамасы, уақыт параметрлеріне жауап беретін ең белгісіз және бір мәнді санат болып табылады. Қарқын дегеніміз не?

Темп- бұл музыкалық процестің жылдамдығы; метрикалық бірліктердің қозғалыс жылдамдығы. Темп музыкалық шығарма орындалатын абсолюттік жылдамдықты анықтайды. Сөзге назар аударыңыз абсолютті. Іс жүзінде екпін салыстырмалы болып табылады. Нақты ұйғарымдар бар метр мен ырғаққа қарағанда, қандай да бір нотаны қашан және қандай дауыспен алғанда, мұндай математикалық тәсіл қарқында іркіліс береді. Метрономды ойлап табу кез келген бірдей емес болуы тиіс емес. Алайда, сурет Бетховен заманынан жүздеген жылдар өзгермейді. Алғашында композиторлар метроның екпінін жазып алуға тырысты, бірақ кейін бұл батыстан бас тартты. Тағы қандай мәселелер қарқынмен байланысты? Вагнер өз уақытында, мысалы, интерпретацияның дұрыстығы дұрыс таңдалған қарқынға толық байланысты екенін мәлімдеді. Дұрыс бекіту керек. Өз субъективті тәжірибеңізге сүйене отырып, ол 90% - ға дұрыс деп айта аламын. Қалған 10-музыка стилін дұрыс түсіну және қалғандары. Бұл тек көзқарас екенін атап өткім келеді.

Музыкада екпін мәнерлі ортаның бір түрлі ретінде музыкалық шығарманың мазмұнына байлныс ты болады. Екпіндер негізінен үш топқа бөлінеді: тез ек пін, орташа және жай екпіндер.

Музыкалық шығармаларды одан әрі әсерлендіре ойнау, орндау үшін дыбыс қозғалысын бірте-бірте күшейту, бірте-бірте жайлату белгілері қолданылады

Динамика – күшейту дегеніміз ,дыбыс күшін азайту немесе арттыру дәрежесі, шығарманың мазмұны мен табиғи болмысы , орындаушылық ерекшеліктеріне дыбысты күшейту ,азайту динамика белгілері арқылы көрсетіледі .Динамика белгілері орындау мағынасын білдіретін италия сөзінің бас әріпімен кейін арнайы белгілерімен белгіленеді .

Негізгі динамикалық белгілер :

P - ақырын жай .

S - қатты

mp – жай

mf – орташа

PP – өте ақырын жай

SS – өте қатты

sf – кенеттен күшейту . 



- бірте- бірте қатты . 



- бірте-бірте пәсейту . 
[pic 1][pic 2][pic 3][pic 4]

Композитордың музыкалық шығармасында жан дүниесін, сезімін,

ойын , көңіл-күйі, шығарманың бай көрінісі қамтылады. Дирижер өзінің шеберлігімен әр түрлі құбылмалы, бірте-бірте ойда жоқта кездесетін динамикалық белгілердің композитордың шығармасының көңіл-күйін көрсетуі тиіс. Музыкалық шығармадағы динамикалық бояуларды анық көрсету үшін дирижер ұтымды оң қолын пайдаланады . ұтымды ролі, қимыл түрлері: күшті динамиканы үлкен, ұзақтау қимылмен, әлсіз кішкентай, қысқа қимылмен көрсету .

Біртіндеп динамиканың ұлғаюы - қимылмен бірте-бірте ұлғайып көбее береді, динамикасы әлсірегенде, жай темпте, музыканың баяу характерінде мәің қимыл, ал жылдам екпінде, қуатты музыкада – кіші қысқа қимылмен, қол бұлшық еттеріне көп күш түседі , соған байланысты қимылдар қуатты болады. Динамиканың анық көрсету роль жоғары, орташа, төменгі болып бөлінеді. Күшті динамика - күшті, орташа динамика -орташа, ал әлсіз динамика -төмангі деңгейді көрсетеді . Динамикалық өзгерістерінің салдарынан –қимылдардың деңгейіде өзгереді. Сол қолмен дирижерлау барысында алақанымен көтерілуі жоғары ұсыныс бірте –бірте күшейту «crescendo», асықпай қолдың түсірілуі бірте –бірте динамиканың әлсіреуі «diminuendo». Динамикалық әлсіреудің барысында басты, иықты еңкейтуге болмайды, дирижер корпусы өз қалпында тұрады. Хор айтушылардың барлығына дирижер анық көріну үшін биіктеу орында тұрады .