Шыңжаңдағы "5 шілде оқиғасына" құрылымдық, типологиялық талдау
Автор: Aizh123472 • Апрель 23, 2023 • Реферат • 365 Слов (2 Страниц) • 252 Просмотры
СӨЖ 2
Шыңжаңдағы "5 шілде оқиғасына" құрылымдық, типологиялық талдау
Қытайдың солтүстік-батысындағы аймақ, ҚХР-дың ең ірі аумақтық-әкімшілік бірлігі.Әкімшілік орталығы – Үрімші, халық саны – 25,8 млн.
Шыңжаңда 47 ұлт тұрады, олардың ішінде ұйғырлар, қытайлар (ханьдар), қазақтар, хуэйлер (дүңгендер), қырғыздар, моңғолдар, тәжіктер, сибо, манчжур, туцзя, өзбектер, орыстар, мяолар, тибеттер, чжуандар, татарлар және саларлар.
2015 ж.бойынша ұйғырлар 46,4% (11 млн.), ханцзулар 39% (9 млн.), қазақтар 7% (1,5 млн.) құраған.
1941 жылы қаңтарда Шың Шицай Кеңес Одағы басшылығына Шыңжаңды КСРО-ның құрамына он жетінші одақтық республика ретінде қабылдау туралы өтініш жасады, бірақ ол қабылданбады. Ұлы Отан соғысы басталғаннан бастап Шыңжаң өлкесі Кеңес Одағына азық-түлік, жүн жағынан көмек көрсете бастады. Алайда, 1942 жылы Шың Шицай антисоветтік және антикоммунистік саясат жүргізе бастады, бұл бірқатар көтерілістер туғызып, Шығыс Түркістан революциялық республикасының құрылуына әкелді. Сталинград шайқасынан кейін Германияның соғыста жеңіліп жатқаны белгілі болған кезде Шың КСРО-ға көмектесуге тағы да дайын болды. Алайда Мәскеу оны қолдауды тоқтатып, Қытай үкіметі губернаторды ауыстырды. 1949 жылы Қытай коммунистік партиясы Гоминьданды жеңгеннен кейін Шыңжаң ҚХР құрамына кірді. 1955 жылы 1 қазанда ҚХР құрамында Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық ауданы құрылды.
Шыңжаңдағы ұйғырлар арасындағы этникалық сепаратистік әрекеттер мен лаңкестік әрекеттер 20 ғасырдың соңғы онжылдығында жиі орын алды. Толық емес статистикалық мәліметтерге сүйенсек, 1990-2001 жылдар аралығында Шығыс Түркістан лаңкестері Шыңжаңда этностық топтарға, қатардағы және діни жетекшілерге қарсы 200-ден астам зорлық-зомбылықпен лаңкестік қылмыс жасаған. Ең ауыр лаңкестік әрекет 2009 жылдың 5 шілдесінде болды, Қытай жұртшылығы оны «5 шілде оқиғасы» деп атады. 2018 және 2019 жылдары Қытайдың мемлекеттік ақпарат құралдары Қытайдағы соңғы қақтығыстар және Қытайдың әлеуметтік желілерінде пікірталас тудырған «қайта тәрбиелеу лагерлерінің» қажеттілігі туралы деректі фильмдер көрсетті.
...