Тесіктерді өңдеу. Ысу және жетілдіру

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

                            АУЫЛШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ

           "ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ МАШИНАЛАР ЖӘНЕ ЖАБДЫҚТАР"

КАФЕДРАСЫ

                                       ОҚУ ТӘЖІРИБЕСІ ТУРАЛЫ ЕСЕП

Тақырыбы: Тесіктерді өңдеу. Ысу және жетілдіру

Орындағанстудент: Тлекбаев Нұржан

Тобы: 06-064-22-05

Тексерген:Динара Жұлдызбекқызы

АСТАНА,2023

Мазмұны

КІРІСПЕ........................................................................................................................3

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

1. Тесіктерді өңдеу……………………….............................................................4
2. Бұрғылау және тесіктерді өңдеуүшінқұрал.....................................................7
3. Ысу және жетілдіру…………………………………………………………..12

ҚОРЫТЫНДЫ...........................................................................................................16

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР............................................................................17

2

Кіріспе

            Материалдарды кесу арқылы өңдеудің негізгі әдістері. Өлшеу және кесу құралдарымен танысу. Токарлық станоктарда өңдеу. Дайындамалар мен аспаптарды (кескішті) орнату және бекіту орталықтарда апару жөніндегі жұмыс тәсілдерін игеру. тесіктерді бұрғылау және созу, резьбаларды кесу және т. б. жазықтықтарды , паздарды өңдеу.

            Тесіктерді өңдеу – бұл геометриялық параметрлерді, сондай-ақ алдын ала жасалған тесіктердің ішкі бетінің кедір-бұдырлық дәрежесін қажетті мәндерге жеткізу мақсаты болып табылатын технологиялық операциялар сериясы.  Осындай технологиялық операцияларды қолдану арқылы өңделетін саңылауларды сусымалы материалда алдын ала бұрғылау арқылы ғана емес, сонымен қатар құю, құю және басқа әдістермен алуға болады.

Тесіктерді өңдеу бұрғылау арқылы жүзеге асырылады.  Яғни, бұл саңылау жасау немесе қатты материалдағы тесікті бітеу технологиялық операциясы.  Бұрғылау – бұл ұңғыманы өңдеудің бастапқы сатысы ғана, одан кейін бірқатар өндірістік процестер: зеңбіректер, үңгірлер, тесіктерді ашу.

Егер сіз тесіктерді механикалық өңдеуді орындасаңыз - бұрғылау машинасында, онда дайындаманың бір қондырғысында толық дәйекті өңдеу (бұрғылау, кесу, туралау) дұрыс болады.  Кесетін құралды ауыстырған сайын машинаның шпиндель жылдамдығын қалпына келтіру керек екенін ескеріңіз.  Мырыштау үшін ол 60-100 айн/мин, жылтырату үшін - 50 айн/мин аспауы керек.

3

         1Тесіктерді өңдеу

           Машина бөлшектеріндегі тесіктер цилиндрлік, сатылы, конустық, 
пішінді болып келеді. Машина бөлшектерінде цилиндрлік тесіктер жиі 
кездеседі.
Тесіктерді металл жаңқаларын алып тастау арқылы және алып тастамай 
өңдеуге болады. Жаңқаларды кескіш жүзі бар және түрпілі аспаптар 
көмегімен немесе түрпілі ұнтақпен алып тастауға болады. 
Кескіш жүзі бар аспаптармен тесіктерді бұрғылау, зенкерлеу, ұңғылау 
кейде жұқалап кеңейтіп жону (алмазбае) операцияларын орындайды. 
Түрпілі аспаппен ажарлау, хонингтеу, суперфинештеу операциялары, 
ал түрпілі ұнтақпен тегітеу (жеткіз) операциялары жүзеге асырылады. 
Тесіктерді металл жаңқаларын алмай өңдеу жаншып-тегістейтін 
ұнтақтар мен шариктердің көмегімен калибрлеу арқылы жүзеге асады.
Тесіктерді алудың ең тиімді әдісі - оларды штамптарда тесу. 
Тесіктерді кескіш жүзі бар аспаппен өңдеу. Тесіктерді бүтін металлда 
бұрғылау арқылы алу. Алынған тесіктің ішкі бетін талап етілген кедір-
бұдырлығына байланысты одан әрі өңдеу зенкерлеу, ұңғылау, кеңейтіп жону, тарту арқылы асырылады.
           Құйылғаннемесештампталғантесіктер алдымендөрекі зенкермен өңделеді, содан кейін қажетті дәлдік пен кедір-бұдырлық көмегмен жеткізу үшін таза зенкермен, ұңғымен, тартқышпен, т.б. өңдейді Бұрғылау тесіктерді бұрғының көмегімен алу және өңдеу болып 
табылады. 
Спиральды бұрғы (1-сурет) жұмысшы бөлігінен, құйрықшадан және 
мойыннан тұрады. Бұрғының жұмысшы бөлігі өз кезегінде цилиндрлік 
(бағыттаушы) және кесу бөліктерінен тұрады.
Бағыттаушы бөлігінде кесу кезінде жаңқалар шығарылатын екі 
бұрандалы ойықтар орналасқан. Бұрандалы ойықтардың бағыты әдетте оң болады. Сол жақты бұрғылар өте сирек қолданылады. Бұрғының цилиндрлік бөлігіндегі ойықтардың бойында «ленточка» деп аталатын тар жолақтар бар. Бұрғының кесу бөлігі бір-біріне белгілі бір бұрышпен орналасқан екі кесу жиектерімен қалыптасады. Бұл бұрыш «ұшындағы бұрыш» деп аталады. Оның мәні өңделетін материалдың қасиеттеріне байланысты. Қаттылығы орташа болат пен шойын үшін ол 116 ÷118° құрайды. Бұрғының құйрықшасы бұрғыны бұрғылау станогының патронына немесе шпинделіне бекітуге арналған және цилиндрлік немесе конустық болуы мүмкін. Конустық құйрықшаның ұшында «лапкасы» бар, ол бұрғыны ұясынан шығарған кезде тірек қызметін атқарады.