Жүйелеу әдісі

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

[pic 1]

                                              БӨЖ 4

Орындаған:Жұмаева Ақжүніс

Тексерген: Абдиханова Айгерім

Пән:Жаңа заман тарихы

Тақырып: Жүйелеу әдісі

Алматы 2022

Жүйелеу әдісі

Әдіс (грек тілінен аударғанда "methodos") - белгілі бір есептерді шешуде теориялық зерттеудің немесе практикалық іске асырудың жолы, тәсілі, әдісі, яғни әдіс – алдын ала жоспарланған және бірнеше рет қайталауға жарамды күрделі әрекетті орындау тәсілі.

Стандарттауда келесі әдістер кешені қолданылады

• философиялық;
• жалпы ғылыми;
• арнайы.

1. Философиялық әдістер

Оларға мыналар жатады:

- бағыну әдісі-теориялық зерттеудің ғылыми әдісі,ол ABS трактісінен объект туралы жан-жақты нақты ілімге ой қозғалысының бір түрі болып табылады;

- тарихи әдіс

- шындыққа уақыт бойынша дамып, өзгеріп отыратын әдіс;

- логикалық әдіс-әртүрлі теориялардың бастапқы деректерінен сенімді білімге кепілдік беретін логикалық байланыстар мен қатынастарды анықтайтын әдіс.

2. Жалпы ғылыми әдістер.

Бұл әдістер ғылыми танымның теориялық және эмпирикалық деңгейлерінде әртүрлі мақсаттарды жүзеге асыру үшін қолданылады. Оларға мыналар жатады:

- эмпирикалық әдістер (бақылау, салыстыру, эксперимент, өлшеу);

- теориялық (идеализация, формализация, аксиоматикалық әдіс, экстраполяция);

- эмпирикалық-теориялық әдістер (абстракция, талдау, синтез, индукция, дедукция, модельдеу, жүйелеу, жіктеу).

Оңтайландыру әдістері

- Оңтайландырудың математикалық әдісі-стандарттаудың оңтайландырылған объектісінің санасы мен жұмысының егжей-тегжейлі математикалық модельдері негіз болатын әдіс.

– Экстраполяция көмегімен тікелей болжау әдісі функционалды-құнды талдау негізінде оңтайландыру әдісі, яғни экономикалық тиімділікті есептеу, шығындар мен әсерді уақыт бойынша салыстыру және осы негізде ең жақсы нұсқаны таңдау негізінде.

- Инженерлік есептеулерге негізделген әдіс сараптамалық әдістер

Сарапшылардың түйсігі, эрудициясы мен тәжірибесіне негізделген.

3. Арнайы әдістер

Жүйелеу әдісінің ең көп қолданылатын арнайы әдістері:

біріктіру; теру; біріктіру; модуляция.

Стандарттау объектілерін жүйелеу нақты стандарттау объектілерінің жиынтығын ғылыми дәйекті жіктеуден (жіктеуден) және саралаудан тұрады.

Кез-келген объектілерді жүйелеу оларды қолдануға ыңғайлы белгілі бір жүйені құрайтын ретпен орналастыруға бағытталған.

Жүйелеу әдісінің жүйесі алфавит болып табылады. Жіктеу-көптеген объектілерді жіктеу топтарына бөлу (таксондар) олардың ұқсастығы немесе айырмашылығы бойынша анықталған-қабылданған әдістерге сәйкес белгілер. Объектілерді жіктеудің екі негізгі әдісі бар : иерархиялық және фасеттік.

Жіктеудің иерархиялық әдісі-объектілердің бастапқы жиынтығы тва ішкі жиынына (жіктеу топтары, таксондар), ал өз кезегінде олардың ішкі жиындарына және т.б. схемалық түрде оны келесідей ұсынуға болады. Фасеттік жіктеу әдісі-объектілердің бастапқы жиынтығы тәуелсіз ішкі жиындарға бөлінедікеліңіздер тва (жіктеу топтары, таксондар), нақты есептерді шешу үшін қажетті белгілі бір белгілерге ие.

Кодтау-объектіге немесе объектілер тобына олардың атауын бірнеше таңбалармен ауыстыруға мүмкіндік беретін бірегей белгіні (кодты) белгілеу және тағайындау.

Код разряды-кодтағы белгінің орны.

Код құрылымы-кодтағы белгілердің орналасу реттілігінің құрамы мен графикалық бейнесі және осы белгілерге сәйкес бөлу деңгейлерінің атаулары.

Кодтар келесі негізгі талаптарды қанағаттандыруы керек:

* объектілерді және (немесе) объектілер топтарын біржақты анықтау, яғни болу идентификаторлармен;

* белгілердің минималды саны (минималды ұзындық) және ко үшін жеткілікті берілген жиынның барлық объектілерін (белгілерін);

* жаңадан пайда болған ко объектілерін кодтау үшін жеткілікті резервке ие болу жиынтық;