Химиялық сіңірудің мәні

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   Химиялық сіңірудің мәні-Топыраққа енген тұздар мен  оның ерітіндісіндегі тұздардың өзара химиялық алмаспалы реакцияға түсіп,топыраққа тұрақты ерімеитін қосындылар түзуінде,Химиялық сіңіру нәтижесінде топырақта түрлі қоспалар шоғырланады және олар сумен шайылмайды.Сондықтан топырақта өсімдіктер қорегіне керекті заттар – катиондар мен аниондар сіңіріліп ұсталады (үш кальцийлі фосфаттары мен Са СО3). Ұсталған тұздар топырақ ерітіндісінің ортасы өзгеруіне қарай қайтадан жылжымалы түріне айналады да, оларды өсімдіктер қажетіне жаратады.[1]

Құрғақ дала мен жартылай шөл даланың топрақтары. Қара топрақты шалғынды –дала зонасының оңтүстігіне қарай ауа рай құрғақтай бастайды. Бұл алқаптардың ауа рай жылы.ауадан түсетін ылғалдан булану мөлшері де мол.Ылғал мөлшері де мол.Ылғал мөлшері жылына 200-300 мм-дей.Осыған орай өсетін өсімдіктер де өзгереді.Қалың өсетін бозды-бетегелі даланың орнын сирегірек өсетін бетегелі-жусанды  құрғақ дала басады.Осының әсерінен өсімдіктердің топраққа түсетін қалдықтары да азайып,қара шірінді мөлшері кемиді,қара топрақтың түсі қара қоңырға өзгереді. [2]

Топырақ су сыйымдылығы деп- табиғим жағдаида өз бойында азды-көпті мөлшерде су ұстап қабілетін айтады . Топырақ су сыйымдылығының мынандай түрлері бар:максималды молекулалық,түтікшелік,далалық және толық.Максималы молекулалы су сыйымдылыққа /мсс/- А.Ф. Лебедевше топрақ түйірлері  және су молекулаларының  аралық біріккен күштермен ұсталып максималды шамадан артық су мөлшері жатады. [3]

Кермекті топырақтар тұйық ойпаң жерлерде көктерек пен қайыңды шұбвр ормандар астында қалыптасқан.олардың кескін құрылмалы мынандай А1- гумусты горизонт,қоңыр түсті, тамырлармен шырмаған кейде шымтезекті қалыңдығы 3-10 см,А2-10-20 см,ақшыл ұн тәрізді түйртпек білінеді,мұндаI Fe,MN шоғырлары жиі кездеседі (атбұршақ тәрізді жарандылар )В жиектің қалыңдығы 50 см – дей,тұсі күңгірт-қоңыр ,өте нығыз-тұтсқан,шайылмалық горизонт,бағана сымақ – призмалы тұйіртпекті,төменгі бөлігінде  карбонат тұздарының сәл жаңажарандылылары байқалады Одан төмен тереңдікте  - топырақ кескінінің асты көбінесе глейленген  (сазданған). [4]

Топырақ тозып құнарлығының азаюы- оны ғылыми нүсқауларға сәйкес емес,қалай болса солай пайдалану салдары.Топырақтағы ғасырлар бойы жыйылған қоректік заттар (элементер ) өсірілген өнімдермен жылма жыл жерден алынып алынып отрылады.Бұл шығындар тиісті мөлшердегі органикалық және минералдық тыңайтқыштарды пайдалану арқылы  толықтрылып (қайтарылып) отруы керек.Бірақ қоректік элементтердің шығыны тыңайтқыштар арқылы толып отырған жоқ және топырақтар қарқынды (интенсивті)егіншілік жағдайында өз күшімен қайта қайта қалпына үлгеріп келе алмайды. [5]