Карбоксиметилцеллюлоза негізінде емдік үлдірлерді алу

 Карбоксиметилцеллюлоза негізінде емдік үлдірлерді алу

1 Әдеби шолу

1.1 Емдік таңғыштар

Қазіргі таңда медицинада полимерлерді қолдану таңқаларлық жағдай емес, себебі біз қолданатын шприцтар, дәрі-дәрмектерді қаптау материалдары, қан құю және тасымалдау материалдары және т.б.көптеген  заттар. Адамзат пайда болғалы бері аурумен күресу жолдары, жараларды емдеу түрлері пайда бола бастады. Ерте заманда емдеу шөп, сығындылардан бастау алды, бірақ қазіргі таңда жарамен күресу полимерлі емдік үлдірлермен тиімді және тез екендігне көз жетіп отыр. Осындай жоғарғы дәрежедегі емдік үлдірге қол жеткізу үшін оған қойылатын шарттар бар олар: жараларды емдеу үшін оңтайлы микроорта құру, микроорганизмдердің кіруіне жол бермеу, пирогендік, антигендік және уыттылығының болмауы , жасушалық және тіндік биодеградацияға ұшырай алатын  жоғары қабілеттілік, жергілікті тітіркендірніш және аллергиялық әсері жоқ болуы. Одан бөлек жараны бақылау үшін мөлдір болуы , дз тасымалдаушысы болуы, медициналық персонал мен пациенттің қолдануының қарапайымдылығы.

1.2 Таңғыштардың классификациясы.

Таңғыштарды бірнеше жолмен жіктеуге болады. Іс-әрекет түріне қарай оларды 3 түрге бөлуге болады: пассивті, активті, интерактивті. Пассивті таңғыштар тек жараны сыртқы әсерлерден «қорғайды», ал белсенді және интерактивті таңғыштар жара ортасының физиологиясын өзгертуге қабілетті болып саналады. Интерактивті таңғыштарға гидрогельдер, гидроколлоидтар, алгинаттар, пленкалар және т.б. жатады.

Гидрогельдер: өте жоғары су мөлшері бар ерімейтін полимер матрицасынан тұрады. Бұл құрылым сұйықтықты жара бетіне жеткізуге мүмкіндік береді, ылғалды ортаны қамтамасыз етеді және зардап шеккен аймақты аутолитикалық өңдеуді ынталандырады. Экссудаттың гельге төмен сіңуіне байланысты мацерация процесі жүруі мүмкін.

Гидроколлоидтар: целлюлоза матрицасынан немесе желатиндер мен пектиндер сияқты басқа гель түзетін агенттерден тұрады. Бұл таңу түрі аутолитикалық өңдеуге ықпал етеді және ұю процесін жеделдетеді. Гидроколлоидтар экссудат болған кезде гельденетін пластиналар/патчтар түрінде болуы мүмкін, сонымен қатар паста және гидроталшық түрінде болады.

Алгинаттар: таңғыштың бұл түрі өте сіңіргіш және негізінен теңіз балдырларынан оқшауланған алгин қышқылының калий, кальций және натрий тұздарынан тұрады. Экссудаттар болған кезде жара аймағынан гель түзіледі.

Пленкалар (жартылай өткізгіш): гипоаллергенді желіммен қапталған полиуретанды талшықтан тұратын стерильді пластырьлар. Олар су буы мен оттегін өткізуге қабілетті, бірақ олар сұйық судың және әртүрлі микроорганизмдердің жара аймағына енуіне жол бермейді.

Жұмсақ полимерлі таңғыштар: силикон сияқты қатты емес полимерлі материалдардан тұрады, бұл оларды жараның бетінде өте жұмсақ етеді, сонымен қатар басқа таңғыш элементтердің зақымдалған аймаққа жабысуын болдырмайды. Олардың жұмсақ қасиеттері материалдың осы түрін сіңіргіш қасиеттері бар қайталама таңғышпен де, абсорбент ретінде біріктірілген полиуретанмен де қолдануға мүмкіндік береді.

1.3 Гидрогельдер және олардың қолданылуы

Полимерлі гидрогельдер биоматериалдар ретінде пайдалану үшін пайдалы қасиеттері үшін танылды және соңғы онжылдықтарда медицинаның әртүрлі салаларында, әсіресе контактілі линзалар, жараларды таңғыштар, дәрі-дәрмектер және тіндік инженерияда қолдануға арналған гидрогельдік биомедициналық құрылғыларды дамытуға көптеген үлес қосты.

Гидрогельдер сулы және сулы фазадағы көлденең байланысқан гидрофильді полимер тізбегі арқылы түзілген үш өлшемді (3D) желілерден тұрады [4]. Бұл материалдардың гидрофильдік сипаттамасы олардың құрылымында гидрофильді топтардың (OH, COOH, CONH2, CONH, SO3H) болуына байланысты және 3D желісі судың қатысуымен материалдың тұрақтылығына жауап береді. Полимерлі үш өлшемді желі  полимерлік тізбектер арасындағы валентті байланыстар арқылы немесе олардың сутегі байланыстары сияқты өзара әрекеттесулерінің арқасында пай болуы мүмкін.