Эконометрика пәні және кездейсоқ шамалар

     Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

         әл – Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

                     Экономика және Бизнес Жоғары Мектебі

                            [pic 1]

      СӨЖ

Тақырыбы: Эконометрика пәні және кездейсоқ шамалар

                                                                            Орындаған:Аманәлі Диана

Тексерген: Тұраров Д. Р.

1. Эконометрика пәні және оның міндеттері
2. Модельдер
3. Оқиғалар, оқиғаның ықтималдылығы
4. Кездейсоқ шама
5. Кездейсоқ шамалардың сандық сипаттамалары
6. Кездейсоқ шамалардың үлестіру заңдары
7. Кездейсоқ шамалардың өзара байланысы
8. Жоғарыдағы аталған сұрақтарға мысалы ретінде есептерді ашып көрсетіңіздер.

1. Эконометрика пәні және оның міндеттері

Эконометрика - бүкіл әлемдегі экономикалық білім берудің базалық пәндерінің бірі. Негізгі құрауыштар-Экономикалық теория, Экономикалық статистика және математика.Эконометриканы анықтаудың әр түрлі нұсқалары бар:

1) кеңейтілген анықтама, ол кезде Эконометрика экономикадағы өлшемдермен байланысты параметрлердің барлығын қарастырады;

2) тар аспаптық бағдарланған анықтама,  бұл жағдайда Эконометрика деп математикалық-статистикалық құралдардың белгілі бір жиынтығын түсінеді.

Эконометрия (эконометрика) терминін 1930 жылы Норвегиялық статистик Рагнар Фриш ғылыми зерттеулердің жаңа бағытын белгілеу үшін ғылыми әдебиеттерге енгізді. Экономикалық теорияның тұжырымдамалары мен тұжырымдарының ғылыми негізделген растауы мен дәлелдемелерінің қажеттілігінен туындаған, қарастырылатын процестердің сандық талдауының нәтижелерімен экономикалық теорияның тұжырымдары мен қорытындыларының ғылыми негізделген растауы мен дәлелдемелері.

Эконометриканың негізгі міндеттері: 

- эконометриялық модельдерді құру, яғни эмпирикалық талдау жүргізуге ыңғайлы математикалық формада экономикалық модельдерді ұсыну. Бұл мәселені спецификация мәселесі деп атауға болады.

- Таңдалған модельді неғұрлым барабар нақты деректерге жасайтын құрылған модельдің параметрлерін бағалау.  Бұл кезең параметрлеу кезеңі деп аталады.

- Модельдің табылған параметрлерінің сапасын және жалпы модельдің өзін тексеру. Бұл кезең кейде верификация кезеңі деп аталады.

- Зерттелетін экономикалық көрсеткіштерді талдау, болжау және болжау үшін, сондай-ақ экономикалық саясатты мағыналы жүргізу үшін құрылған үлгілерді пайдалану.  Жалпы, бұл міндет болжау міндеті деп аталады.

2. Модельдер

Экономикалық процестерді (өзара байланысты) оқыту математикалық (эконометриялық) модельдер арқылы жүзеге асырылады. Экономикалық үлгінің мәнін сипаттау үшін модельдеудің барлық процесін алты негізгі кезеңге бөлуге ыңғайлы:

- 1 –ші кезең (қойылымдық) - модельдеудің соңғы мақсаттарын анықтау, моделге қатысатын факторлар мен көрсеткіштердің жиынтығы, олардың рөлі;

-  2 –ші кезең (априорлы)-зерттелетін құбылыстың экономикалық мәнін модельалды талдау, априорлық ақпаратты қалыптастыру және формалау, атап айтқанда табиғатқа және шығыс статистикалық деректер мен кездейсоқ қалдық құрауыштарға қатысты;

- 3–ші кезең (параметризация)-модельдің таңдау түрін, оның ішінде оған кіретін байланыс құрамы мен нысандарын үлгілеу;

-  4 –ші кезең (ақпараттық) - қажетті статистикалық ақпаратты жинау;

-  5-ші кезең (модельді идентификациялау)-модельдің статистикалық талдауы бірінші кезекте белгісіз параметрлердің статистикалық бағалауы;

 –6-ші кезең (верификациялық модельдер)-нақты имодельдік деректерді салыстыру, модельдің барабарлығын тексеру, нақты модельдік деректерді бағалау.

Эконометриялық үлгіні құру кез келген эконометриялық зерттеудің орталық проблемасы болып табылады,өйткені оның "сапасы" даму үрдістерін талдау нәтижелерінің, қаралып отырған әлеуметтік-экономикалық процестердің болжамдарының, сондай-ақ олардан туындайтын қорытындылардың шынайылығы мен негізділігін, оның ішінде қажетті басқару іс-шараларын әзірлеу мәселелері бойынша тікелей айқындайды.