Бұрандалы болт пен біліктің есептелуі

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
Физика-техникалық факультеті
Ғарыш техникасы және технологиялары кафедрасы

[pic 1]

«Машина бөлшектері» пәні бойынша

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Бұрандалы болт пен біліктің  есептелуі

Мамандық: B067-7146-19-03, «Ғарыштық техника және технология»

Орындаған: Әмірхан Т. Р.

Қабылдаған: к.т.н профессор Джундибаев В.Е.

магистр Әнуар Ғ.А

ҚОРҒАУҒА ЖІБЕРІЛГЕН

Жұмысты өткізу күні: «___»____________2021ж

Қорғау күні: «___»____________2021ж

Нұр-Сұлтан

2021

МАЗМҰНЫ

1. Кіріспе ………………………………………………………………………….. 3
2. Негізгі бөлім ........................ ………………………………………......….….... 4

2.1 Болт туралы мәлімет........................…………………………………………….....4 2.2 Болттың сипаттамасы ..........……………………………………………………... 5

2.2 Бұрандалы болтты есептеу .................................................................................... 6

Қорытынды…………………………………………………………………………......8

Пайдаланылған әдебиеттер…………………………………………………………....9

І.Кіріспе

Машина жасау экономиканың барлық салаларын жаңа техникамен қамтамасыз етеді және оның техникалық прогресін анықтайды. Осыған байланысты машина жасауды дамыту ел экономикасын дамыту үшін бірінші дәрежелі мәнге ие.

Машина жасау кәсіпорындары өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету үшін машиналардың сапасы мен өнімділігін олардың құнын едәуір арттырмай арттыру қажет. Бұл мәселені жаңа материалдарды, технологиялық жабдықтарды қолдана отырып, жаңа технологиялық шешімдер негізінде өндірісті елеулі технологиялық дайындықсыз, құрылымдық инновациялардың көмегімен шешу мүмкін емес.

Машиналар мен аспаптардың бөлшектерінің дәлдігіне, олардың беттерінің сапасына, құрастыру дәлдігіне қойылатын қазіргі заманғы талаптар соншалықты жоғары, ғылыми жетістіктерді пайдаланбай оларға қол жеткізу мүмкін емес.

Өндіріске жаңа технологиялар мен заманауи технологияларды енгізу алдыңғы қатарлы білімі мен дағдылары бар жоғары білікті мамандарсыз мүмкін емес, олар алынған білімді практикада қолданудың алғашқы сатысы ретінде курстық дизайн ретінде қызмет етеді.

Ұсынылған курстық жұмыс «білік» пен «бұрандалы болт» сияқты бөлшектерді жасау технологиясын жасауға арналған.

2.1 Болт

Болт-бұл өзек түріндегі бекіту құрылғысы, оның бір ұшында бұранда, ал екінші ұшында бас жасалады. Бұранда бүкіл штанганың бойымен басына дейін жасалуы мүмкін немесе тек болттың өзегіне ішінара кесілуі мүмкін. Болттағы бұранда метрикалық немесе дюймдік болуы мүмкін, сонымен қатар бұранда сол және оң жақты болады.

Болттарды өндіруде әртүрлі металдар мен тіпті пластмассаларды қолдануға болады, бірақ көбінесе олар болаттан жасалады. Бас болты үшін тірек бөлшегі қызмет етеді, оны болттың көмегімен бекітеді, үшін болтты кілтінің көмегімен бұрайды. Бас үшін көбінесе алтыбұрыш қолданылады, бірақ басқаша болуы мүмкін, мысалы, тетраэдрлік. Болттың басын сақина түрінде жасауға болады, оның осі болттың осіне перпендикуляр болады, содан кейін болт пайда болады.

Бұрандалы қосылыстар бұрандалы бекітпелердің ең тиімді және салыстырмалы қарапайым элементі. Екі бөлікті бекіту үшін болт өзегінің диаметріне сәйкес тесіктер жасалады, болт тесіктерге салынып, гайка болттың бұрандалы бөлігіне бұралып, содан кейін оны кілтпен бекеміз. Бұл берік және сенімді бекітуге айналады. Мысалы, теміржол төсемінің рельстері осылай бекітіледі.

Бұрандалы бекітпелерді болтпен қолданудың тағы бір мысалы - бір бөлікте тегіс тесік, ал екінші бөлікте болттың бұрандалары бар тесік жасалады. Болт тегіс тесікке салынып, содан кейін басқа бөлікте жасалған бұрандалы тесікке оралады.

Болттың басы бөліктің бетіне тигенде, болт кілтпен бекітіледі. Болтты бұзбау үшін тым көп күш жұмсамау керек. Бұрандалы бекіткіштерді қолданудың мысалы-автомобиль дөңгелектерін жартылай оське  бекіту.

Болттар әртүрлі салаларда қолданылады: құрылыста, машина жасауда, жиһаз өнеркәсібінде, тұрмыстық техникада.