Вазъи молиявии бонкьои тижоратц ва роььои таъмини устувории он дар шароити муносибатьои бозорц

                          САРСУХАН

Дар шароити ьозира дар назди Бонки миллии Тожикистон масъалаи  ташкил кардани системаи самараноки танзими низоми бонкц ва устувор намудани вазъи молиявии оньо истодааст, ки аз ташкили дурусти он имконияти равона кардани захира[о барои рушди иытисодиёт вобастагц дорад.

Рисолаи дипломb дар мавз=и «Андозбандии бонкьои вилояти Сущд дар шароити муносибатьои бозорц» дар асоси талабот[ои пурра ва rонунгузори[ои xорb, ки ба бонк[ои марказb тааллуr доранд, тайёр карда шудааст ва маълумот[ои кушоду равшани фаъолияти он[оро дар со[аи таъмини устувори вазъи молиявии бонкьо дар бар мегирад.

Сол[ои саршавии исло[оти иrтисодb дар Тоxикистон соли 1994 мебошад, ки аз [амон сол ва сол[ои оянда Хукумати xум[урb барнома[ои исло[оти иrтисодиро иxро карда истодааст. {амаи исло[от[о барои [авасмандии рушди иrтисодb ва паст кардани сат[и камбизоатb равона карда шудааст, ки дар асоси тараrrиёти сектори хусусb ва механизм[ои бозорb ба амал оварда мешаванд. Барои ба амал баровардани барнома[ои азнавсозии иrтисодb дар xум[урb асос[ои  [уrуrии хос ташкил шуда истодааст.

Rонун[ои зиёде rабул шудаанд, ки ба тараrrиёти система[ои rарзb-молиявb равона шудаанд, шарот[ои мусоид барои сармоягузорони хориxb ва дастгирии шабака[ои иrтисодb фаро[ам оварда шудаанд. Паст шудани [аxми аслии маxмeи ма[сулоти дохила (ММД) дар давоми якчанд сол[о дар сол[ои охир ба зиёдшавии [аxми исте[солот иваз шудааст. Агар соли 2000 афзоиши ММД 8,3%-ро ташкил дода бошад, дар 9 мо[и 2004-12,1%-ро ташкил дод, аз он xумла [аxми исте[солоти саноатb ба 16% ва хоxагии rишлоr 15,1% зиёд шуд. Яке аз со[а[аи асосии иrтисодиёт, ки механизм[ои иrтисодb аз [ама самаранок истифода мешавад ин системаи молиявb ва пулb-rарзb мебошад. Дастоварди му[ими ин со[а манъ кардани rарзди[b барои пушонидани касри буxети давлатb мебошад. Дар натиxаи дуруст ба ро[ мондани сиёсати пулb-ыарзц сатьи фоизи ыарздиьии мутамарказ аз 250%-и  соли 1996  ба 18% дар соли жорц паст шудааст.

Маысад ва масъалаьои рисолаи дипломц таьлили ьолати молиявии бонкьо ва дар ин асос андозбандии фаъолияти оньо, инчунин имкониятьои асосии тараыыиёти системаи бонкии Жумьурии Тожикистон ба ьисоб меравад.

Кори дипломц аз сарсухан, ду боб, хулоса ва номг=и адабиётьо иборат аст.

Дар сарсухан актуалц будани мавз=ъ, маысад ва вазифаьои кори дипломц муайян шуда, асоси методологц ва мундарижаи рисолаи дипломии мазкур нишон дода мешаванд.

     Дар боби якум моьият, маысад ва фишангьои таъмин намудани вазъи устувории молиявии бонкьо ва низоми пардохт инъикос меёбанд. Аз жумла, дар ин боб оиди назорати фосилавц ва наыши он дар таъмин кардани устувории бонкьои тижоратц маълумот оварда мешавад.

Дар боби дуюм оиди андозьое, ки бонкьои тижоратц мепардозанд маълумоти муфассал оварда шудааст. Аз жумла оиди андозьои мустаыим, ба мисли андоз аз фоида, андози ижтимоц, андоз аз фоиз, андози ьадди аыал аз даромади корхонаьо ва щацра сухан меравад.

 Дар хулосаи рисолаи дипломц дар асоси гузаронидани таьлили нишондиьандаьои иытисодц дар Жумьурии Тожикистон муаммоьои танзими системаи пулц-ыарзц нишон дода шуда, дар як ваыт роььои бартараф кардани оньо мавриди баррасц ва муьокима ыарор дода мешаванд.

Асоси методологии кори дипломц маър=за ва суханрониьои роьбари давлат, назарияьои илмии иытисодчиёни ватаниву хорижц ба монанди Р.К.Раьимов, Н.Ы.Ыаюмов, Ь.Ь.Ьамидов, Питер С.Роуз, Г.Панова ва дигарьо, инчунин маълумотьои омории бонкьои тижоратц ва  Бонки миллии Тожикистон  васеъ истифода шудаанд.

Боби 1. Вазъи молиявии бонкьои тижоратц ва роььои таъмини устувории он дар шароити муносибатьои бозорц.

1.1. Хусусиятьои  ташаккули пойгоьи захиравии бонкьои тижоратц дар шароити ьозира.

      Такмили фаъолияти бонкьо ва муайян намудани самтьои асосии инкишофи оньо яке аз масъалаьои асосии (калиди) жомеъаи иытисодц мебо-шад. Аз тарз, м=ьлат ва ьажми маблащьои жалбшуда, ьамчунин аз захираьои худии бонк ва сохтори оньо натижаи фаъолияти бонкьои тижоратц, аз жумла имконияти зиёд намудани маблащгузорц ба иытисоди кишвар ва васеъ кардани доираи хизматрасониьо, ки ба муштариёни бонк расонида мешаванд, вобастагии калон дорад.